مفهوم شرعی دعا
این اصطلاح در شریعت، به چندین صورت تعریف شده است:
- میل و رغبت به اللهأ؛[۱]
- خطابی میگوید: «دعا یعنی اینکه بنده از پروردگارش بخواهد که به او توجّه و احسان نماید و فقط از وی درخواست یاری و کمک کند.
در حقیقت، دعا یعنی اظهار نیاز و ضعف و ناتوانی به درگاه پروردگار، که این نشانۀ عبودیّت و احساس خواری و نیاز بشری است و بیانگر ثنای الله متعال و نسبتدادن فضل و کرم به اوست.»[۲]
- ابن قیّم در تعریف دعا میآورد: «دعا یعنی درخواست آنچه به فرد دعاگو فایده دارد و برطرفکردن آنچه به وی ضرر میرساند.»[۳]
- و بنا بر قولی، یعنی درخواست با تضرّع از الله تعالی و تمایل به خیراتی که در نزد اوست و تقاضا و التماس برای برآوردهساختن مطلوب و نجات از بدی و شیء ناپسند.[۴]
[۱]– لسان العرب، ج ۱۴، ص ۲۵۷٫
[۲]– شأن الدّعاء، خطابی، ص ۴٫
[۳]– بدائع الفوائد، ابن قیّم، ج ۳، ص ۲٫
[۴]– نک: الدّعاء، عبدالله خضری، ص ۱۰٫