بسم الله الرحمن الرحیم
الحمدلله رب العالمین و الصلاه و السلام علی رسول الله و علی آله و اصحابه الی یوم الدین و اما بعد:
آنچه انسان را از عذاب قبر نجات می دهد، آمادگی برای مرگ و کمر همت بستن تا آخرین لحظات زندگی و شتافتن به دیدار ابدی است، باید این آمادگی به گونه ای باشد که هنگام مرگ انگشت حسرت و ندامت را به دامن نگیرد.
شتافتن به سوی توبه، ادای حقوق و انجام عمل نیکوی فراوان از جمله ی آمادگی برای مرگ به حساب می آیند، چون ایمان، نماز، روزه، زکات، حج، جهاد، نیکی به پدر و مادر، صله رحم، یاد خدای بزرگ و کردارهای نیکوی دیگر، انسان مومن را مصون می دارند و موجب رهایی یافتن از هر غم و ناراحتی و تنگی می شوند.
رسول الله صلی الله علیه وسلم برای ما بیان فرموده است که اعمال نیکو و شایسته، انسان را در قبر پاسداری می کنند، محمد بن عمرو رضی الله عنه از ابی سلمه از ابی هریره روایت می کند که پیامبر صلی الله علیه وسلم فرمود:
در روایت دیگر آمده: (و هو طَیْرٌ یَعْلَقُ فِی شَجَرِ الْجَنَّهِ)
(به پرنده ای تبدیل می شود و در بهشت به پرواز در می آید)
ابوهریره می فرماید: آیه ذیل در این مورد بحث می کند:
«یُثَبِّتُ اللّهُ الَّذِینَ آمَنُواْ بِالْقَوْلِ الثَّابِتِ فِی الْحَیَاهِ الدُّنْیَا وَفِی الآخِرَهِ» إبراهیم: ۲۷
(خداوند مؤمنان را به خاطر گفتار استوار (و عقیده پایدارشان) هم در این جهان (در برابر زرق و برق مادیات و بیم و هراس مشکلات محفوظ و مصون می نماید) و هم در آن جهان (ایشان را در نعمتهای فراوان و عطایای بی پایان، جاویدان) ماندگار می دارد، و کافران را (در دنیا و آخر) گمراه و سرگشته می سازد، و خداوند هرچه بخواهد انجام می دهد).
در روایت دیگری آمده: سپس جسدش به حالت اولی بر می گردد.
پناه خواستن از فتنه و عذاب قبر
از این جهت که فتنه و عذاب قبر از جمله ی احوال خطرناک هستند، رسول الله صلی الله علیه وسلم همواره در نمازهای خود از عذاب قبر به خداوند پناه می برد و به یاران نیز امر می کرد تا چنین کنند در حدیث حضرت عایشه و زن یهودی چنین چیزی نقل شده است:
زن یهودی پیش من آمد و گفت: خدا تو را از عذاب قبر حفظ کند. من هم در مورد عذاب قبر از پیامبر صلی الله علیه وسلم سؤال کردم، فرمود:
(صَدَقَتْ، فَمَا صَلَّى بَعْدَ یَوْمِئِذٍ صَلَاهً إِلَّا قَالَ فِی دُبُرِ الصَّلَاهِ رَبَّ جِبْرِیلَ وَمِیکَائِیلَ وَإِسْرَافِیلَ أَعِذْنِی مِنْ حَرِّ النَّارِ وَعَذَابِ الْقَبْرِ) [۱]
(او راست می گوید. حضرت عایشه رضی الله عنها می فرماید: بعداز این جریان پیامبر صلی الله علیه وسلم را می دیدم که به دنبال هر نمازی می فرمود: ای پروردگار جبرئیل و
میکائیل و اسرافیل از شدت گرمی جهنم و عذاب قبر به تو پناه می برم).
غندر این عبارت را به روایت افزوده است: عذاب قبر حق است. [۲]