الحکم ُ جَلَّ جَلالُهْ ( به معنی داور)
براساس آیات قرآن کریم، خداوند حَکَم و داور علیالاطلاق است، که در حکمش هیچ شریکی ندارد، به آنچه بخواهد حکم میکند و هیچ چیز نمیتواند داوریاش را مانع شود، زیرا خدا بهترین حکمکنندگان است و به همین سبب است که مؤمنان باید تنها خدا را داور قرار دهند، مطیع حکم الهی باشند و در قبال آن صبر پیشه کنند و بر او توکل نمایند.
کتابهای آسمانی که بر پیامبران نازل شده است، متضمن حکم الهیاند و پیامبران و مردم مکلف شدهاند که براساس آنها داوری کنند و هر کس چنین نکند در زمره کافران، ظالمان و فاسقان است.
شأن داوری و حاکمیت خداوند تنها خاص این دنیا نیست، بلکه در قیامت هم خداوند است که میان بندگان خود حکم میکندو نیکوکار را از بدکار جدا میکند و هر نفسی را هر آنچه عمل کرده جزا میدهد و او به هر طریقی بخواهد میان مخلوقاتش جدایی میافکند. خداوند میفرماید: ﴿أَلَا لَهُ ٱلۡحُکۡمُ وَهُوَ أَسۡرَعُ ٱلۡحَٰسِبِینَ ۶٢﴾ [الانعام: ۶۲].
«هان! فرمان و داوری از آن خدا است و بس و او سریعترین حسابگران است»
و پیامبرصلی الله علیه و سلم فرموده است: (إنّ الله هو الحکم و إلیه الحکم) یعنی: «خداوند، قاضی و داور است و حکم و داوری به او برمی گردد».
خداوند است که در دنیا و آخرت، میان بندگانش به عدالت، داوری می نماید؛ او به اندازه ذره ای ستم نمی کند و بار گناه کسی را بر دوش کسی دیگر نمی گذارد و بنده را بیش از میزان گناهش مجازات نمی کند و هر حقی را به صاحب آن می دهد.
خواری و عذابی که در دنیا و آخرت از سوی خداوند به گناهکاران و تکذیب کنندگانِ وحی می رسد، در حقیقت نتیجه اعمال خودشان می باشد و آنان، سزاوار چنین خفت و عذابی هستند؛ چراکه خداوند، بنده را به خاطر ارتکاب گناه، کیفر می دهد و زمانی بنده به عذاب الهی گرفتار می شود که بر او اقامه حجت شده باشد.
خداوند بهترین حکمکننده (حاکم) است، زیرا نه اهل ظلم و جور است و نه از چیزی هراس دارد که به ناحق حکم کند، همچنان که در صنع و تدبیرش هیچ خللی راه ندارد تا آن را از مقتضای حکمتش خارج سازد.