نتایج ایمان به روز آخرت
ایمان به این روز منجر به نتایجی مهم، اخلاقی زیبا، عبادتهایی متنوّع و تأثیراتی پسندیده برای فرد و جامعه در دنیا و آخرت میشود.
از جمله اینکه:
۱- بجای آوردن عبادت الله متعال: ایمان به قیامت یکی از موارد اطاعت از الله به شمار میرود و کمال مخلوق در انجام پرستش پروردگار است.
۲- افزایش ایمان: باور به این روز یکی از ارکان ششگانۀ ایمان است که بدون آن، ایمان صحیح نمیگردد و هر اندازه که بنده پروردگارش را بیشتر بشناسد، ایمان و یقینش بیشتر و قویتر میگردد و مقامش بالاتر میرود.
۳- برانگیختهشدن امید و ترس: ایمان به روز آخرت انسان را وادار و تشویق به انجام عبادات، به منظور دستیابی به پاداش آن روز میکند و نیز به سبب ترس از عذاب آن روز، باعث میشود که آدمی گناهان را ترک نماید.
اگر انسان از جزئیّات و امور مربوط به قیامت آگاه شود و بداند که نعمتهای ابدی مخصوص اهل طاعت و مجازات و عذاب دردناک مختصّ گنهکاران است، این آگاهی و شناخت بزرگترین دلیل و انگیزه برای انجام نیکی و پرهیز از بدی است.
۴- آگاهی از فضل، عدالت و حکمت الهی: به گونهای که هر کسی را که مستحقّ عذاب باشد، بر اساس عدالت خویش مجازات مینماید و مستحقّ پاداش را از روی فضل خود، نعمت میدهد.
این امر با شناخت پاداش یا عذاب و حساب روز آخرت حاصل میشود.
۵- میانهروی در حالت خوشی و ناخوشی: فرد مؤمن در تمامی این حالات، میانهرو است؛ نعمت باعث طغیان و مصیبت سبب ناامیدی وی نمیشود. اگر خوشحال باشد، شکر الهی را به جای میآورد و چنانچه ناراحت و غمگین و دچار مصیبت گردد، صبر مینماید.
رسول الله rفرمودند: «عَجَبًا لأمرِ المؤمنِ إِنَّ أمْرَهُ کُلَّهُ لهُ خَیرٌ ولیسَ ذلکَ لأحَدٍ إلا للمُؤْمنِ؛ إِنْ أصَابَتهُ سَرَّاءُ شَکَرَ فکانتْ خَیرًا لهُ وإنْ أصَابَتهُ ضَرَّاءُ صَبرَ فکانتْ خَیرًا لهُ»[۱]؛ «کار مؤمن عجیب است! [از کار مؤمن در شگفتم!] که همۀ کارهایش برای او خیر است و این ویژگی فقط مختصّ انسان مؤمن است؛ اگر شادی [و نعمتی] به او رسد، شکر نموده و این کار برایش خیر است و اگر دچار ضرر [و مصیبتی] شود، صبر میکند و این عمل نیز برایش خوب است».
۶- ایجاد اخلاق زیبا: ایمان به قیامت باعث میشود که اخلاق و رفتار آدمی زیبا و نیکو گردد؛ به عنوان مثال، منجر به ویژگی بخشش و انفاق میگردد، چون فرد بخشنده میداند که آنچه در این دنیا انفاق نماید، در آخرت، بهتر و جاودانهتر از آن را در نزد الله متعال خواهد یافت. در نتیجه، میبینی که چنین فردی علاوه بر انفاق مال خویش در حالی که خودش به آن نیاز دارد، اعمال نیک را نیز ترجیح میدهد و همچون فردی که از فقر نمیترسد، صدقه میدهد.
۷- آرامش مؤمن در برابر آنچه در این دنیا از دست میدهد، چون امید به نعمتهای آخرت دارد: بر این اساس، بر اثر پیدایش امری ناپسند یا از دستدادن محبوب خویش، مضطرب و پریشان نمیشود، زیرا امید دارد که الله Uعوض آن را عطا نماید و این فکر و اندیشه، منجر به آرامش و آسودگی او و ترک خشم و غضب میشود.[۲]
پس از بیان مباحثی دربارۀ مفهوم ایمان به روز آخرت و اهمّیت و نتایج آن، مطالبی در مورد احوال و شرایط قیامت بیان خواهد شد.
[۱]– صحیح مسلم، شمارۀ حدیث: ۹۹۹۲ به نقل از صهیب.
[۲]– الإیمان بالیوم الآخر، محمّد حمد، صص ۹- ۱۱٫