مهمترین وسایلی که در رسیدن به منهج حق کمک می کند (۱)

• تقوای الهی به همراه اخلاص و روی آوردن به او:

خداوند متعال می فرماید: «یِا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُواْ إَن تَتَّقُواْ اللهَ یَجْعَل لَّکُمْ فُرْقَاناً» (انفال: ۲۹) «ای کسانی‌که ایمان آورده‌اید! اگر از الله بترسید برای شما راه نجات (و وسیله‌ای برای جدایی حق از باطل) قرار می‌دهد».

ابن عباس، سدی، مجاهد، عکرمه، ضحاک، قتاده و مقاتل بن حیان و … می گویند: «فُرْقَاناً» به معنای «مخرجا»: (راه نجات) می باشد.» و مجاهد می افزاید: «راه نجات در دنیا و آخرت می باشد.» و در روایتی از ابن عباس می گوید: «فُرْقَاناً» به معنای نجات می باشد.» و در روایتی می گوید: «منظور نصرت و پیروزی است». و محمد بن اسحاق می گوید: «فرقانا یعنی جدا کننده ی حق از باطل». و این تفسیر ابن اسحاق اعم از تفاسیر دیگر است و بلکه مستلزم همه ی آنها نیز می باشد. بنابراین هرکس با انجام اوامر الهی و ترک نواهی تقوای الهی را رعایت کند، توفیق شناخت حق از باطل پیدا می کند و این باعث نصرت و پیروزی و نجات و راهی برای برون رفت از امور دنیا و سعادت وی در روز قیامت و بخشیده شدن گناهان و محو و نابودی و پوشیده ماندن آنها از نگاه مردم خواهد بود و نیز سبب کسب ثواب فراوان خداوند متعال می باشد. چنان که خداوند متعال می فرماید: «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَآمِنُوا بِرَسُولِهِ یُؤْتِکُمْ کِفْلَیْنِ مِن رَّحْمَتِهِ وَیَجْعَل لَّکُمْ نُوراً تَمْشُونَ بِهِ وَیَغْفِرْ لَکُمْ وَاللَّهُ غَفُورٌ رَّحِیمٌ» (حدید: ۲۸) «ای کسانی‌که ایمان آورده‌اید! از الله بترسید و به پیامبرش ایمان بیاورید تا دو بهره از رحمتش را به شما ببخشد و برای شما نوری قرار دهد که با آن راه بروید و گناهان شما را بیامرزد و الله آمرزنده مهربان است».

امام ابن کثیر می گوید: «و مانند این آیه آنجا که خداوند متعال می فرماید: «وَاتَّقُواْ اللّهَ وَیُعَلِّمُکُمُ اللّهُ» (بقره: ۲۸۲) «از الله بترسید و (آنچه که برای شما مفید است) الله به شما آموزش می‌دهد».[۱]

• دعا و پناه بردن و اظهار نیاز به درگاه خداوند بی نیاز:

خداوند متعال می فرماید: «وَقَالَ رَبُّکُمُ ادْعُونِی أَسْتَجِبْ لَکُمْ إِنَّ الَّذِینَ یَسْتَکْبِرُونَ عَنْ عِبَادَتِی سَیَدْخُلُونَ جَهَنَّمَ دَاخِرِینَ» (غافر: ۶۰) «و پروردگار شما فرمود: مرا بخوانید تا (دعای) شما را اجابت کنم. همانا کسانی‌که از عبادت من سرکشی می‌کنند، به زودی با خواری به جهنم وارد می‌شوند».

و از ام المومنین عایشه روایت است که می گوید: «چون رسول خدا برای نماز شب بلند می شد، نمازش را چنین آغاز می کرد: «اللَّهُمَّ رَبَّ جِبْرِیلَ وَمِیکَائِیلَ وَإِسْرَافِیلَ فَاطِرَ السَّمَوَاتِ وَالْأَرْضِ عَالِمَ الْغَیْبِ وَالشَّهَادَهِ أَنْتَ تَحْکُمُ بَیْنَ عِبَادِکَ فِیمَا کَانُوا فِیهِ یَخْتَلِفُونَ، اهْدِنِی لِمَا اخْتُلِفَ فِیهِ مِنَ الْحَقِّ بِإِذْنِکَ إِنَّکَ أَنْتَ تَهْدِی مَنْ تَشَاءُ إِلَى صِرَاطٍ مُسْتَقِیمٍ»: پروردگارا، ای رب جبریل و میکائیل و اسرافیل، خالق آسمان ها و زمین، آگاه به نهان و آشکار، تو داوری خواهی کرد بین بندگانت در آنچه اختلاف می کنند؛ در آن چه اختلاف کرده اند، مرا به سوی حق هدایت کن، تو هرکس را که بخواهی به راه راست هدایت می کنی».[۲]

 

 

[۱] – تفسیر ابن کثیر: ۲/۱۲۲۷، چاپ جمعیه احیاء التراث الاسلامی

[۲] – مسند احمد: ۲۴۰۶۸؛ ابوداود: ۶۵۳؛ حاکم؛ آلبانی آن را در صحیح سنن ابوداود ص: ۱۲۳ ش: ۷۶۷ حسن دانسته است.