هدی نافله

۱- برای حجاجی که توانایی دارند، سنت است که زیاد قربانی انجام دهند و در بین فقرای حرم و … تقسیم کنند.

عَنْ جَابِرٍ رضی الله عنه –فِی صِفَهِ حَجَّهِ النَّبِیِّ ج- ثُمَّ انْصَرَفَ إِلَى الْمَنْحَرِ، فَنَحَرَ ثَلَاثًا وَسِتِّینَ بِیَدِهِ، ثُمَّ أَعْطَى عَلِیًّا، فَنَحَرَ مَا غَبَرَ، وَأَشْرَکَهُ فِی هَدْیِهِ، ثُمَّ أَمَرَ مِنْ کُلِّ بَدَنَهٍ بِبَضْعَهٍ، فَجُعِلَتْ فِی قِدْرٍ، فَطُبِخَتْ، فَأَکَلَا مِنْ لَحْمِهَا وَشَرِبَا مِنْ مَرَقِهَا.^[۱]

از جابر رضی الله عنه در توصیف حج رسول الله صلی الله علیه وسلم روایت است که: «… سپس به قربان‌گاه رفت و با دست مبارک خویش شصت و سه شتر را ذبح نمود و بقیه‌‌ی شتر‌‌ها را به علی رضی الله عنه داد تا ذبح کند. (مجموع آن‌ها صد شتر شد) این‌‌گونه علی رضی الله عنه را در قربانی خویش شریک کرد. سپس دستور داد تا از هر شتر، یک قطعه در دیگ بگذارند؛ آنگاه پیامبر صلی الله علیه وسلم و علی رضی الله عنه هردو از گوشت و آبگوشت درست شده خوردند».

۲- برای عمره‌‌گزار سنت است که قربانی (هدی) را از سرزمینش یا از نزدیک‌‌ترین مکان به محدوده‌‌ی حرم تهیه کند و آن ‌‌را به فقرای حرم و … ببخشد.

عَنِ المِسْوَرِ بْنِ مَخْرَمَهَ قَالَ: خَرَجَ النَّبِیُّ صلی الله علیه وسلم زَمَنَ الحُدَیْبِیَهِ مِنَ المَدِینَهِ فِی بِضْعَ عَشْرَهَ مِائَهً مِنْ أَصْحَابِهِ حَتَّى إِذَا کَانُوا بِذِی الحُلَیْفَهِ، قَلَّدَ النَّبِیُّ صلی الله علیه وسلم الهَدْیَ، وَأَشْعَرَ وَأَحْرَمَ بِالعُمْرَهِ.^[۲]

مِسوَر بن مَخرَمَه می‌‌گوید: پیامبر صلی الله علیه وسلم در زمان صلح حدیبیه با بیش از هزار تن از اصحابش از مدینه بیرون آمد. هنگامی‌که به ذوالحلیفه رسید، شترهای هدی (شکرانه) را قلاده انداخت و کوهان‌‌های آن‌ها را علامت‌‌گذاری کرد و برای عمره احرام بست.

۳- برای کسی‌که در شهرش مقیم است، سنت است که هدی را به حرم بفرستد.

عَنْ عَائِشَهَ رضی الله عنها قَالَتْ: فَتَلْتُ قَلاَئِدَ هَدْیِ النَّبِیِّ صلی الله علیه وسلم ثُمَّ أَشْعَرَهَا وَقَلَّدَهَا، أَوْ قَلَّدْتُهَا ثُمَّ بَعَثَ بِهَا إِلَى البَیْتِ، وَأَقَامَ بِالْمَدِینَهِ فَمَا حَرُمَ عَلَیْهِ شَیْءٌ کَانَ لَهُ حِلٌّ.^[۳]

عایشه رضی الله عنها می‌‌گوید: من قلاده‌‌‌های قربانی رسول الله صلی الله علیه وسلم را بافتم. سپس رسول الله صلی الله علیه وسلم کوهان شتر را علامت‌‌گذاری کرد و قلاده را به گردن قربانی آویخت یا من آویختم. و قربانی را به خانه‌‌ی کعبه فرستاد و خود در مدینه باقی ماند و به سبب این کار مُحرم نشد تا آنچه را که الله متعال برای رسول الله صلی الله علیه وسلم حلال کرده بود بر او حرام شود.

[۱]– مسلم حدیث شماره ۱۲۱۸

[۲]– بخاری حدیث شماره ۱۶۹۵

[۳]– متفق علیه؛ بخاری حدیث شماره ۱۶۹۹ و مسلم حدیث شماره ۱۳۲۱ با لفظ بخاری