معنای بند کردن شیاطین در رمضان

من می دانم که در ماه مبارک رمضان شیاطین به بند کشیده می شوند، و از آنجائیکه ساحران از شیاطین کمک می گیرند آیا آنها می توانند در این ماه سحر کنند؟

 

الحمدلله،

آری، گاهی شیاطین برای انسانها در ماه رمضان وسوسه ایجاد می کنند، و ساحران نیز در رمضان سحر می کنند، ولی بدون شک این موارد کمتر از ماههای دیگر سال رخ می دهد.

در حدیث صحیح ثابت شده که پیامبر صلی الله علیه وسلم فرمودند: «إِذَا دَخَلَ شَهْرُ رَمَضَانَ فُتِّحَتْ أَبْوَابُ السَّمَاءِ وَغُلِّقَتْ أَبْوَابُ جَهَنَّمَ وَسُلْسِلَتِ الشَّیَاطِینُ». بخاری (۱۸۹۹) ومسلم (۱۰۷۹).

یعنی: «وقتی ماه رمضان از راه برسد، درهای آسمان، گشوده می شوند و درهای دوزخ، بسته می گردد و شیاطین به بند کشیده می شوند».

و در روایت نسائی چنین آمده: «تُفتح فیه أبواب السماء، وتُغلّق فیه أبواب الجحیم، وتغلّ فیه مرده الشیاطین» نسائی (۲۱۰۶).

یعنی: « در آن ماه درهای آسمان باز می شود، و درهای جهنم نیز بسته خواهند شد، و در این ماه شیاطین سرکش و یاغی به بند کشیده می شوند ».

که در روایت نسائی اشاره به به بند شدن « مرده الشیاطین » شده است؛ “مرده” جمع مارد است و به معنای شرور و سرکش است.

و این احادیث به معنای آن نیستند که تاثیر شیاطین در این ماه بطور کامل برداشته می شوند، بلکه دلالت بر آن دارد که آنها در رمضان تضعیف شده و بمانند سابق یعنی قبل از رمضان توانا نیستند، و احتمال دارد تنها شیاطین مارد به بند کشیده می شوند، یعنی آن شیاطینی که در شر و سرکشی تنها هستند نه تمام شیاطین..

امام قرطبی رحمه الله می فرماید: «اگر گفته شود چگونه با وجود به بند کشیده شدن شیاطین در رمضان اما باز شر و گناه در این ماه زیاد واقع می شود؟

جواب آنست : (گناه و معاصی) تنها بر روزه دارانی کم می گردد که بر شروط روزه محافظت کرده و آداب آنرا (به نیکی) رعایت کنند.

و یا (چونکه) تنها بعضی از شیاطین به بند کشیده می شوند و آنهم تنها شیاطین سرکش و شرور هستند نه تمام آنها، چنانکه در بعضی از روایت به آن اشاره شده است.

و یا مقصود (از حدیث) آنست که شر و معاصی در این ماه کاهش می یابد، و البته این امر هم محسوس است چرا که شر و گناه در این ماه نسبت به دیگر ماهها کمتر بوقوع می پیوندد، وانگهی به بند کشیده شدن تمام شیاطین لزوما به این معنا نیست که دیگر شر و معصیتی رخ نمی دهد؛ چرا که وقوع گناه اسباب دیگری غیر از (وسوسه) شیاطین هم دارد، مانند نفس های ناپاک (بشری) و عادات قبیح و شیاطین انس (انسانهای شیطان صفت)». “فتح الباری”.

 

نکته: ابن عبدالبر می گوید: از نظر واژه‌شناسان، واژه‌ی «جن» دارای مراتبی مختلف می‌باشد:

۱- جن خالص را «جنی» می گویند .

۲- جنی که با انسانها زندگی می کند، آن را «عامر» که جمعش «عمار» است می نامند.

۳- جنی که مزاحم کودکان می شود آن را «ارواح» می گویند.

۴- جنی که اعمال زشت و خبیث را انجام دهد و متعرض گناه شود، آن را «شیطان» می‌گویند.

۵- جنی که در حد فراوانی کارهای زشت و خبیث را انجام دهد، آن را «عفریت» می‌گویند.

و پیامبر صلی الله علیه وسلم راجع به‌ انواع جنیان فرمود:

« الجن ثلاثه أصناف: فصنف یطیر فی الهواء، وصنف حیّات وکلاب، وصنف یحلون ویظعنون».

(جنیان سه‌ نوع دارند: نوعی از آنها در فضا پرواز می کند. نوعی دیگر از آنها، مار و سگ ها هستند و نوع سوم آنها در منازل و خانه ها سکونت می‌جویند). طبرانی ، حاکم ، و بیهقی به‌ سندی صحیح آن را در “الأسماء والصفات”  روایت کرده‌ است. «صحیح الجامع: ۳/۸۵ ».

 

والله اعلم

وصلی الله وسلم علی محمد وعلی آله وأصحابه والتابعین لهم بإحسان إلی یوم الدین