محظورات احرام عبارتند از اعمالی که بر مُحرم به سبب احرام ممنوع است.
عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عُمَرَ رضی الله عنهما أَنَّ رَجُلًا قَالَ: یَا رَسُولَ اللَّهِ، مَا یَلْبَسُ المُحْرِمُ مِنَ الثِّیَابِ؟ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ج: «لاَ یَلْبَسُ القُمُصَ، وَلاَ العَمَائِمَ، وَلاَ السَّرَاوِیلاَتِ، وَلاَ البَرَانِسَ، وَلاَ الخِفَافَ إِلَّا أَحَدٌ لاَ یَجِدُ نَعْلَیْنِ، فَلْیَلْبَسْ خُفَّیْنِ، وَلْیَقْطَعْهُمَا أَسْفَلَ مِنَ الکَعْبَیْنِ، وَلاَ تَلْبَسُوا مِنَ الثِّیَابِ شَیْئًا مَسَّهُ الزَّعْفَرَانُ أَوْ وَرْسٌ».[۱]
از عبدالله بن عمر رضی الله عنهما روایت است که مردی گفت: ای رسول الله! مُحرم چه لباسی میپوشد؟ رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمود: «پیراهن، عمامه، شلوار، بُرنُس[۲] و موزه نمیپوشد؛ مگر کسیکه کفشی نیابد. چنین کسی میتواند موزهها را از زیر استخوان قوزک پا، قطع نماید و بپوشد. همچنین لباسی که به آن زعفران یا وَرْس آغشته شده، نپوشید».
– برای مردان جایز نیست که با جوراب و خُف احرام ببندند مگر زمانی که دمپایی نداشته باشند که در این صورت خف میپوشند و آنها را قطع نمیکند؛ زیرا قطع کردن خف منسوخ است. و منظور از خف، پوششی از جنس پوست و مانند آن است؛ و جوراب لباسی از جنس پنبه و مانند آن میباشد؛ و هردو قوزکها را میپوشانند.
– امور ذیل بر مرد و زن مُحرم حرام است:
۱- تراشیدن مو یا کوتاه کردن آن؛
۲- کوتاه کردن ناخنها؛
۳- پوشیدن سر برای مردان؛
۴- پوشیدن لباس دوخته شده برای مردان؛
لباس دوخته شده میتواند پیراهن، شلوار، دستکش، خف برای مردان، عمامه و عرقچین و از این قبیل باشد.
۵- استفاده کردن از عطر یا بخور در بدن یا لباس به هر صورتی؛
۶- کشتن شکار حیوانِ وحشیِ حلالِ خشکی یا شکار کردن آن؛
۷- عقد و نکاح؛
۸- پوشیده شدن صورت زن با نقاب یا روبند؛ و پوشیده شدن دستهای وی با دستکش؛
۹- آمیزش مرد با زن در غیر از فرج؛ اگر مرد انزال شود، حج و احرامش باطل نمیشود اما مرتکب گناه بزرگی شده است و باید غسل و توبه و استغفار کند و مناسک را کامل کند؛
۱۰- آمیزش جنسی (جماع)؛ از میان محظورات احرام، گناه این مورد از همه بیشتر است؛
۱۱- جماع و فسق و جدال و دشمنی.
– هرکس مرتکب یکی از این امور ممنوع شود، چه از روی جهل یا فراموشی یا اجبار، گناه و فدیهای بر او نیست و باید فورا دست از آنها بکشد. و هرکس یکی از این امور ممنوع جز جماع و فسق و جدال را عالمانه و عمدا و به اختیار به دلیل عذری چون اذیت و آزار یا بیماری مرتکب شود، باید به اصطلاح «فدیهالاذی» را بپردازد و گناهی بر او نیست. و اگر یکی از آنها را بدون عذر یا نیازی مرتکب شود، گنهکار است و بر وی پرداخت فدیهای که در نصوص آمده و توبه و بلافاصله دست کشیدن از آن امرِ ممنوع واجب است.
[۱]– متفق علیه؛ بخاری حدیث شماره ۱۵۴۳ و مسلم حدیث شماره ۱۱۷۷ با لفظ بخاری
[۲]– بُرنُس عبایی است که در منتهای آن کلاهی دوخته شده است. امروزه لباس مردم کشور مغرب است.