وب سایت اختصاصی اهل سنت و جماعت ایران زمین
«معاجم (فرهنگ لغت‌های) اصطلاحات فقهی شافعی»
- کتاب «غریب الالفاظ التی استعملها الفقهاء»: اثر شیخ محمد بن احمد بن ازهر الهروی، ابومنصور (متوفی ۳۷۰).[۱]
نویسنده در این کتاب، الفاظی را که مورد استعمال فقهاء می‌باشد، در یک مجلد گردآوردی و تدوین نموده است.
و این کتاب – در تفسیرو توضیح لغات (و اصطلاحاتی که) متعلق به فقه می‌باشد – جزء کتب مُعتمد و مورد اعتبار می‌باشد.[۲]
- کتاب «تهذیب الأسماء واللغات»: نوشته‌ی «ابوزکریا محیی‌الدین بن شرف النووی (متوفی ۶۷۶ه).
امام نووی در این کتاب، اصطلاحات فقهی شش کتاب از کتب مذهبی شافعیه را گردآوری و تدوین نموده است.
ایشان در دیباچه‌ی کتاب خویش می‌گوید:[۳] «به خواست خداوند کریم، رئوف، مهربان، بخشنده و صاحب فضل و احسان، به تدوین و گردآوری کتابی پرداختم که در آن از الفاظ و لغات شش کتاب: «مختصر ابوابراهیم مزنی»، «المهذب»، «التنبیه»، «الوسیط»، «الوجیز» و «الروضه» (که مختصر «شرح الوجیز» امام ابوالقاسم رافعی می‌باشد) به کار گرفته شده است، و این شش کتاب، شامل تمام لغات (و اصطلاحات فقهی) می‌باشند.
علاوه بر اصطلاحات و لغات این شش کتاب، «لغات عربی»، «لغات عجمی»، «لغات معربه» (که از زبان‌های دیگر به زبان عربی ترجمه شده‌اند)، «اصطلاحات شرعی» و «اصطلاحات فقهی» را نیز بر مجموعه‌ی آن‌ها افزودم تا فایده‌ی این کتاب برای عموم مردمان، عامتر گردد و مزید بر این مجموعه، در این کتاب به ذکر اسامی «مردها»، «زنان» – اعم از مسلمان، کافر و فاجر – «فرشتگان»، «جن‌ها»، و دیگران که در این شش کتابِ مزبور، ذکری از آن‌ها به میان آمده است، پرداخته‌ام.»
نویسنده، این کتاب را بر اساس حروف الفبا، مرتب و ساماندهی نموده است.
- کتاب «المصباح المنیر فی غریب الشرح الکبیر للرافعی»: اثر ابوالعباس احمد بن محمدبن علی الفیومی ثم الحموی (متوفی ۷۷۰ه)[۴]
شیخ در مقدمه‌ی کتابش می‌گوید:[۵] «کتابی را در غریب شرح الوجیز علامه رافعی، گردآوری نمودم و مزید برآن، آنچه را که یک ادیب ماهر، بدان نیاز دارد از قبیل: تصریف کلمه (تجزیه و تحلیل کلمه)، ذکر الفاظ مشتبه، الفاظ متماثل، اعراب شواهد، و بیان معانی آن‌ها و… نیز در آن ذکر کرده‌ام.»
[۱]– الأعلام ( ۵/۳۱۱)
[۲]– کشف الظنون ( ۲/۱۲۰۷)
[۳]– تهذیب الأسماء و اللغات ( ۱/۳)
[۴]– الأعلام ( ۱/۲۲۴)
[۵]– مقدمه المصباح المنیر ( ۱/۱)