مفهوم اصطلاحی شورا
برای این اصطلاح چندین تعریف بیان شده است.
در تعریف آن میتوان گفت: مشورت یعنی گرفتن نظر و دیدگاه صاحبنظران و بررسی و مقایسۀ آنها برای رسیدن به حقیقتِ موضوعی از مسائل.[۱]
یا اینکه: مشورت یعنی دیدگاه صاحبنظران در امور برای روشنشدن و ابراز مصلحت شرعی.[۲]
بر این اساس، مشورت از دو طرف شکل میگیرد؛ یکی که مشورت میدهد و دیگری که میشنود و از این طریق، یک دیدگاه ترجیح مییابد و آرای متفاوتی دربارۀ موضوع مورد مشورت ردّ و بدل میشود.
هدف از این گفتگو، بررسی آرا و گرفتن یک تصمیم و انتخاب یک نظر است پیش از اینکه انسان به تنهایی و فقط براساس دیدگاه خودش تصمیم بگیرد و کاری انجام دهد.
بلکه پس از مشورت و گرفتن دیدگاه افراد مورد اعتماد، اقدام به انجام کار میکند.
علاوه بر این، مشورت؛ بهویژه در امور عمومی با رجوع به آرای افراد آگاه و کسانی که شناخت و تجربه دارند یا اشخاصی که دربارۀ موضوع مورد مشورت متخصّص هستند، صورت میگیرد؛ مثلا در موارد پزشکی، از پزشکان و در موارد نظامی، از لشکریان و در سایر امور که نیاز به مشاوره است نیز از افراد متخصّص مشورت گرفته میشود، چون زمینههای مشورت متعدّد و متنوّع و شامل تمامی حوزههای زندگی بشری است؛ فرقی نمیکند که در زمینۀ حکومت، قضاوت، اداره، خانه یا امور خصوصی باشد.[۳]
[۱]– نک: النّظام السّیاسی فی الإسلام، عبدالعزیز خیّاط، ص ۸۹؛ النّظام السّیاسی فی الإسلام، سعود آل سعود و دیگران، ص ۱۳۴؛ الشّوری فی الإسلام بین النّظریّه والتّطبیق، عبدالله موجان، صص ۱۶- ۱۷٫
[۲]– نک: نظام الشّوری فی الإسلام ونظم الدّیموقراطیّه، زکریّا خطیب، ص ۱۸؛ الشّوری فی الإسلام، ص ۱۷٫
[۳]– النّظام السّیاسی فی الإسلام، سعود آل سعود و دیگران، صص ۱۳۴- ۱۳۵؛ النّظام السّیاسی فی الإسلام، عبدالعزیز خیّاط، ص ۸۹٫