با یاد گرفتن و یاد دادن آن و حفظ حدودش و دانا بودن به حلال و حرامش و تجلیل اهلش و حفّاظش و به خاطر وعیدهای خداوند متعال ترسی در دل ایجاد شود که انسان را به گریه بیاندازد.
زیرا الله تعالى میفرماید: ﴿لَوۡ أَنزَلۡنَا هَٰذَا ٱلۡقُرۡءَانَ عَلَىٰ جَبَلٖ لَّرَأَیۡتَهُۥ خَٰشِعٗا مُّتَصَدِّعٗا مِّنۡ خَشۡیَهِ ٱللَّهِ﴾ [الحشر: ۲۱]. «اگر این قرآن را بر کوه نازل میکردیم به خاطر خشیه از خداوند همانا آن را خاشع و شکافخورده مییافتی…». و همچنین میفرماید: ﴿إِنَّهُۥ لَقُرۡءَانٞ کَرِیمٞ ٧٧ فِی کِتَٰبٖ مَّکۡنُونٖ ٧٨ لَّا یَمَسُّهُۥٓ إِلَّا ٱلۡمُطَهَّرُونَ ٧٩ تَنزِیلٞ مِّن رَّبِّ ٱلۡعَٰلَمِینَ ٨٠﴾[الواقعه: ۷۷ – ۸۰]. «همانا آن قرآنی گرانقدر است * در کتابی[۱] پنهان قرار دارد * جز پاکان کسی آن را لمس نمیکند * از [سوی] پروردگار جهانیان نازل شده است». و همچنین میفرماید: ﴿وَلَوۡ أَنَّ قُرۡءَانٗا سُیِّرَتۡ بِهِ ٱلۡجِبَالُ أَوۡ قُطِّعَتۡ بِهِ ٱلۡأَرۡضُ أَوۡ کُلِّمَ بِهِ ٱلۡمَوۡتَىٰۗ بَل لِّلَّهِ ٱلۡأَمۡرُ جَمِیعًا…﴾ [الرعد: ۳۱]. «و اگر قرآنی [در بین کتابهای آسمانی یافت میشد که کوهها بدان از جای خود روان شده و به حرکت در میآمدند یا زمین به وسیلۀ آن پاره پاره میگردید [ونهرها بدان روا میگشتند و باغها بدان شکفته میشدند] و یا بدان مردگان به سخن در میآمدند، [همین قرآن است]، بلکه همۀ کارها در دست خداوند است».
دلیل از سنت: عثمان بن عفان رضی الله عنه روایت کرده است که پیامبر صلی الله علیه وسلم فرمود: «خَیْرُکُمْ مَنْ تَعَلَّمَ الْقُرْآنَ وَعَلَّمَهُ»[۲]. «بهترین شما کسی است که قرآن را بیاموزد و آن را آموزش دهد». دلیل دیگر: پیامبر صلی الله علیه وسلم فرموده است: «تَعَاهَدُوا هَذَا الْقُرْآنَ فَوَالَّذِى نَفْسُ مُحَمَّدٍ بِیَدِهِ لَهُوَ أَشَدُّ تَفَلُّتًا مِنَ الإِبِلِ فِى عُقُلِهَا»[۳]. «با قرآن پیمان ببندید [که آن را از خود دور نکنید] قسم به کسیکه جان محمد در دست اوست [فراموشی] آن از شتری که عقل به پای آن بستهاند سریعتر فرار میکند». و همچنین عبدالله بن عمر رضی الله عنهما آورده است که پیامبر صلی الله علیه وسلم فرمود: «لاَ حَسَدَ إِلاَّ عَلَى اثْنَتَیْنِ رَجُلٌ آتَاهُ اللَّهُ هَذَا الْکِتَابَ فَقَامَ بِهِ آنَاءَ اللَّیْلِ وَآنَاءَ النَّهَارِ وَرَجُلٌ آتَاهُ اللَّهُ مَالاً فَتَصَدَّقَ بِهِ آنَاءَ اللَّیْلِ وَآنَاءَ النَّهَارِ»[۴]. «غبطه فقط در دو چیز جایز میباشد: مردیکه خداوند کتابِ [قرآن] را به او عطا فرموده و و او در ساعاتی از شب و ساعاتی در روز آن را بپا میدارد و مردی که خداوند به او مالی عطا فرموده و او آن را در ساعاتی از شب و ساعاتی در روز صدقه میدهد». و همچینن حضرت عمر رضی الله عنه از پیامبر صلی الله علیه وسلم روایت نموده: «إِنَّ اللَّهَ یَرْفَعُ بِهَذَا الْکِتَابِ أَقْوَامًا وَیَضَعُ بِهِ آخَرِینَ»[۵]. «همانا خداوند با این کتاب (قرآن) عدۀ را رفعت میبخشد و عدۀ دیگر را ضایع میکند».
[۱]– منظور لوح محفوظ میباشد.
[۲]– صحیح بخاری: ۵۰۲۷؛ سنن ابوداود: ۱۴۵۲؛ سنن ترمذی: ۲۹۰۷- ۲۹۰۸- ۲۹۰۹؛ ابن ماجه: ۲۱۱؛ شیخ آلبانی سند آن را صحیح دانسته است.
[۳]– صحیح بخاری: ۵۰۳۳؛ صحیح مسلم: ۱۸۷۸- ۱۸۸۰٫
[۴]– صحیح بخاری:۵۰۲۵؛ صحیح مسلم: ۱۹۳۱٫
[۵]– صحیح مسلم: ۱۹۳۴؛ سنن ابن ماجه: ۲۱۸؛ شیخ آلبانی نیز آنرا صحیح دانسته است.