واضع و فروتنی ابوبکر صدیق (رض)

حضرت ابوبکر (رضی الله عنه) با آنکه خلیفه و فرمان‌روای مسلمین بود، ظاهر او نشان نمی‌داد که فرمان‌روای جهان اسلام است. در بین جماعتی که حضور داشت، از نظر لباس و محل نشستن حتی در مجلس خلافت هیچ‌گونه امتیازی بر دیگران نداشت.هرگاه تازه واردی می‌آمد که قبلاً او را ندیده بود و نمی‌شناخت، می‌گفت: «السلام علیک یا خلیفه رسول الله وأیکم الخلیفه؟» یعنی: “سلام بر تو ای خلیفه رسول خدا راستی، کدام یک از شما خلیفه است؟”

چنین به نظر می‌رسد که حضرت ابوبکر(رض) این حسن صفت را از رسول الله صلی الله علیه و سلم اکتساب کرده بود، زیرا آن‌حضرت چنین بود و هرگاه کسی وارد می‌شد که قبلاً شرف حضور نداشته آن‌حضرت را نمی‌شناخت، سلام می‌کرد و می‌گفت: «السلام علیک یا رسول الله وأیکم رسول الله؟» یعنی: “سلام بر تو ای رسول خدا و کدام یک از شما رسول خداست؟”
مسعودی در (صفحه ۲۹۸ و ۲۹۹ تاریخ خود بنام مروج الذهب) درباره تواضع حضرت ابوبکر (رض) می‌گوید: حضرت ابوبکر (رض) بی‌اعتناترین مردم نسبت به دنیا بود بیش از همه کس فروتن بود. در اخلاق و رفتارش با مردم بسیار متواضع و مهربان بود. از طعام لذیذ و لباس گران قیمت بیزار بود. لباسش در زمان خلافت ردایی بود و عبایی. پیشوایان قبایل و اشراف عرب و پادشاهان خطه یمن بر او وارد شدند، در حالی‌که لباس‌های فاخر و زیبا و زربافت و شنل‌های ملیله دوزی طلایی پوشیده و تاج‌های مرصع و زرین با نگین‌ها بر سر نهاده بودند.
چون آن‌ها دیدند که حضرت ابوبکر (رض) با آن که خلیفه مسلمین است و عظمت و جلال خلافت دارد و در مقامی خیلی برتر از آن‌ها می‌باشد، فروتن و از ظاهرسازی و خودنمایی بیزار است و نظری به زر و زیور دنیا ندارد و مانند سایر مردم عادی لباس ساده می‌پوشد. لهذا آن‌ها به‌خود آمده و به او اقتدا (پیروی) نموده به راه او رفتند و آن‌چه را که پوشیده بودند از تن بدر آورده لباس ساده پوشیدند.

یکی از این پادشاهان “ذوالکلاع” پادشاه حمیر یمن بود که با جلال سلطنت به مدینه آمد و علاوه بر خویش و قوم و اطرافیانش، هزار غلام همراه داشت. او با همان لباس گرانبها و تاج زرین به نزد حضرت ابوبکر (رض) آمد ولی چون او را با لباس ساده دید، از لباس پادشاهی برون آمد و مانند حضرت ابوبکر (رض) لباس ساده پوشید. گویا بعضی از همراهانش او را در این باب سرزنش می‌کنند. آیا می‌دانید در جواب آنها چه گفت؟

جواب داد: مگر می‌خواهید اکنون که مسلمان شده‌ام، باز هم مانند زمان کفرم پادشاهی متکبر و خودخواه باشم؟ خیر، چنین نخواهم بود. به خدا قسم هرگز نمی‌شود به درستی فرمان خدا برد مگر در حال تواضع و چشم‌پوشی از زر و زینت دنیا.
آری، پادشاهان و فرمان‌رواهای قبایل که نزد حضرت ابوبکر (رض) می‌آمدند، با آن‌که قبلاً‌ متکبر بودند،‌ متواضع می‌گشتند و پس از این‌که قبلاً‌ خودخواه بودند، فروتن می‌شدند.