مشروعیّت وضو
وضو نوعی طهارت و پاکی بهوسیلۀ آب و مربوط به صورت، دو دست و پاهاست. شستن این اعضا [علاوه بر مسح سر] فرایض وضو به شمار میروند.
وضو سنّتهایی نیز دارد؛ مانند گفتن «بسم الله» در ابتدای وضو، مسواکزدن قبل از آن، شستن دستها [تا مچ] سه مرتبه در آغاز وضو، سه بار مضمضهکردن، سه مرتبه بینیافشاندن؛ یعنی خارجکردن آب بینی پس از استنشاق.
همچنین تیامن؛ یعنی ابتدا شستن اعضای سمت راست، خلالکردن میان انگشتان، مسح دو گوش و میانهروی در استفاده از آب.[۱]
الله ـ میفرماید:
﴿یَٰٓأَیُّهَا ٱلَّذِینَ ءَامَنُوٓاْ إِذَا قُمۡتُمۡ إِلَى ٱلصَّلَوٰهِ فَٱغۡسِلُواْ وُجُوهَکُمۡ وَأَیۡدِیَکُمۡ إِلَى ٱلۡمَرَافِقِ وَٱمۡسَحُواْ بِرُءُوسِکُمۡ وَأَرۡجُلَکُمۡ إِلَى ٱلۡکَعۡبَیۡنِۚ﴾ [المائده: ۶]
«ای کسانی که ایمان آوردهاید! وقتی برای نماز برخاستید، پس صورت خود و دستهایتان را تا آرنج بشویید و سرتان را مسح کنید و پاهایتان را تا دو قوزک [بشویید].»
پیامبر صلی الله علیه وسلم فرمودند: «لاَ یَقْبَلُ اللَّهُ صَلاَهَ أَحَدِکُمْ إِذَا أَحْدَثَ حَتَّى یَتَوَضَّأَ»[۲]؛ «الله تعالی نماز هیچیک از شما را نمیپذیرد زمانی که بیوضو شود تا اینکه [دوباره] وضو بگیرد.»
در احادیث بسیاری، جزئیّات وضو بیان شده و عالمان و فقیهان نیز در این باره به طور مفصّل سخن گفتهاند و توضیح آنها در این تحقیق نمیگنجد. مراد ما بیان ارتباط وضو به نظافت بود، چون وضو دارای اسرار و حکمتهایی بوده و مرتبط به نظافت و بلکه سلامتی است.
[۱]– نک: فقه السّنّه، سیّد سابق، ج ۱، ص ۳۸٫
[۲]– صحیح بخاری، شمارۀ حدیث: ۶۵۵۴؛ صحیح مسلم، شمارۀ حدیث: ۲۲۵٫