مسلمان مانند کشته، و منافق وکافر مانند صنوبر است

عَنْ کَعْبِ بْنِ مَالِکٍ قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ﷺ: «مَثَلُ الْمُؤْمِنِ کَمَثَلِ الْخَامَهِ مِنَ الزَّرْعِ تُفِیئُهَا الرِّیحُ، تَصْرَعُهَا مَرَّهً وَتَعْدِلُهَا أُخْرَى حَتَّى تَهِیجَ، وَمَثَلُ الْکَافِرِ کَمَثَلِ الأَرْزَهِ الْمُجْذِیَهِ عَلَى أَصْلِهَا، لاَ یُفِیئُهَا شَیْءٌ حَتَّى یَکُونَ انْجِعَافُهَا مَرَّهً وَاحِدَهً». وَ فِی رِوَایَهٍ «وَتَعْدِلُهَا مَرَّهً، حَتَّى یَأْتِیَهُ أَجَلُهُ، وَمَثَلُ الْمُنَافِقِ مَثَلُ الأَرْزَهِ الْمُجْذِیَهِ الَّتِی لاَ یُصِیبُهَا شَیْءٌ». (م/۲۸۱۰)

کعب بن مالک می‌گوید: رسول الله ﷺ فرمود: «مثال مسلمان مانند کشته‌ی تر و تازه‌ای است که باد او را به هر طرف، کج می‌کند. یکبار آنرا به طرف زمین می‌برد و بار دیگر راست می‌کند تا اینکه خشک شود. و مثال کافر مانند درخت صنوبر است که بر ساقه‌ی خود ثابت و استوار است. هیچ چیز آنرا کج و متمایل نمی‌کند تا اینکه یکبار از ریشه کنده شود». و در روایتی چنین آمده است: «و بار دیگر، آنرا راست می‌کند تا مرگش فرا رسد. و منافق، مانند صنوبر، ثابت است که دچار هیچ آفتی نمی‌گردد».

شرح: علما می‌گویند: معنی حدیث این است که مؤمن در جان و مال و خانواده‌اش دچار مصیبت‌ها و گرفتاری‌های زیادی می‌شود و همه‌ی این‌ها باعث کفاره‌ی گناهان و رفع درجات وی می‌گردد. اما کافر، بسیار کم دچار مصیبت می‌شود و اگر به مصیبتی گرفتار آید، باعث کفاره‌ی گناهان وی نمی‌شود. بلکه روز قیامت با تمام گناهان در عرصه‌ی قیامت، حاضر می‌شود. (نووی).