من در شهر لندن بودم که روزه را با سحری شروع کردم و سپس به سوی شهر تهران پرواز کردم و در تهران با غروب خورشید افطار نمودم، درحالیکه بین این دو شهر اختلاف زمانی زیادی وجود دارد، حکم روزه آنروز من چیست؟
الحمدلله،
روزه ی شما صحیح است، زیرا ملاک و معیار در افطار؛ به مکانی هست که روزه دار در هنگام غروب خورشید در آنجا به سر می برد، و اختلاف و فواصل زمانی ملاک نیست، حال چه روز طولانی باشد یا کوتاه..
و در فتاوی هیئت دائمی افتاء آمده: «تمام اهل علم اجماع کرده اند که روزه از طلوع فجر تا غروب خورشید است… و برای هر روزداری حکم مکانی می شود که او در آنجا هست حال چه بر روی زمین باشد یا سوار بر هواپیما در آسمان باشد». “اللجنه الدائمه” (۱۰/۲۹۶).
و در فتوای دیگری از همین هیئت آمده: «اصل برای هر شخصی در امساک و افطار روزه اش و اوقات نمازش حکم سرزمینی است که او در آنجا هست، یا آسمانی که از آن عبور می کند… و اگر هواپیما چند دقیقه قبل از غروب خورشید پرواز کند و (با پرواز آن به سمت مغرب) طول روز تداوم داشته باشد، برای مسافر جایز نیست که افطار کند یا نماز مغرب بخواند تا آنکه خورشید در آسمانی که او در آن به سر می برد غروب نماید، حتی اگر او بر آسمان شهر خودش باشد که (آنجا روی زمین خورشید غروب کرده) و آنها افطار کرده و نماز مغرب خوانده باشند، درحالیکه او در آسمان شهرش هنوز خورشید را می بیند (نباید افطار کند و نماز بخواند)». ”اللجنه الدائمه” (۱۰/۲۹۵).
و بر این اساس: هرکس روزه بگیرد و سپس با هواپیما به سوی مشرق پرواز کند، هرگاه در مکانی که در آنجا به سر می برد خورشید غروب کرده پس افطار کند، و بلعکس؛ هرگاه به سوی مغرب پرواز کند و خواست که روزه بگیرد نباید تا وقت غروب خورشید در مکانی که آنجا به سر می برد افطار نماید و یا نماز بخواند. و فواصل زمانی ملاک نیست، بلکه ملاک وضعیت خورشید در مکانی است که او در آنجا قرار دارد چه در هوا باشد و یا بر روی زمین..
والله اعلم
وصلی الله وسلم علی محمد وعلی آله وأصحابه والتابعین لهم بإحسان إلی یوم الدین