هر کس، بیوگرافی و شرح حال شخصیت‌های برجسته را مطالعه نماید

هر کس، بیوگرافی و شرح حال شخصیت‌های برجسته را مطالعه نماید، قضایایی کلی و ثابت، استنباط می‌کند که برخی، عبارتند از:
۱- کارهای خوب انسان، ارزش او هستند. این، سخن علی بن ابی طالبس است؛ یعنی دانش انسان یا ادب یا عبادت و یا سخاوت و اخلاقش، در حقیقت، ارزش او می‌باشد و قیافه و صورت و مقام، ارزش او نیستند: ﴿عَبَسَ وَتَوَلَّىٰٓ ١ أَن جَآءَهُ ٱلۡأَعۡمَىٰ ٢﴾ [العبس: ۱- ۲] «روی در هم کشید و پشت کرد از اینکه نابینا نزد او آمد».
﴿وَلَعَبۡدٞ مُّؤۡمِنٌ خَیۡرٞ مِّن مُّشۡرِکٖ وَلَوۡ أَعۡجَبَکُمۡۗ﴾ [البقره: ۲۲۱] «و غلام و برده مؤمن، از مشرک بهتر است؛ گرچه (زیبایی یا ثروت و موقعیت مشرک) شما را به شگفت اندازد».
۲- منزلت و جایگاه انسان به اندازه تلاش، جانفدایی و همت اوست و افتخار و شکوه، به صورت تخمینی و شانسی داده نمی‌شود.
بدست آوردن افتخارو موفقیت، آسان و همانند نوشیدن آب نیست.
﴿۞وَلَوۡ أَرَادُواْ ٱلۡخُرُوجَ لَأَعَدُّواْ لَهُ﴾ [التوبه: ۴۶] «اگر واقعاً قصد خروج برای جهاد را داشتند، برای آن آمادگی می‌کردند».
﴿وَجَٰهِدُواْ فِی ٱللَّهِ حَقَّ جِهَادِهِ﴾ [الحج: ۷۸] «و در راه خدا آنگونه که سزاوار است، جهاد کنید».
۳- انسان خودش، تاریخ خود را به یاری خداوند می‌سازد و اوست که با کارهای زیبا یا زشت خود، سیرۀ خود را می‌نگارد.
﴿وَنَکۡتُبُ مَا قَدَّمُواْ وَءَاثَٰرَهُمۡۚ﴾ [یس: ۱۲] «و آنچه را که پیش فرستاده‌اند و آثارشان را می‌نویسیم».
۴- عمر بنده، کوتاه است و خیلی زود سپری می‌گردد؛ پس نباید انسان، عمرش را با ارتکاب گناه و غم‌ها و ناراحتی‌ها کوتاهتر نماید.
﴿لَمۡ یَلۡبَثُوٓاْ إِلَّا عَشِیَّهً أَوۡ ضُحَىٰهَا ۴۶﴾ [النازعات: ۴۶] «(گویا در جهان) جز شامگاهی یا چاشتگاهی از آن، درنگ نکرده و بسر نبرده‌اند».
کفی حزناً أن الحیـاه مریـره
ولا عمل یرضی به الله صالح

«همین ناراحتی، بس است که زندگی، تلخ می‌باشد و عمل صالحی که خدا را خوشنود کند، (در پرونده ما) وجود ندارد».