دوماً: همانا بستن باب اجتهاد و یا تعطیل کردن آن، منع و یا تحریم وسعت و عظمت رحمت خداوند تبارک و تعالی بر امت اسلامی بوده و دلیلی است بر اینکه با اینکار ادّعای آگاهی بر غیب را دارند بدین شکل میخواهند بگویند: بعد از قرن چهارم هیچ کسی یافت نمیشود که صلاحیت اجتهاد را داشته باشد، آنان از کجا این موضوع را میدانند؟ و شناخت و آگاهی آن را از کجا بدست آوردهاند؟ آیا خداوند – عز و جل – آنان را باخبر کرده است به اینکه بعد از قرن چهارم، هیچ مجتهدی را خلق نخواهد کرد؟
﴿إِنۡ عِندَکُم مِّن سُلۡطَٰنِۢ بِهَٰذَآۚ أَتَقُولُونَ عَلَى ٱللَّهِ مَا لَا تَعۡلَمُونَ ۶٨﴾ [یونس: ۱۰]. «شما ای (مشرکان) هیچگونه دلیل وبرهانی بر این (ادعای خود) ندارید. آیا چیزی را به خدا نسبت میدهید که از آن آگاهی ندارید؟»
درست است، همانطور که در بعضی از احادیث صحیح وارد شده حالت و وضعیت دینی مردم با گذشت زمان ضعیف شده و کم میشود ولی این وضعیت عمومی است نه فردی، و این عقب نشینی عمومی یا برگشت ضعف عمومی: شامل همه افراد یا عموم انسانها نمیشود بلکه از طرف عموم خاصی پیش میآید همانطور که رسول اکرم ص میفرماید:
«مثل أمتی مثل المطر لایدری أوله خیر أم آخره»[۱]
(مثل امت من بمانند باران است که شخص نمیداند اول آن خیر است یا آخر آن) در عصر انحطاط دینی و علمی افراد نابغه مشهور، برجسته، بسیار متفکر و علما بزرگی در مقایسه با امامان مجتهد سابق وجود دارند که از لحاظ علم وفقه و باهوشی، تیزهوشی و اخلاص، در درجه پایین تری قرار ندارند یا کمتر نیستند.و از آنچه که ابن حزم، النووی و العز بن عبدالسلام و ابن دقیق العید، و ابن تیمیه، و ابن القیم و ابن حجر و ابن کثیر و الذهبی – رحمهم الله تعالی – و غیر از اینها که نسبت به زمان ما فاصله ندارند، خبر دادهاند در مقایسه با آنچه که علما متقدم از آن خبر دادهاند. دردرجه پایین تر قرار ندارند. پس امت اسلام – به شکر الله تعالی – امتی است که خداوند به او رحم کرده و به اذن و اراده الله – جل جلاله – هیچ وقت برکت، علم و اجتهاد از او قطع نخواهد شد، بهترین امتها بوده و گرامیترین آنها نزد الله -تبارک وتعالی- میباشد، همانطور که رسول الله ص در توضیح و تفسیر این آیه کریمه: ﴿کُنتُمۡ خَیۡرَ أُمَّهٍ أُخۡرِجَتۡ لِلنَّاسِ﴾ [آل عمران: ۱۱۰]. «شما بهترین امت هستید که برای هدایت مردمان خارج شده اید».
میفرماید: «أنتم تتمّون بسبعین أمه أنتم خیرها وأکرمها علی الله تعالی»[۲] میفرماید: «شما هفتادمین امت هستید و بهترین آنها و گرامیترین شان به نزد الله- تبارک و تعالی- میباشید».
اکرام خداوند- تبارک و تعالی – و رحمت و بخشش و فضل او نسبت به این امت اقتضا میکندکه نعمت خدواند بر این امّت استمرار و ادامه داشته باشد که یکی از مهمترین این نعمتها، نعمت اجتهاد است چیزی که ادامه دین و مصلحت کار و حل مشکلات امت به آن بستگی دارد.
۲- بروایت ترمذی و وابن ماجه و دارمی. وشیخ ما نیز آن را حسن قرار داده است