ایمان در لغت یعنی تصدیق و باور داشتن . و در شرع یعنی گفتن شهادتین با زبان و اعتقاد قلبی بدان و عمل با اندام ها .
دلیل بر اینکه ایمان ، گفتن به زبان است :
( قُولُوا آمَنَّا بِاللَّهِ وَمَا أُنزِلَ إِلَیْنَا …َ )البقره (۱۳۶) .
بگویید: « ما به خدا ایمان آوردیم، و به آنچه بر ما نازل شده …».
و دلیل بر اینکه ایمان اعتقاد قلبی است :
( … وَلَمَّا یَدْخُلِ الْإِیمَانُ فِی قُلُوبِکُم… )الحجرات (۱۴).
« … وهنوز ایمان در دلهایتان وارد نشده است…. ».
و دلیل بر اینکه اعمال ، جزئی از مفهوم ایمان اند :
( وَمَا کَانَ اللَّهُ لِیُضِیعَ إِیمَانَکُمْ ۚ إِنَّ اللَّهَ بِالنَّاسِ لَرَءُوفٌ رَّحِیمٌ )البقره(۱۴۳).
« …و خداوند هرگز ایمان (= نماز) شما را ضایع نمی گرداند، … ».
و دلیل بر موارد بالا از سنت پیامبر ( صلی الله علیه و سلم ) ، حدیث صحیح زیر است که می فرماید :
« و الایمان بضع و سبعون شعبه اعلاها قول لا اله الا الله و ادناها اماطه الذی عن الطریق ، و الحیاء شعبه من الایمان . ( مسلم . ج ۱ ص ۶۳ ).
ایمان هفتاد و چند شاخه است که برترین شاخه اش گفتن لا اله الا الله ( قول ) و حدّ پائینش برداشتن اذیّت و آزار از سر راه است ( عمل )، و حیا نیز شعبه ای از ایمان است. ( قلب ).