وب سایت اختصاصی اهل سنت و جماعت ایران زمین
الحمدلله
آنچه که شیخ البانی رحمه الله بدان تصریح کرده اند، تکان دادن انگشت سبابه هنگام دعا در تشهد است،
شیخ البانی رحمه الله در کتاب خود”صفت نماز پیامبر” چنین می نویسد:” امام طحاوی می‌گوید: «یدعو بها» بیانگر این مطلب است که این کار (حرکت دادن انگشت سبابه) در آخر نماز صورت گرفته است. بنده (آلبانی) می‌گویم: این خود دلیل این امر است که روش مسنون اشاره، استمرار آن تا وقت سلام است زیرامحل دعا قبل از سلام می‌باشد و این مذهب مالک و دیگران است. ”
{و منظور شیخ البانی از اینکه در تشهد باشد، این بوده که حرکت دادن در تشهد است– زیرا در اینکه کجای نماز باید انگشت سبابه را حرکت داد نیز بین علما اختلاف است و برخی گفته اند که حین برخواستن از سجده اول است یعنی بین دو سجده! و برخی گفته اند که مکان معلوم نیست و مکان مطلق است و این رای ابن قدامه است! ولی بنا به رای صحیح مکان حرکت دادن انگشت سبابه در تشهد است و اما دقیقا کجای تشهد را در همان کتاب می توانید از کلام ایشان بیابید (برای تفصیل این موضوع به کتاب ” تمام المنه فی التعلیق علی فقه السنه ” نوشته ی شیخ البانی مراجعه کنید. }
ابتدای آن از (السَّلاَمُ عَلَیْکَ أَیُّهَا النَّبِیُّ وَرَحْمَهُ اللهِ وَبَرَکاَتُهُ، السَّلاَمُ عَلَیْنَا وَعَلَی عِبَادِ اللهِ الصَّالِحِیْنَ) سپس هنگامی که برسد به (اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَعَلَی آلِ مُحَمَّدٍ، کَمَا صَلَّیْتَ عَلَی إِبْرَاهِیْمَ…تا پایان صلوات) سپس دعاهای آخر تشهد به هر میزان که نمازگزار خواند باید انگشت سبابه را به آرامی حرکت دهد.( مانند دعای (اللَّهُمَّ إِنِّیْ أَعُوْذُ بِکَ مِنْ عَذَابِ جَهَنَّمَ، وَمِنْ عَذَابِ الْقَبْرِ، وَمِنْ فِتْنَهِ الْمَحْیَا وَالْمَمَاتِ، وَمِنْ فِتْنَهِ الْمَسِیْحِ الدَّجَّالِ) یا باقی دعاهای دیگر…).
منظور اینست که حرکت دادن انگشت سبابه در تشهد دقیقا هنگام خواندن دعا در تشهد است و فرد باید تشخیص دهد که آنچه می خواند دعاست یا غیر آن؟!
رای ابن عثیمین رحمه الله نیز بر همین است ( الشرح الممتع ۳/۲۰۲)؛ و ایشان مواضع حرکت دادن انگشت سبابه یا همان اشاره در تشهد را بصورت زیر مشخص کرده است:
السلام علیک أیها النبی ورحمه الله وبرکاته.
السلام علینا وعلی عباد الله الصالحین.
اللهم صل علی محمد وعلی آل محمد.
اللهم بارک علی محمد وعلی آل محمد.
أعوذ بالله من عذاب جهنم، ومن عذاب القبر، ومن فتنه المحیا والممات، ومن فتنه المسیح الدجال.
(مجموع فتاوی و رسائل الشیخ محمد صالح العثیمین المجلد الثالث عشر صفه الجلوس للتشهد).
و شیخ ابن باز رحمه الله در مجموع الفتاوای خویش چنین می گوید: ” سنت آنست که هنگامی که شخص برای تشهد اول یا دوم می نشیند انگشت اشاره خود را با مقدار کمی انحنا بالاببرد به نشانه اشاره توحید، و یا به هنگام دعا آنرا حرکت دهد و هم این سنت است و هم مورد قبلی و هم در تشهد اول و هم در تشهد دوم سنت است، پس می توان انگشت سبابه را به نشانه (کلمه)توحید بالابرد و هنگام دعا آنرا حرکت داد” ایشان در جای دیگری می فرمایند که بایستی هنگام دعا کردن در تشهد انگشت سبابه را حرکت داد.( مجموع فتاوی ومقالات متنوعه المجلد التاسع والعشرون).
والله اعلم.