منبع درآمد پیامبر!

آقای روزبهانی می‌نویسد: «هرگاه خواستید با رسول ما سخن گویید، اول باید صدقه بدهید. با این حساب، ۲۰ درصد غنائم جنگی، بهترین اسیرهای چپاول‌شده برای جناب محمد کم است، درآمد صدقه را هم به آن اضافه می‌کند و در آیه ۱۲، الله به منبع درآمد دیگری برای رسولش اضافه می‌کند و آن زکات است.»(۱)
می‌گویم:
اولاً. بنابر قول جمهور فقهای اهل سنت -رحمهم الله- صدقه تطوع بر پیامبر صلی الله علیه وسلم حرام است، و صدقه فریضه نیز به اتفاق فقهاء بر ایشان حرام می‌باشد.(۲)  همچنین در حدیث صحیح وارد شده است که پیامبر صلی الله علیه وسلم اگر چیزی به عنوان صدقه برایشان می‌آوردند، از آن تناول نمی‌فرمودند.(۳)  بنابراین استفاده از صدقه از هر نوع آن بر رسول خدا صلی الله علیه وسلم جایز نبوده و به خود مردم باز گردانده می‌شد.
ثانیاً. خمس نیز مجدداً به مساکین و ضعیفان بازگشت داده می‌شده و نمی‌توان آن را از منابع درآمد! به شمار آورد. در سنن أبی داود رحمه الله آمده است که پیامبر صلی الله علیه وسلم مقداری از پشم شتر در دست گرفته و فرمودند: «لا یحل لی من غنائمکم مثل هذا إلا الخمس، والخمس مردود فیکم.»(۴)   یعنی: «از غنائم شما مانند این [پشم شتر] هم برای من حلال نیست جز خمس، که آن هم به شما بازگردانده می‌شود.»
خمس پس از پیامبر صلی الله علیه وسلم نیز در تهیه سلاح و تعمیر مساجد و سایر اموری که به مصالح مسلمانان تعلق می‌گیرد، صرف می‌گردد.
ثالثاً. جناب آقای روزبهانی نه تنها از علوم قرآنی و حدیثی بی‌بهره مانده است، بلکه برگی از سیره‌ی رسول خدا صلی الله علیه وسلم را هم نخوانده و هیچ چیز از آن نمی‌داند! به تواتر رسیده است که رسول خدا صلی الله علیه وسلم تا آخر حیات خود در سادگی تمام زندگی کردند و به چیزی از تجملات دنیایی نزدیک نشدند. اکنون مواردی را به عنوان نمونه ذکر می‌کنیم تا شیوه‌ی زندگی ایشان را بشناسند و زبان به ناحق در خصوص ایشان نگشایند.
وضعیت خوراک پیامبر صلی الله علیه وسلم و خانواده‌ی ایشان:
۱.  أبو هریره رضی الله عنه می‌فرماید: «خرج رسول الله صلى الله علیه وسلم من الدنیا ولم یشبع من خبز الشعیر.»(۵)    یعنی: «رسول خدا صلی الله علیه وسلم در حالی از دنیا رفت که از نان جو سیر نشد.»
۲. أم المؤمنین عائشه رضی الله عنها می‌فرماید: «ما شبع آل محمد صلى الله علیه وسلم منذ قدم المدینه، من طعام البر ثلاث لیال تباعا، حتى قبض.»(۶)    یعنی: «آل محمد صلی الله علیه وسلم از زمان ورود به مدینه تا وفات ایشان، سه شب پشت سر هم از نان گندم سیر نشدند.»
۳. همچنین فرمودند: «توفی النبی صلى الله علیه وسلم حین شبعنا من الأسودین: التمر والماء.»(۷)    یعنی: «پیامبر صلی الله علیه وسلم زمانی وفات کرد که از آب و خرما سیر می‌شدیم.»
۴. و در خصوص زمان وفات ایشان نیز فرمودند: «توفی رسول الله صلى الله علیه وسلم ودرعه مرهونه عند یهودی، بثلاثین صاعا من شعیر.»(۸)    یعنی: «رسول خدا صلی الله علیه وسلم در حالی وفات کردند که زره ایشان نزد مردی یهودی در قبال سی صاع جو در گرو بود.»
۵. عمر بن الخطاب رضی الله عنه فرمودند: «لقد رأیت رسول الله صلى الله علیه وسلم یظل الیوم یلتوی، ما یجد دقلا یملأ به بطنه.»(۹)    یعنی: «رسول خدا صلی الله علیه وسلم را دیدم که تمام روز از گرسنگی به خود می‌پیچید و خرمای خشک هم نمی‌یافت تا شکمش را با آن سیر کند.»
وضعیت مسکن و پوشاک ایشان:
۱. أبو موسی رضی الله عنه می‌فرماید: «دخلت على النبی صلى الله علیه وسلم فی بیته على سریر مرمل وعلیه فراش، قد أثر رمال السریر بظهره وجنبیه…»(۱۰)    یعنی: «بر رسول خدا صلی الله علیه وسلم در خانه‌اش وارد شدم که بر تختی از حصیر خوابیده بود و اثر بافت‌های تخت بر پشت و پهلوی ایشان دیده می‌شد.»
۲. أم المؤمنین عائشه رضی الله عنها می‌گوید: «کان فراش رسول الله صلى الله علیه وسلم من أدم، وحشوه من لیف.»(۱۱)    یعنی: «فرش منزل رسول خدا صلی الله علیه وسلم از پوست دباغی شده با حاشیه‌ای از لیف خرما بود.»
رابعاً. پس از آن‌که وضعیت زندگی و معیشت پیامبر اسلام صلی الله علیه وسلم را بیان کردیم، باید بگوییم که ایشان چیزی هم به ارث نگذاشتند! بنابراین درآمدهایی که آقای روزبهانی از آن‌ها سخن می‌گوید، نه سبب زندگی تجملی و شاهانه‌ی رسول خدا صلی الله علیه وسلم شد، و نه به عنوان ارث به خاندان ایشان رسید! عمرو بن حارث رضی الله عنه می‌فرماید: «ما ترک رسول الله صلى الله علیه وسلم عند موته درهما ولا دینارا ولا عبدا ولا أمه ولا شیئا، إلا بغلته البیضاء، وسلاحه وأرضا جعلها صدقه.»(۱۲)    یعنی: «رسول خدا صلی الله علیه وسلم هنگام وفات نه دیناری به جای گذاشت و نه درهمی، و نه غلامی و نه کنیزی و نه چیز دیگری، جز قاطر سفیدش و اسلحه‌اش و زمینی که آن را هم صدقه کرده بود.»
دلیل امر آن بود که پیامبران همگی چنین بوده‌اند و ارثی به جای نگذاشته‌اند، بلکه هرچه از آنان باقی می‌ماند، در حکم صدقه وارد می‌شد. چنانکه از رسول الله صلی الله علیه وسلم نقل شده است: «لا نورث ما ترکنا صدقه.»(۱۳)   یعنی: «از ما ارث برده نمی‌شود و آن‌چه باقی می‌گذاریم صدقه است.»
———————————
۱. قرآن کلام محمد، ص ۲۲۱
۲ . امام ابن قدامه رحمه الله در این رابطه می‌فرماید: «ظاهر آن است که صدقه به طور کلی بر پیامبر صلی الله علیه وسلم حرام است.» (المغنی، ج ۲، ص ۴۹۲)
۳. صحیح البخاری، ج ۳، ص ۱۵۵
۴. سنن أبی داود، ج ۳، ص ۸۲  –  شیخ البانی رحمه الله آن را در سلسله الأحادیث الصحیحه (۶۷۹/۲) تصحیح کرده‌اند.
۵ . صحیح البخاری، ج ۷، ص ۷۵
۶ . همان
۷. همان، ج ۷، ص ۷۰
۸. همان، ج ۴، ص ۴۱
۹ . صحیح مسلم، ج ۴، ص ۲۲۸۵
۱۰. صحیح البخاری، ج ۵، ص ۱۵۵
۱۱. همان، ج ۸، ص ۹۷
۱۲. همان، ج ۴، صص ۳-۲
۱۳. همان، ج ۸، ص ۱۴۹ – علیرغم آن‌چه عده‌ای از مستشرقین و معاندین گمان کرده‌اند، سیدنا ابو بکر رضی الله عنه این حدیث را انفراد نکرده‌اند، بلکه از تعداد دیگری از صحابه نیز نقل شده است. برای معلومات بیشتر بنگرید به: منهاج السنه النبویه، ج ۴، ص ۱۹۵ و همچنین سلسله الأحادیث الضعیفه، ج ۱۰، ص ۶۳۰