بسم اللّٰه الرحمن الرحیم .. الحمد للّٰه والصلاه والسلام علیٰ رسول اللّٰه وبعد :
شکی نیست که واجب ترین تزکیه ، تزکیه با توحید است ، الله متعال می فرمایند :
إِنَّمَا الْمُشْرِکُونَ نَجَس [ توبه / ۲۸ ]
ترجمه : ” بی گمان مشرکان پلید ونجس اند. ”
این نجاست .. نجاست عینی نیست ؛ بدین معنا که اگر مسلمانی کافری را لمس کرد .. لازم نیست دستش را بشورد ، کما اینکه می دانیم شارع ازدواج با زنان اهل کتاب را برای مسلمانان مباح اعلام نموده است .
این نجاست نجاست معنوی است ، این قلب های آنان است که نجس است چرا که الله متعال را نه به خوبی شناخته اند و نه تنها او را عبادت می کنند .. نجاست شرک بر خلاف گناهان موحدین هرگز با حسنات و مصایب پاک نمی شود ، لذا اولین واجب بر هر بنده ای این است که نفس خود را از نجاست شرک پاک کند ، و خود را با توحید تزکیه کند ، همانگونه که ابن عباس در تفسیر این آیه : وَوَیْلٌ لِلْمُشْرِکِینَ * الَّذِینَ لَا یُؤْتُونَ الزَّکَاهَ وَهُمْ بِالْآخِرَهِ هُمْ کَافِرُونَ [ فصلت / ۶-۷ ]
ترجمه : ” و وای بر مشرکان * همان کسانی که زکات نمی دهند ، و آن ها که به آخرت ایمان ندارد.”
می فرماید : اینان کسانی هستند که به – لا اله الا الله – شهادت نمی دهند.
و موسی به فرعون گفت : هَلْ لَکَ إِلَىٰ أَنْ تَزَکَّىٰ [ نازعات / ۱۸ ]
ترجمه : “آیا می خواهی پاکیزه شوی؟!”
یعنی از شرک با توحید خود را پاک کن .. پس اصل تزکیه ، تزکیه با توحید است بلکه نفس آدمی هرگز با دیگر عبادات تزکیه نمی شود مگر اینکه قبل از آن خود را با توحید پاک گرداند ، و بر همین اساس بود که پیامبر صلی الله علیه وسلم زمانی که معاذ را به یمن فرستاد فرمودند :
“فَلْیَکُنْ أَوَّلَ مَا تَدْعُوهُمْ إِلَى أَنْ یُوَحِّدُوا اللَّهَ تَعَالَى.” *
ترجمه : “اولین امری که آنان را به آن دعوت می دهی این باشد که الله را به یکتایی عبادت کنند.”
و سپس امر نمود آنان را به نماز و … دعوت دهد …
ابو مثنی لیلاخی
* : [ نگا : صحیح بخاری : ۷۳۷۱ ]
** : [ نگا : التزکیه بین أهل السنه والصوفیه لأحمد فرید / ۱۷ ]