هرکس که زمینی دارد، آن را بکارد یا آنکه به برادرش بدهد تا وی در آن کشاورزی کند

نسایی، ابن ماجه و ابوداوود روایت کرده‌اند که رافع گفته است: “ما در زمان پیامبر صلی الله علیه وسلم مخابره (کرایه‌دادن زمین) می‌کردیم که یکی از پسرعموهایش نزدمان آمد و گفت: پیامبر صلی الله علیه وسلم ما را از چیزی که به نفعمان بود، نهی کرد و البتّه که اطاعت از خدا و پیامبر صلی الله علیه وسلم برای ما بهتر است. ما از او سؤال کردیم آن چیزی که پیامبر صلی الله علیه وسلم از آن نهی کرده است، چیست؟ و او گفت: پیامبر صلی الله علیه وسلم فرمود است:

«مَنْ کَانَتْ لَهُ أَرْضٌ فَلْیَزْرَعْهَا، أَوْ فَلْیُزْرِعْهَا أَخَاهُ، وَلَا یُکَارِیهَا بِثُلُثٍ وَلَا بِرُبُعٍ وَلَا بِطَعَامٍ مُسَمًّى».[۱]

«هرکس که زمینی دارد، آن را بکارد یا آنکه به برادرش بدهد تا وی در آن کشاورزی کند، امّا زمین را به ازای یک سوّم یا یک چهارم یا یک طعام مشخّص و معیّن، کرایه ندهد».

مقصود از یک سوّم و یک چهارم، یک سوّم یا یک چهارمِ ثمره و محصول زمین است که از همین‌رو هم ابوحنیفه، مالک، شافعی و ابوداوود این نوع مزارعه را با استناد به ظاهر احادیثِ نهی، باطل دانسته‌اند. خطابی می‌گوید: «آنان از مشکلِ حدیث رافع بن خدیج اطّلاع نیافته‌اند».

[۱]– ابو داود (۳۳۹۵). آلبانی گوید: صحیح.