وب سایت اختصاصی اهل سنت و جماعت ایران زمین
در آیات زیادی از قرآن کریم خداوند متعال عبادت غیر خود را شرک دانسته است، عبادتهایی همچون مدد خواستن و به فریاد خواستن از غیر خدا.
و برای آنکه هیچ شک و تردیدی باقی نماند که مخلوق نباید با خالق در عبادت شریک شود، یعنی برای آنکه مبادا عده ای از جاهلان و ساده لوحان ملائکه یا انبیاء یا ستارگان یا صالحین و یا شهداء و غیره را مستثنی نمایند، خداوند متعال از لفظ « مِن دُونِ اللّهِ » استفاده می کند که بطور کلی هر مخلوقی را نفی می کند، پس « مِن دُونِ اللّهِ» یعنی هرآنکسی که خالق یا خدا نباشد، حال سوال اینست که چه کسی خدا نیست؟! آیا کسی را سراغ دارید که جز ذات پاک الله تعالی خدا باشد؟؟!
هنگامی که خداوند متعال خود صراحتا و بدون کنایه و تبصره می فرماید “غیر خدا”، خوب این کاملا واضح است که غیر خدا همه ی مخلوقات را در بر می گیرد؛ از انسانهای خوب و بد گرفته تا مورچه و حشرات و سنگ و دریا و هوا و اکسیژن و خورشید و …
بنابراین آنکسانی که به فریاد و مددخواهی خوانده می شوند، دو حالت بیشتر ندارند:
یا خالق هستند
یا مخلوق.
اگر کسی ادعا کند که مثلا “حسین علیه السلام ” خالق است، پس بدون تردید او کافر و مشرک خواهد شد. و اگر کسی بگوید که او مخلوق است، پس باید از خواندن و به مدد خواستن او دست بردارد، زیرا در آیات زیادی خداوند متعال خواندن مخلوق را ظلم و شرک و گمراهی دانسته است، چنانکه می فرماید:
« وَلاَ تَدْعُ مِن دُونِ اللّهِ مَا لاَ یَنفَعُکَ وَلاَ یَضُرُّکَ فَإِن فَعَلْتَ فَإِنَّکَ إِذًا مِّنَ الظَّالِمِینَ» (یونس ۱۰۶).
و غیر خدا، چیزى را که نه سودى به تو مىرساند و نه زیانى، مخوان! که اگر چنین کنى، از ستمکاران خواهى بود!
«قُلْ إِنِّی نُهِیتُ أَنْ أَعْبُدَ الَّذِینَ تَدْعُونَ مِن دُونِ اللّهِ»( انعام ۵۶).
بگو: «من از عبادت کسانى که غیر از خدا مىخوانید، نهى شدهام!».
«یَا أَیُّهَا النَّاسُ ضُرِبَ مَثَلٌ فَاسْتَمِعُوا لَهُ إِنَّ الَّذِینَ تَدْعُونَ مِن دُونِ اللَّهِ لَن یَخْلُقُوا ذُبَابًا وَلَوِ اجْتَمَعُوا لَهُ» (حج ۷۳).
اى مردم! مثلى زده شده است، به آن گوش فرا دهید: کسانى را که غیر از خدا مىخوانید، هرگز نمىتوانند مگسى بیافرینند، هر چند براى این کار دست به دست هم دهند.
«قُلْ أَنَدْعُو مِن دُونِ اللّهِ مَا لاَ یَنفَعُنَا وَلاَ یَضُرُّنَا» (انعام ۷۱).
یعنی: بگو: «آیا غیر از خدا، چیزى را بخوانیم (و عبادت کنیم) که نه سودى به حال مال دارد، نه زیانى».
«انَّ الَّذِینَ تَدْعُونَ مِن دُونِ اللّهِ عِبَادٌ أَمْثَالُکُمْ فَادْعُوهُمْ فَلْیَسْتَجِیبُواْ لَکُمْ إِن کُنتُمْ صَادِقِین»َ (اعراف ۱۹۴).
آنهایى را که غیر از خدا مىخوانید (و پرستش مىکنید)، بندگانى همچون خود شما هستند؛ آنها را بخوانید، و اگر راست مىگویید باید به شما پاسخ دهند (و تقاضایتان را برآورند)!
و آیات زیاد دیگری که قرآن کریم با فصاحت و بلاغت تمام هر عبادت غیر خدا (من دون الله) را شرک دانسته است، که غیر خدا عبارتست از آنچه مخلوق باشد، یعنی خدا نباشد!
و به این آیه ی جالب توجه فرمایید:
این آیه به این مسئله اشاره دارد که آنکسانی که غیر خدا را می خواندند، ادعا داشتند که ما آنها را عبادت نمی کنیم فقط آنها نزد خدا برای ما شفاعت می کنند، یعنی همان توجیهات جاهلان قبر پرست امروزه که می گویند ما اولیاء را عبادت نمی کنیم بلکه از آنها می واهیم نزد خداوند برایمان شفاعت کنند، ولی آیا این توجیه مورد مقبولیت خدا قرار گرفت؟؟
جواب خیر است، زیرا اگر به آیه ی زیر توجه فرمایید در انتهای آیه خداوند متعال باز عمل آنها را شرک می نامد:
«وَیَعْبُدُونَ مِن دُونِ اللّهِ مَا لاَ یَضُرُّهُمْ وَلاَ یَنفَعُهُمْ وَیَقُولُونَ هَؤُلاء شُفَعَاؤُنَا عِندَ اللّهِ قُلْ أَتُنَبِّئُونَ اللّهَ بِمَا لاَ یَعْلَمُ فِی السَّمَاوَاتِ وَلاَ فِی الأَرْضِ سُبْحَانَهُ وَتَعَالَى عَمَّا یُشْرِکُونَ» (یونس ۱۸).
آنها غیر از خدا، چیزهایى را عبادت می کنند که نه به آنان زیان مىرساند، و نه سودى مىبخشد؛ و مىگویند: «اینها شفیعان ما نزد خدا هستند!» بگو: «آیا خدا را به چیزى خبر مىدهید که در آسمانها و زمین سراغ ندارد؟!» او پاک و فراتر است از چیزهایی که با وی شریک می سازند.
در ضمن اگر کسی ادعا کند که عبارت “من دون الله” نمی تواند بطور مطلق شامل غیر خدا شود، پس باید بر طبق آیه ی زیر پذیرفت که قرآن معجزه نیست!
خداوند متعال می فرماید: «أَمْ یَقُولُونَ افْتَرَاهُ قُلْ فَأْتُواْ بِسُورَهٍ مِّثْلِهِ وَادْعُواْ مَنِ اسْتَطَعْتُم مِّن دُونِ اللّهِ إِن کُنتُمْ صَادِقِینَ» (یونس ۳۸).
آیا آنها مىگویند: «او قرآن را بدروغ به خدا نسبت داده است»؟! بگو: «اگر راست مى گویید، یک سوره
و اگر بپذیریم که “من دون الله” بطور مطلق شامل هر مخلوقی نمی شود، پس باید بپذیریم که غیر خدا هم خالق است، زیرا قرآن کریم می فرماید:
« وَالَّذِینَ یَدْعُونَ مِن دُونِ اللّهِ لاَ یَخْلُقُونَ شَیْئًا وَهُمْ یُخْلَقُونَ» (نحل ۲۰).
معبودهایى را که غیر از خدا مىخوانند، چیزى را خلق نمىکنند؛ بلکه خودشان هم مخلوقند!
بنابراین اگر منصفانه به آیات صریح و واضح قرآن بنگریم، خواهیم دید که هر نوع مددخواهی و فریاد طلبی و دیگر انواع عبادات از قبیل نذر کردن و یا طواف او جزو شرک تلقی می شود.
اما ممکن است کسی بگوید: با این حساب کمک خواستن از انسان زنده هم شرک است! زیرا انسان زنده هم داخل در مفهوم “من دون الله” می شود.
جواب اینست که: بدون شک انسان زنده هم داخل در مفهوم (من دون الله) می شود، ولی یک نکته ی مهم هست که باید بدان توجه نمود که بسیاری از قبرپرستان امروزه آنرا درنظر نمی گیرند، و آن اینست که: یاری جستن و مددخواهی کردن از یک موجود زمانی عبادت تلقی می شود که او توانایی یاری کردن را نداشته باشد ولی باز شخص جاهل از او مدد بخواهد، و بجای آنکه خدا را که همواره و در هر شرایط توانا و قادر به کمک است را به مدد نمی خواهد ودر عوض بجای خدا غیر او را که توانایی رفع حاجات مردم را ندارد به مدد می خواند.
پس نتیجه می گیریم که مثلا مدد خواستن از انسان مرده شرک است، زیرا کسی که می میرد دیگر دستش بکلی از این دنیا کوتاه می شود و توانایی یاری رساندن به احدی را ندارد وگرنه به او مرده نمی گفتند! و از طرفی مرده صدای کمک و مدد خواهش را نمی شنود، زیرا خداوند متعال به صراحت می فرماید که:
« إِنَّکَ لَا تُسْمِعُ الْمَوْتَى» (نمل ۸۰).
مسلّماً تو نمىتوانى سخنت را به گوش مردگان برسانى.
و صراحتا در مورد مردگان قبور می فرماید:
« وَمَا یَسْتَوِی الْأَحْیَاءُ وَلَا الْأَمْوَاتُ إِنَّ اللَّهَ یُسْمِعُ مَن یَشَاءُ وَمَا أَنتَ بِمُسْمِعٍ مَّن فِی الْقُبُورِ» (فاطر ۲۲).
و هرگز مردگان و زندگان یکسان نیستند! خداوند پیام خود را به گوش هر کس بخواهد مىرساند، و تو نمىتوانى سخن خود را به گوش آنان که در گور خفته اند برسانى!
و این آیه صراحتا بیان می کند که زنده با مرده تفاوت دارد و تفاوت آنها را در نشنیدن صدا از سوی مردگان دانسته در حالیکه این زندگان هستند که شنوا هستند.
و اگر فرض کنم که بشنوند، باز توانایی یاری جستن را ندارد و نمی تواند چیزی را اجابت کند چنانکه باز خداوند متعال صراحتا می فرماید:
« إِن تَدْعُوهُمْ لَا یَسْمَعُوا دُعَاءَکُمْ وَلَوْ سَمِعُوا مَا اسْتَجَابُوا لَکُمْ وَیَوْمَ الْقِیَامَهِ یَکْفُرُونَ بِشِرْکِکُمْ وَلَا یُنَبِّئُکَ مِثْلُ خَبِیرٍ» (فاطر ۱۴).
اگر آنها را بخوانید صداى شما را نمىشنوند، و اگر بشنوند باز به شما پاسخ نمىگویند؛ و روز قیامت، شرک شما را منکر مىشوند، و هیچ کس مانند (خداوند آگاه و) خبیر تو را (از حقایق) با خبر نمىسازد!
و نتیجه ی دیگر: اگر انسان زنده باشد ولی توانایی لازم را برای دفع زیان از ما نداشته باشد، در این اوقات کمک خواستن از انسان زنده نیز شرک است، مثلا:
۱- انسان زنده ای که غایب باشد، مثلا ما در شهری باشیم و او در شهر دیگری.
چرا که او صدای ما را نمی شنود، و لذا توانایی به فریاد خواهی ما را ندارد و اصلا نزد ما حضور ندارد تا کمک کند!
۲- فرض کنید شخصی از یک ساختمان چند طبقه در حال سقوط است و دوستش در پایین ساختمان نظاره گر این رویداد است، در این حالت او که در زمین است توانایی نجات دوستش را که در حال سقوط است ندارد لذا کمک خواستن از او که در زمین است شرک است زیرا او توانایی ندارد و همانطور که گفته شد کسی که توانا نباشد نباید به فریاد خوانده شود حتی اگر زنده باشد ولی اگر توانا باشد ایرادی ندارد که انسان زنده هم به مدد خواهی خوانده شود و شرک نیست و در این حالت خواندن انسان زنده داخل در شرک نخواهد شد.
اما انسان زنده گاهی توانایی لازم را برای یاری دادن ما دارد و گاهی ندارد، آنزمانی که او توانایی دارد، اگر ما او را به کمک بخوانیم آن یاری خواستن عبادت نیست تا آنکه ما به واسطه ی آن مشرک شویم، زیرا همانطور که گفته شد یاری خواستن از غیر خدا زمانی عبادت تلقی می شود که او توانایی ندارد ولی ما بجای آنکه خداوند متعال را که همواره تواناست، از آن غیر خدا یاری بخواهیم.. وگرنه کمک خواستن از انسان زنده ای که توانایی لازم را داشته باشد نه تنها در قرآن کریم بعنوان عبادت غیر خدا و شرک نام برده نشده است، بلکه تمجید هم شده است چنانکه می فرماید: « َتَعَاوَنُواْ عَلَى الْبرِّ وَالتَّقْوَى» (مائده ۲). یعنی: و در راه نیکى و پرهیزگارى با هم تعاون کنید. و قطعا تعاون و همکاری بدون یاری جستن و کمک کردن به دیگران نخواهد بود.