وب سایت اختصاصی اهل سنت و جماعت ایران زمین
یکی از صفات ناپسندی که شریعت نیز آنرا نهی کرده است، مجادله بر سر مسائل دینی با مردم است. درحالیکه هیچ خیری در جدال نیست اما با این وجود متاسفانه بعضی از مسلمانان همواره جدال می‌کنند و بنظر می‌رسد از آن لذت می‌برند! قطعا خیر و نیکی در چیزی است که خدا به آن امر کرده و از آن نهی می‌کند، نه در آنچیزی که ما گمان می‌کنیم! چه بسا به قصد رسیدن به نیکی با افرادی مجادله کنیم درحالیکه نیکی در ترک آن جدال است.
قال الـهیثم بن جـمیل: «قلت لـمـالک رحمه الله یا أبا عبد الله الرجل یکون عالـمـاً بالسنن یجادل عنها؟ قال: لا، ولکن یخبر بالسنه فإن قبلت منه وإلا سکت»[۱].
هیثم بن جمیل گوید: «به مالک بن انس رحمه الله گفتم: ای ابا عبدالله اگر مردی به سنت آگاه باشد بوسیله آن با مردم مجادله می‌کند؟ فرمود: خیر، بلکه سنت را به مردم می‌رساند، اگر قبول کرد چه بهتر وگرنه ساکت شود».
وقال إسحق بن عیسى: کان مالک رحمه الله یقول: «الـمراء والجدال فی العلم یذهب بنور العلم من قلب الرجل»[۲].
و اسحاق بن عیسی گفت: امام مالک می‌فرمود: «نزاع و مجادله در علم، نور علم را از قلب شخص می‌زداید».
وقال ابن وهب: «سمعت مالکاً رحمه الله یقول: الـمراء فی العلم یقسی القلب، ویورث الضغن»[۳].
و عبدالله بن وهب فرمود: «شنیدم که امام مالک رحمه الله می‌فرمود: مجادله در علم موجب قساوت قلب و ایجاد کینه می‌شود».
وقال الأوزاعی رحمه الله: «إن الله إذا أراد أن یحرم عبده برکه العلم ألقى على لسانه الـمغالیط، فلقد رأیتهم أقل الناس علمـاً»[۴].
امام اوزاعی رحمه الله فرمودند: «هرگاه خداوند متعال بخواهد بنده‌اش را از برکت علم محروم سازد، مغلطه و سفسطه را بر زبانش القاء می‌کند، و برای همین می‌بینی که کم علم ترین مردم آنها هستند».
وقال میمون بن مهران رحمه الله تعالى: «لا تـمـار عالـمـا ولا جاهلا، فإنّک إذا ماریت عالـمـا خزن عنک علمه، وإن ما ریت جاهلا خشّن بصدرک»[۵].
و میمون بن مهران فرمود: «نه با فرد عالم و نه جاهل مجادله نکن، زیرا اگر با شخص عالم مجادله کنی علمش را از تو محروم می‌کند، و اگر با شخص جاهل مجادله کنی تو را به خشم می‌آورد».
[۱]– «جامع العلوم والحکم» (ص: ۱۰۲).
[۲]– «جامع العلوم والحکم» (ص: ۱۰۲).
[۳]– «جامع العلوم والحکم» (ص: ۱۰۲).
[۴]– «جامع العلوم والحکم» (ص: ۱۰۲).
[۵]– «جامع بیان العلم وفضله» (۱/ ۱۲۹).