– نمونه دعاهای قرآنی (۴۰ ربنا و ۳۶ رب)

ابتدا چهل دعای قرآنی که همگی با ربنا شروع می‌شوند و معروف به چهل ربنا است می‌آوریم:

• ﴿ رَبَّنَا تَقَبَّلۡ مِنَّآۖ إِنَّکَ أَنتَ ٱلسَّمِیعُ ٱلۡعَلِیمُ﴾ [البقره: ۱۲۷]. «پروردگارا، از ما بپذیر. همانا که تویى شنواى دانا».
• ﴿رَبَّنَا وَٱجۡعَلۡنَا مُسۡلِمَیۡنِ لَکَ وَمِن ذُرِّیَّتِنَآ أُمَّهٗ مُّسۡلِمَهٗ لَّکَ وَأَرِنَا مَنَاسِکَنَا وَتُبۡ عَلَیۡنَآۖ إِنَّکَ أَنتَ ٱلتَّوَّابُ ٱلرَّحِیمُ ١٢٨﴾ [البقره: ۱۲۸]. «پروردگارا، ما را فرمانبردارت بگردان و از فرزندانمان [نیز] امّتى فرمانبردار خود [قرار ده‏] و شیوه پرستشمان را به ما بنما و ما را ببخشاى. حقّا تویى که توبه پذیر مهربانى».
• ﴿رَبَّنَآ ءَاتِنَا فِی ٱلدُّنۡیَا حَسَنَهٗ وَفِی ٱلۡأٓخِرَهِ حَسَنَهٗ وَقِنَا عَذَابَ ٱلنَّارِ﴾ [البقره: ۲۰۱]. «پروردگارا، به ما در دنیا نیکى و در آخرت [هم‏] نیکى عطا کن و ما را از عذاب آتش [جهنّم‏] ایمن بدار».
• ﴿رَبَّنَآ أَفۡرِغۡ عَلَیۡنَا صَبۡرٗا وَثَبِّتۡ أَقۡدَامَنَا وَٱنصُرۡنَا عَلَى ٱلۡقَوۡمِ ٱلۡکَٰفِرِینَ ٢۵٠﴾ [البقره: ۲۵۰]. «پروردگارا، بر [دل‌هاى‏] ما [باران‏] شکیبایى فرو ریز و گام‌هاى ما را استوار دار. و ما را بر [ضد] گروه کافران یارى ده».
• ﴿رَبَّنَا لَا تُؤَاخِذۡنَآ إِن نَّسِینَآ أَوۡ أَخۡطَأۡنَا﴾ [البقره: ۲۸۶]. «پروردگارا، ما را [به عقوبت آنچه‏] اگر فراموش یا خطا کنیم، مگیر».
• ﴿رَبَّنَا وَلَا تَحۡمِلۡ عَلَیۡنَآ إِصۡرٗا کَمَا حَمَلۡتَهُۥ عَلَى ٱلَّذِینَ مِن قَبۡلِنَا﴾ [البقره: ۲۸۶]. «پروردگارا، بار گران را بر [عهده‏] ما منه. چنان که آن را بر [عهده‏] آنان که پیش از ما بودند، نهادى».
• ﴿رَبَّنَا وَلَا تُحَمِّلۡنَا مَا لَا طَاقَهَ لَنَا بِهِۦۖ وَٱعۡفُ عَنَّا وَٱغۡفِرۡ لَنَا وَٱرۡحَمۡنَآۚ أَنتَ مَوۡلَىٰنَا فَٱنصُرۡنَا عَلَى ٱلۡقَوۡمِ ٱلۡکَٰفِرِینَ﴾ [البقره: ۲۸۶]. «پروردگارا، چیزى را که توان انجامش را نداریم بر ما تکلیف مکن و از ما درگذر و ما را بیامرز و ما را ببخشاى. مولاى ما تویى، ما را بر گروه کافران یارى ده».
• ﴿رَبَّنَا لَا تُزِغۡ قُلُوبَنَا بَعۡدَ إِذۡ هَدَیۡتَنَا وَهَبۡ لَنَا مِن لَّدُنکَ رَحۡمَهًۚ إِنَّکَ أَنتَ ٱلۡوَهَّابُ٨﴾ [آل‌عمران: ۸]. «پروردگارا، دل‌هاى ما را پس از آنکه ما را هدایت کردى [از حقّ‏] مگردان و به ما از نزد خود بخششى ارزانى دار. به راستى [که‏] بخشنده تویى».
• ﴿رَبَّنَآ إِنَّکَ جَامِعُ ٱلنَّاسِ لِیَوۡمٖ لَّا رَیۡبَ فِیهِۚ إِنَّ ٱللَّهَ لَا یُخۡلِفُ ٱلۡمِیعَادَ ٩﴾ [آل‌عمران: ۹]. «پروردگارا، بى‌شک تو گرد آورنده مردم در روزى هستى که شکى در [وقوع‏] آن نیست. بى گمان خداوند وعده [خود] را خلاف نمى‏کند».
• ﴿رَبَّنَآ إِنَّنَآ ءَامَنَّا فَٱغۡفِرۡ لَنَا ذُنُوبَنَا وَقِنَا عَذَابَ ٱلنَّارِ﴾ [آل‌عمران: ۱۶]. «پروردگارا، به راستى ما ایمان آورده‏ایم، پس گناهان ما را برایمان بیامرز و ما را از عذاب آتش [جهنّم‏] حفظ کن».
• ﴿رَبَّنَآ ءَامَنَّا بِمَآ أَنزَلۡتَ وَٱتَّبَعۡنَا ٱلرَّسُولَ فَٱکۡتُبۡنَا مَعَ ٱلشَّٰهِدِینَ ۵٣﴾ [آل‌عمران: ۵۳]. «پروردگارا، به آنچه فرو فرستاده‏اى ایمان آوردیم و از رسول [تو] پیروى کردیم. ما را در زمره گواهان بنویس».
• ﴿رَبَّنَا ٱغۡفِرۡ لَنَا ذُنُوبَنَا وَإِسۡرَافَنَا فِیٓ أَمۡرِنَا وَثَبِّتۡ أَقۡدَامَنَا وَٱنصُرۡنَا عَلَى ٱلۡقَوۡمِ ٱلۡکَٰفِرِینَ﴾ [آل‌عمران: ۱۴۷]. «پروردگارا، گناهانمان و اسرافمان را در کارمان بیامرز و گامهایمان را استوار بدار. و ما را بر گروه کافران پیروز گردان».
• ﴿رَبَّنَا مَا خَلَقۡتَ هَٰذَا بَٰطِلٗا سُبۡحَٰنَکَ فَقِنَا عَذَابَ ٱلنَّارِ ﴾ [آل‌عمران: ۱۹۱]. «پروردگارا، این را باطل نیافریده‏اى، پاکى براى توست، پس ما را از عذاب آتش [جهنم‏] حفظ کن».
• ﴿رَبَّنَآ إِنَّکَ مَن تُدۡخِلِ ٱلنَّارَ فَقَدۡ أَخۡزَیۡتَهُۥۖ وَمَا لِلظَّٰلِمِینَ مِنۡ أَنصَارٖ ١٩٢﴾ [آل‌عمران: ۱۹۲]. «پروردگارا، کسى را که تو به آتش [جهنّم‏] در آورى، حقّا که رسوایش کرده‏اى و ستمکاران یاورانى نخواهند داشت».
• ﴿رَّبَّنَآ إِنَّنَا سَمِعۡنَا مُنَادِیٗا یُنَادِی لِلۡإِیمَٰنِ أَنۡ ءَامِنُواْ بِرَبِّکُمۡ فَ‍َٔامَنَّا﴾ [آل‌عمران: ۱۹۳]. «پروردگارا، ما شنیدیم که ندا دهنده‏اى به ایمان فرا مى‏خواند، که به پروردگارتان ایمان آورید، پس ایمان آوردیم».
• ﴿رَبَّنَا فَٱغۡفِرۡ لَنَا ذُنُوبَنَا وَکَفِّرۡ عَنَّا سَیِّ‍َٔاتِنَا وَتَوَفَّنَا مَعَ ٱلۡأَبۡرَارِ﴾ [آل‌عمران: ۱۹۳]. «پروردگارا، پس گناهانمان را براى ما بیامرز و بدیهایمان را از ما بزداى و ما را در زمره نیکان بمیران».
• ﴿رَبَّنَا وَءَاتِنَا مَا وَعَدتَّنَا عَلَىٰ رُسُلِکَ وَلَا تُخۡزِنَا یَوۡمَ ٱلۡقِیَٰمَهِۖ إِنَّکَ لَا تُخۡلِفُ ٱلۡمِیعَادَ١٩۴﴾ [آل‌عمران: ۱۹۴]. «پروردگارا، و آنچه را که به [زبان‏] رسولانت به ما وعده کرده‏اى، به ما بده و روز قیامت ما را رسوا [و خوار] مگردان. که بى‌گمان تو خلاف وعده نمى‏کنى».
• ﴿رَبَّنَآ ءَامَنَّا فَٱکۡتُبۡنَا مَعَ ٱلشَّٰهِدِینَ﴾ [المائده: ۸۳]. «پروردگارا، ایمان آورده‏ایم، پس ما را در زمره گواهان بنویس».
• ﴿رَبَّنَآ أَنزِلۡ عَلَیۡنَا مَآئِدَهٗ مِّنَ ٱلسَّمَآءِ تَکُونُ لَنَا عِیدٗا لِّأَوَّلِنَا وَءَاخِرِنَا وَءَایَهٗ مِّنکَۖ وَٱرۡزُقۡنَا وَأَنتَ خَیۡرُ ٱلرَّٰزِقِینَ﴾ [المائده: ۱۱۴]. «اى پروردگار ما، سفره‏اى از آسمان بر ما فرو فرست که عیدى براى ما- براى اوّل و آخر ما- و معجزه‏اى از [جانب‏] تو باشد و به ما روزى ده که تو بهترین روزى دهندگانى».
• ﴿رَبَّنَا ظَلَمۡنَآ أَنفُسَنَا وَإِن لَّمۡ تَغۡفِرۡ لَنَا وَتَرۡحَمۡنَا لَنَکُونَنَّ مِنَ ٱلۡخَٰسِرِینَ ٢٣﴾ [الأعراف: ۲۳]. «پروردگارا، بر خویشتن ستم روا داشتیم و اگر ما را نبخشى و ما را نبخشایى، البته از زیان دیدگان خواهیم بود».
• ﴿رَبَّنَا لَا تَجۡعَلۡنَا مَعَ ٱلۡقَوۡمِ ٱلظَّٰلِمِینَ﴾ [الأعراف: ۴۷]. «پروردگارا، ما را در زمره گروه ستمکاران قرار مده».
• ﴿رَبَّنَا ٱفۡتَحۡ بَیۡنَنَا وَبَیۡنَ قَوۡمِنَا بِٱلۡحَقِّ وَأَنتَ خَیۡرُ ٱلۡفَٰتِحِینَ﴾ [الأعراف: ۸۹]. «پروردگارا، بین ما و قوممان به راستى داورى کن و تو بهترین داورانى».
• ﴿رَبَّنَآ أَفۡرِغۡ عَلَیۡنَا صَبۡرٗا وَتَوَفَّنَا مُسۡلِمِینَ﴾ [الأعراف: ۱۲۶]. «پروردگارا، بر ما [باران‏] بردبارى فرو ریز و در حالى که مسلمان باشیم روحمان را بگیر».
• ﴿رَبَّنَا لَا تَجۡعَلۡنَا فِتۡنَهٗ لِّلۡقَوۡمِ ٱلظَّٰلِمِینَ﴾ [یونس: ۸۵]. «پروردگارا، ما را [دستخوش‏] فتنه گروه ستمکاران قرار مده».
• ﴿رَبَّنَآ إِنَّکَ تَعۡلَمُ مَا نُخۡفِی وَمَا نُعۡلِنُۗ وَمَا یَخۡفَىٰ عَلَى ٱللَّهِ مِن شَیۡءٖ فِی ٱلۡأَرۡضِ وَلَا فِی ٱلسَّمَآءِ ٣٨﴾ [ابراهیم: ۳۸]. «پروردگارا، بى‌گمان تو مى‏دانى آنچه را که نهان مى‏داریم و آشکار مى‏سازیم. و هیچ چیز نه در زمین و نه در آسمان بر خداوند پوشیده نمى‏ماند».
• ﴿رَبَّنَا وَتَقَبَّلۡ دُعَآءِ ۴٠﴾ [ابراهیم: ۴۰]. «پروردگارا، دعاى مرا بپذیر».
• ﴿رَبَّنَا ٱغۡفِرۡ لِی وَلِوَٰلِدَیَّ وَلِلۡمُؤۡمِنِینَ یَوۡمَ یَقُومُ ٱلۡحِسَابُ ۴١﴾ [ابراهیم: ۴۱]. «پروردگارا، مرا و پدر و مادر مرا و مؤمنان را، روزى که حساب بر پا مى‏گردد، بیامرز».
• ﴿رَبَّنَآ ءَاتِنَا مِن لَّدُنکَ رَحۡمَهٗ وَهَیِّئۡ لَنَا مِنۡ أَمۡرِنَا رَشَدٗا﴾ [الکهف: ۱۰]. «پروردگارا، از نزد خود رحمتى به ما ببخش و در کارمان راهیابى را برایمان فراهم بین».
• ﴿رَبَّنَآ إِنَّنَا نَخَافُ أَن یَفۡرُطَ عَلَیۡنَآ أَوۡ أَن یَطۡغَىٰ ۴۵﴾ [طه: ۴۵]. «پروردگارا، به راستى ما مى‏ترسیم که بر ما تعدّى کند یا از حد بگذرد».
• ﴿رَبُّنَا ٱلَّذِیٓ أَعۡطَىٰ کُلَّ شَیۡءٍ خَلۡقَهُۥ ثُمَّ هَدَىٰ ۵٠﴾ [طه: ۵۰]. «پروردگار ما کسى است که به همه چیز [هیئت‏] آفرینشش را داده، آن گاه او را [به جستجوى نیازهایش‏] هدایت کرده است».
• ﴿رَبَّنَآ ءَامَنَّا فَٱغۡفِرۡ لَنَا وَٱرۡحَمۡنَا وَأَنتَ خَیۡرُ ٱلرَّٰحِمِینَ﴾ [المؤمنون: ۱۰۹]. «پروردگارا، ایمان آورده‏ایم، پس ما را بیامرز و به ما رحمت آور و تو بهترین بخشایندگانى».
• ﴿رَبَّنَا ٱصۡرِفۡ عَنَّا عَذَابَ جَهَنَّمَۖ إِنَّ عَذَابَهَا کَانَ غَرَامًا ۶۵ إِنَّهَا سَآءَتۡ مُسۡتَقَرّٗا وَمُقَامٗا ۶۶﴾ [الفرقان: ۶۵-۶۶]. «پروردگارا، عذاب جهنّم را از ما بگردان. بى گمان عذابش پایدار است * به راستى آن بد قرارگاهى و [بد] مقامى است»
• ﴿رَبَّنَا هَبۡ لَنَا مِنۡ أَزۡوَٰجِنَا وَذُرِّیَّٰتِنَا قُرَّهَ أَعۡیُنٖ وَٱجۡعَلۡنَا لِلۡمُتَّقِینَ إِمَامًا ٧۴﴾ [الفرقان: ۷۴]. «پروردگارا، از همسرانمان و فرزندانمان مایه روشنى چشم به ما عنایت کن و ما را پیشواى پرهیزگاران ساز».
• ﴿وَقَالُواْ ٱلۡحَمۡدُ لِلَّهِ ٱلَّذِیٓ أَذۡهَبَ عَنَّا ٱلۡحَزَنَۖ إِنَّ رَبَّنَا لَغَفُورٞ شَکُورٌ ٣۴﴾ [فاطر: ۳۴]. «و گفتند: ستایش خداوندى راست که اندوه را از ما زدود. به راستى پروردگارمان آمرزنده قدرشناس است».
• ﴿رَبَّنَا وَسِعۡتَ کُلَّ شَیۡءٖ رَّحۡمَهٗ وَعِلۡمٗا فَٱغۡفِرۡ لِلَّذِینَ تَابُواْ وَٱتَّبَعُواْ سَبِیلَکَ وَقِهِمۡ عَذَابَ ٱلۡجَحِیمِ﴾ [غافر: ۷]. «پروردگارا، بخشایش و دانش تو همه چیز را فرا گرفته است. پس آنان را که توبه کرده‏اند و از راه تو پیروى کرده‏اند، بیامرز. و آنان را از عذاب دوزخ حفظ کن».
• ﴿رَبَّنَا وَأَدۡخِلۡهُمۡ جَنَّٰتِ عَدۡنٍ ٱلَّتِی وَعَدتَّهُمۡ وَمَن صَلَحَ مِنۡ ءَابَآئِهِمۡ وَأَزۡوَٰجِهِمۡ وَذُرِّیَّٰتِهِمۡۚ إِنَّکَ أَنتَ ٱلۡعَزِیزُ ٱلۡحَکِیمُ ٨ وَقِهِمُ ٱلسَّیِّ‍َٔاتِۚ وَمَن تَقِ ٱلسَّیِّ‍َٔاتِ یَوۡمَئِذٖ فَقَدۡ رَحِمۡتَهُۥۚ وَذَٰلِکَ هُوَ ٱلۡفَوۡزُ ٱلۡعَظِیمُ ٩﴾ [غافر: ۸-۹]. «پروردگارا، و آنان را به باغ‌هاى جاودانه‏اى در آور که به آنان وعده داده‏اى. و [نیز به همان بهشت در آور] هر کس از پدران و همسران و فرزندانشان را که درستکارند. بى گمان تویى که پیروزمند فرزانه‏اى * و آنان را از کیفرها حفظ کن. و هر کس را که در آن روز از کیفرها حفظ کنى، در حقیقت به او رحمت آورده‏اى. و این است کامیابى بزرگ».
• ﴿رَبَّنَا ٱغۡفِرۡ لَنَا وَلِإِخۡوَٰنِنَا ٱلَّذِینَ سَبَقُونَا بِٱلۡإِیمَٰنِ وَلَا تَجۡعَلۡ فِی قُلُوبِنَا غِلّٗا لِّلَّذِینَ ءَامَنُواْ رَبَّنَآ إِنَّکَ رَءُوفٞ رَّحِیمٌ﴾ [الحشر: ۱۰]. «پروردگارا، ما را و آن برادرانمان را که در ایمان آوردن از ما پیشى گرفتند، بیامرز. و در دل‌هاى ما هیچ کینه‏اى در حق کسانى که ایمان آورده‏اند، قرار مده. پروردگارا تویى که بخشنده مهربانى».
• ﴿رَّبَّنَا عَلَیۡکَ تَوَکَّلۡنَا وَإِلَیۡکَ أَنَبۡنَا وَإِلَیۡکَ ٱلۡمَصِیرُ﴾ [الـممتحنه: ۴]. «پروردگارا، بر تو توکّل کرده‏ایم و رو به‌سوى تو نهاده‏ایم و بازگشت به سوى توست».
• ﴿رَبَّنَآۖ إِنَّکَ أَنتَ ٱلۡعَزِیزُ ٱلۡحَکِیمُ﴾ [الـممتحنه: ۵]. «پروردگارا، ما را دستخوش کافران قرار مده و ما را بیامرز پروردگارا، تویى که پیروزمند فرزانه‏اى».
• ﴿رَبَّنَآ أَتۡمِمۡ لَنَا نُورَنَا وَٱغۡفِرۡ لَنَآۖ إِنَّکَ عَلَىٰ کُلِّ شَیۡءٖ قَدِیرٞ﴾ [التحریم: ۸]. «پروردگارا، نورمان را براى ما به تمام [و کمال‏] برسان و ما را بیامرز. بى‌گمان تو بر هر کارى توانایى».