قران کریم:
خداوند متعال می فرماید: «یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا لا یَسْخَرْ قَوْمٌ مِنْ قَوْمٍ عَسی أَنْ یَکُونُوا خَیْراً مِنْهُمْ وَ لا نِساءٌ مِنْ نِساءٍ عَسی أَنْ یَکُنَّ خَیْراً مِنْهُنَّ وَ لا تَلْمِزُوا أَنْفُسَکُمْ وَ لا تَنابَزُوا بِالْأَلْقابِ بِئْسَ الاِسْمُ الْفُسُوقُ بَعْدَ الْإیمانِ وَ مَنْ لَمْ یَتُبْ فَأُولئِکَ هُمُ الظَّالِمُونَ» (حجرات: ۱۱) «ای کسانیکه ایمان آوردهاید! گروهی (از مردان) گروه دیگر را مسخره نکند، شاید آنان (= مسخره شدگان) از اینها بهتر باشند؛ و نه زنانی، زنان دیگر را، شاید آنان (= مسخره شدگان) از اینها بهتر باشند؛ و از یکدیگر عیبجوئی نکنید و یکدیگر را با القاب زشت نخوانید که پس از ایمان (آوردن) نام فسق بسیار (زشت و) بد است و هر که توبه نکرد، پس آنانند که ستمکارند».
و لقمان به فرزندش گفت: «وَ لا تُصَعِّرْ خَدَّکَ لِلنَّاسِ وَ لا تَمْشِ فِی الْأَرْضِ مَرَحاً إِنَّ اللَّهَ لا یُحِبُّ کُلَّ مُخْتالٍ فَخُورٍ وَ اقْصِدْ فی مَشْیِکَ وَ اغْضُضْ مِنْ صَوْتِکَ إِنَّ أَنْکَرَ الْأَصْواتِ لَصَوْتُ الْحَمیرِ» (لقمان: ۱۸-۱۹) «و با بی اعتنایی از مردم روی مگردان و مغرورانه در زمین راه مرو، بیگمان الله هیچ متکبر خودستایی را دوست ندارد. و در راه رفتنت اعتدال را رعایت کن و از صدای خود بکاه (و هرگز فریاد نزن) زیرا زشتترین صداها، صدای خران است».
سنت نبوی:
رسول خدا فرمودند: «لَیْسَ الْمُؤْمِنُ بِالطَّعَّانِ وَلاَ اللَّعَّانِ وَلاَ الفَاحِشِ وَلاَ البَذِیءِ»:[۱] «مومن عیبجو و لعن کننده و دشنام دهنده و بدزبان و بی حیا نیست».
و رسول خدا فرمودند: «لَیْسَ الْمُؤْمِنُ الَّذِی یَشْبَعُ وَجَارُهُ جَائِعٌ إِلَى جَنْبِهِ»:[۲] «مومن چنان نیست که سیر باشد در حالی که همسایه اش در کنار وی گرسنه باشد».
از جابر روایت است که رسول خدا فرمودند: «إِنَّ مِنْ أَحَبِّکُمْ إِلَیَّ وَأَقْرَبِکُمْ مِنِّی مَجْلِسًا یَوْمَ القِیَامَهِ أَحَاسِنَکُمْ أَخْلاَقًا، وَإِنَّ أَبْغَضَکُمْ إِلَیَّ وَأَبْعَدَکُمْ مِنِّی مَجْلِسًا یَوْمَ القِیَامَهِ الثَّرْثَارُونَ وَالمُتَشَدِّقُونَ وَالمُتَفَیْهِقُونَ، قَالُوا: یَا رَسُولَ اللهِ، قَدْ عَلِمْنَا الثَّرْثَارُونَ وَالمُتَشَدِّقُونَ فَمَا الْمُتَفَیْهِقُونَ؟ قَالَ: الْمُتَکَبِّرُونَ»:[۳] «محبوب ترین شما نزد من و آنکه در روز قیامت به همنشینی با من نزدیک تر است، خوش اخلاق ترین شما می باشد. و منفورترین شما نزد من و آنکه در روز قیامت بیش از دیگران از همنشینی با من دور است، افراد پرحرف (وراج) و لاف زنی هستند که با دهان پر و ژست افراد سخنور سخن می گویند و نیز متفیهقان. گفتند: ای رسول خدا، افراد پرحرف و لاف زن را می شناسیم. اما متفیهقان چه کسانی هستند؟ فرمود: متکبران».
[۱] – مسند احمد، ادب المفرد، حاکم و آلبانی در صحیح الجامع: ۵۳۸۱ آن را صحیح دانسته است.
[۲] – بخاری، طبرانی، حاکم؛ و آلبانی در صحیح الجامع: ۵۳۸۲ آن را صحیح دانسته است.
[۳] – ترمذی می گوید: این حدیث حسن غریب است. آلبانی در الجامع: ۲۱۹۷ و الصحیحه: ۷۹۱ آن را حسن دانسته است.