- الله بلندمرتبه میفرماید: ﴿یَٰٓأَیُّهَا ٱلَّذِینَ ءَامَنُوٓاْ إِذَا قِیلَ لَکُمۡ تَفَسَّحُواْ فِی ٱلۡمَجَٰلِسِ فَٱفۡسَحُواْ یَفۡسَحِ ٱللَّهُ لَکُمۡۖ وَإِذَا قِیلَ ٱنشُزُواْ فَٱنشُزُواْ یَرۡفَعِ ٱللَّهُ ٱلَّذِینَ ءَامَنُواْ مِنکُمۡ وَٱلَّذِینَ أُوتُواْ ٱلۡعِلۡمَ دَرَجَٰتٖۚ وَٱللَّهُ بِمَا تَعۡمَلُونَ خَبِیرٞ١١﴾ [المجادله: ۱۱].
«ای کسانی که ایمان آوردهاید، هنگامی که به شما گفته شود: «در مجالس جا باز کنید»، [جا] باز کنید [که با این کار،] الله برای شما گشایش میآورد؛ و هنگامی که گفته شود: «برخیزید» برخیزید. الله مقام [و درجاتِ] کسانی از شما را که ایمان آوردهاند و کسانی را که علم داده شدهاند بالا میبرد؛ و الله به آنچه میکنید آگاه است».
- عَنِ ابْنِ عُمَرَ عَنِ النَّبِیِّ صلی الله علیه وسلم قَالَ: «لَا یُقِیمُ الرَّجُلُ الرَّجُلَ مِنْ مَقْعَدِهِ، ثُمَّ یَجْلِسُ فِیهِ وَلَکِنْ تَفَسَّحُوا وَتَوَسَّعُوا».[۱]
ابن عمر روایت میکند که پیامبر صلی الله علیه وسلم فرمود: «هیچکس شخص دیگری را از جایش بلند نکند تا دیگری و یا خود در جایش بنشیند، ولی برای دیگران جا باز کنید».
- عَنْ أَبِی هُرَیرَه أَنَّ رَسُولَ اللهِ صلی الله علیه وسلم قَالَ: «إِذَا قَامَ أَحَدُکُمْ مِنْ مَجْلِسِهِ، ثُمَّ رَجَعَ إِلَیْهِ فَهُوَ أَحَقُّ بِهِ».[۲]
ابوهریره س از رسول الله صلی الله علیه وسلم روایت میکند که فرمود: «کسیکه از جایش بلند شود، سپس به آنجا برگردد، پس او نسبت به آن مستحقتر است».
- عَنْ جَابِرِ بْنِ سَمُرَهَ قَالَ: «کُنَّا إِذَا أَتَیْنَا النَّبِیَّ صلی الله علیه وسلم، جَلَسَ أَحَدُنَا حَیْثُ یَنْتَهِی».[۳]
جابر بن سمره میگوید: «هر یک از ما هنگامی که وارد مجلس پیامبر صلی الله علیه وسلم میشد، در انتهای مجلس مینشست».
[۱] – متفق علیه؛ بخاری حدیث شماره ۶۲۷۰ و مسلم حدیث شماره ۲۱۷۷٫ با لفظ مسلم
[۲] – مسلم حدیث شماره ۲۱۷۹
[۳] – صحیح؛ ابوداود حدیث شماره ۴۸۲۵ و ترمذی حدیث شماره ۲۷۲۵