وب سایت اختصاصی اهل سنت و جماعت ایران زمین
نظام قضایی در اسلام
۱- مفهوم قضاء
أ- مفهوم لغوی قضاء
این واژه در اصل، مصدر فعل «قضی یقضی قضاءًا» است.
ابن فارس در این باره می‌گوید: «قاف، ضاد و حرف معتل [یاء]، در اصل به معنای استواری و محکم‌بودن و اجرای یک کار به صورت صحیح است.»[۱]
قضاء یعنی حکم، ساخت، لازم و بیان.
کلمۀ مذکور در اصل به معنای قطع و جداکردن و انجام و استحکام و اجرای یک کار و فارغ‌شدن از آن است.[۲]
ب- مفهوم شرعی قضاء
یعنی تبیین حکم شرعی و الزام به آن و حلّ اختلافات.[۳]
[۱]– معجم مقاییس اللّغه، ج ۵، ص ۹۹٫
[۲]– نک: تأویل مشکل القرآن، ابن قتیبه، صص ۴۴۱- ۴۴۲؛ المفردات لغریب القرآن، راغب اصفهانی، ص ۴۲۳؛ لسان العرب، ج ۱۵، ص ۱۸۶؛ القاموس المحیط، فیروزآبادی، ص ۱۷۰۸؛ یاقوته الصّراط فی تفسیر غریب القرآن، غلام ثعلب، صص ۲۵۳، ۳۰۶ و ۵۷۶٫
[۳]– نک: شرح منتهی الإرادات، بهوتی، ج ۶، ص ۴۶۲؛ مزیل الدّاء عن أصول القضاء، عبدالله بن مطلق فهید، ص ۱۱٫