اَلْعدلُ جَلَّ جَلالُهْ (دادگر )
«العدل» اسمی از اسماء الله الحسنی میباشد که هم در قرآن کریم و هم در حدیث پیامبر صلی الله علیه و سلم در موردش سخن گفته شده است.
دادگری که داوری او و گفتار او و کردار او همه بر حق است . درباره آدمی فرموده (خلقک فسواک فعدلک)تو را آفرید و راست کرد و در وجود تو عدالت بر قرار کرد جسم را از عناصر مختلفی خلق کرده، و از هر عنصر به میزان موردنیاز بدان عطا کرده است. اگر عدل الهی نبود بعضی از عناصر بر بعضی دیگر طغیان کرده و جسم را به هلاکت و نابودی میکشاندند.
همچنین در احکام شرعی عدالت به خرج داده است، برای هر قدری در وجود انسان حد مشخصی وضع کرده تا از آن تجاوز و تعدی ننماید. کسی که سرقت کند، دستش را می برد دستور داده تا کسی که مواد مستیزا میخورد شلاق زده شود و مرد و زنی را که دارای همسر بوده و مرتکب زنا شوند، سنگسار نمایند.
اینها همه از مصادیق عدل است. در هر آنچه برای آدمی تقدیر کرده عدالت وجود دارد و برای هر چیزی اندازهی مشخصی وضع نموده است.
روزی قومی را براساس عدالتش کم میکند که اگر روزیشان را گسترش میداد، دچار سرکشی و تجاوز در زمین میشدند، بر بعضی افراد، بیماری قرار داده تا به این روش نفوسشان را پاک گردانیده، آنان نیز با زاری و التماس به درگاهش بازگردند. به هر موجودی حقیقت خاص خودش را عطا کرده است.
همچنان که میفرماید: ﴿وَأَنۢبَتۡنَا فِیهَا مِن کُلِّ شَیۡءٖ مَّوۡزُونٖ ١٩﴾ [الحجر: ۱۹].
«و همه چیز را به گونهی سنجیده و هماهنگ و در اندازههای متناسب و مشخص در آن ایجاد کردهایم».
کسی که خواهان دستیابی به سر اسم عدل است باید که بر رسول الله صلی الله علیه و سلم در عدلش اقتدا نماید و بر مظاهر عدل در قرآن که ذکر گردیده اقتدا کندهمچنان که خداوند ما را به عدل امر میفرماید: ﴿إِنَّ ٱللَّهَ یَأۡمُرُ بِٱلۡعَدۡلِ وَٱلۡإِحۡسَٰنِ وَإِیتَآیِٕ ذِی ٱلۡقُرۡبَىٰ وَیَنۡهَىٰ عَنِ ٱلۡفَحۡشَآءِ وَٱلۡمُنکَرِ وَٱلۡبَغۡیِۚ یَعِظُکُمۡ لَعَلَّکُمۡ تَذَکَّرُونَ ٩٠﴾ [النحل: ۹۰].
«خداوند به دادگری، و نیکوکاری، و نیز بخشش به نزدیکان دستور میدهد، و از ارتکاب گناهان بزرگ (چون شرک و زنا)، و انجام کارهای ناشایست و دستدرازی و ستمگری نهی میکند. خداوند شما را اندرز میدهد تا این که پند گیرید».
عادل در بنی آدم کسی است که مومن باشد و بر طاعت مواظبت داشته باشد و از کبایر دورباشد و بر صغائر پافشاری نداشته باشد