نماز، دومین رکن اسلام۱

الله به بندگانش فرمان می‌دهد که نماز را برای یاد او سبحانه، برپا دارند:

الله متعال می‌فرماید: ﴿وَأَقِمِ الصَّلَاهَ لِذِکْرِی﴾ [طه: ۱۴]. «و نماز را برای یاد من بر پا دار».

منظور از ذکر الله سبحانه، ستایش و به پاکی‌یادکردن و بزرگداشت و خواندن او تعالی است که با خضوع و فروتنی در برابر الله حاصل می‌شود؛ به گونه‌ای که دل، افتاده و فروتن می‌شود و بدن آرام می‌گیرد.

نخستین صفت افراد با ایمان که الله آن را در سورۀ مؤمنان بیان می‌فرماید، خشوع و فروتنی در نماز است:

الله متعال می‌فرماید: ﴿قَدْ أَفْلَحَ الْمُؤْمِنُونَ١ الَّذِینَ هُمْ فِی صَلَاتِهِمْ خَاشِعُونَ٢﴾ [المؤمنون: ۱-۲]. «به راستی مؤمنان رستگار شدند. همان کسانی‌که در نمازشان خاشع (و فروتن) هستند».

آخرین صفت مؤمنان نیز، محافظت بر نماز است:

الله متعال می‌فرماید: ﴿وَالَّذِینَ هُمْ عَلَى صَلَوَاتِهِمْ یُحَافِظُونَ٩ أُولَئِکَ هُمُ الْوَارِثُونَ١٠ الَّذِینَ یَرِثُونَ الْفِرْدَوْسَ هُمْ فِیهَا خَالِدُونَ١١﴾ [المؤمنون: ۹-۱۱]. «و کسانی‌که برنمازهای‌شان مواظبت می‌نمایند. (آری) اینانند که وارثند. کسانی‌که (بهشت) فردوس را ارث می‌برند، و جاودانه در آن خواهند ماند».

الله در سورۀ معراج نیز، محافظت بر نماز را به عنوان آخرین صفت مؤمنان معرفی می‌فرماید:

الله متعال می‌فرماید: ﴿وَالَّذِینَ هُمْ عَلَى صَلَاتِهِمْ یُحَافِظُونَ٣۴ أُولَئِکَ فِی جَنَّاتٍ مُکْرَمُونَ٣۵﴾ [المعارج: ۳۴-۳۵]. «و کسانی‌که بر نمازشان محافظت می‌کنند. اینان در باغ‌های (بهشت) گرامی داشته می‌شوند».

یکی از صفات مؤمنان که الله آن را دوست دارد، نماز زیاد و پایداری در آن است:

الله متعال می‌فرماید: ﴿إِلَّا الْمُصَلِّینَ٢٢ الَّذِینَ هُمْ عَلَى صَلَاتِهِمْ دَائِمُونَ٢٣﴾ [المعارج: ۲۲-۲۳]. «مگر نمازگزاران. همان کسانی‌که بر نماز‌هایشان همیشه مداومت می‌کنند».

﴿مِنْ أَهْلِ الْکِتَابِ أُمَّهٌ قَائِمَهٌ یَتْلُونَ آیَاتِ اللَّهِ آنَاءَ اللَّیْلِ وَهُمْ یَسْجُدُونَ﴾ [آل عمران: ۱۱۳]. «از اهل کتاب گروهی هستند که درست‌کردارند، در دل شب در حالی‌که به نماز ایستاده‌اند، آیات الله را می‌خوانند».

از اهل کتاب، گروه‌هایی هستند که در دل شب نماز می‌گزارند و کتاب پروردگارشان را می‌خوانند. آنان این کار را زیاد و به صورت مداوم انجام می‌دهند.

﴿وَهُمْ یَسْجُدُونَ﴾: برای الله زیاد سجده می‌گزارند، یعنی برای الله زیاد نماز ادا می‌کنند.

سجود و رکوع، از ارکان نماز هستند و منظور از: ﴿وَالرُّکَّعِ السُّجُودِ﴾ نمازگزارانی هستند که زیاد نماز می‌گزارند:

الله متعال می‌فرماید: ﴿طَهِّرَا بَیْتِیَ لِلطَّائِفِینَ وَالْعَاکِفِینَ وَالرُّکَّعِ السُّجُودِ﴾ [البقره: ۱۲۵]. «خانه مرا برای طواف کنندگان و مقیمان و رکوع و سجود کنندگان (= نماز گزاران) پاک و پاکیزه کنید».