لبخند زن و شوهر به روی یکدیگر، بهترین استقبال آنها از یکدیگر است؛ این لبخند، اعلام توافق و هماهنگی است. در حدیث آمده است: «لبخند زدنت به روی برادرت صدقه است» . همواره بر لبان پیامبر ج لبخند نقش میبست. و همچنین سلام کردن: ﴿فَسَلِّمُواْ عَلَىٰٓ أَنفُسِکُمۡ تَحِیَّهٗ مِّنۡ عِندِ ٱللَّهِ مُبَٰرَکَهٗ طَیِّبَهٗۚ﴾ [النور: ۶۱] «بر خودتان سلام کنید درودی مبارک و خجسته از سوی خداوند است».
و جواب سلام دیگران را دادن: ﴿وَإِذَا حُیِّیتُم بِتَحِیَّهٖ فَحَیُّواْ بِأَحۡسَنَ مِنۡهَآ أَوۡ رُدُّوهَآ﴾ [النساء:۸۶] «هرگاه به شما سلام کردند، زیبا و بهتر از آن یا همانند آن، پاسخ دهید».
ابن کثیر میگوید:
حیتک عزه بالتسلیم وانصرفت | فحیها مثل ما حـیتک یا جمـل |
«عزه، به تو سلام کرد و رفت؛ تو ای جمل! به او همانند سلامش، سلام کن».
لیت التحیه کانت لی فأشکرها | مکان یا جملاً حییت یا رجـل |
«ای کاش به من سلام میکرد تا از او سپاسگزاری میکردم».
همچنین دعا کردن هنگام ورود به منزل، نشان خوشبختی است: «بار خدایا! ورود و خروج خوب را از تو میجویم؛ به نام خدا وارد شدیم و به نام او بیرون آمدیم و بر پروردگارمان توکل نمودیم».
یکی از عوامل خوشبختی در خانه، به نرمی سخن گفتن زن و شوهر با یکدیگر است: ﴿وَقُل لِّعِبَادِی یَقُولُواْ ٱلَّتِی هِیَ أَحۡسَنُۚ﴾ [الإسراء: ۵۳] «و به بندگانم بگو سخنی را بگویند که بهتر است».
وکلامها السـحر الحـلال لو أنه | لم یجـن قتـل المـسلم المتحــرز |
«و سخن او، جادوی حلالی است؛ اگر او مسلمانی را که خود را حفاظت میکند، نمیکشت».
إن طال لم یملل وإن هی أو جزت | ود المحدث أنها لم توجز |
«اگر زیاد سخن بگوید، خسته کننده نیست و اگر مختصر نماید، کسی که به سخنانش گوش میدهد، دوست داردکه مختصر سخن نگوید».
ای کاش زن و شوهر از سخنان ناراحتکننده و از حرفهایی که احساسات را جریحهدار میکند، دست میکشیدند؛ کاش هریک، زیباییها و خوبیهای دیگری را به یاد میآورد و از ضعفها و کاستیهای بشری که هردوی آنها دارند، چشم میپوشید. اگر مرد، خوبیهای زنش را برشمارد و از عیبهایش چشمپوشی نماید، احساس آرامش و خوشبختی میکند. در حدیث آمده است: «هیچ مرد مؤمنی نباید از زن مؤمنی متنفر شود؛ اگر یک رفتار زن را نمیپسندد، رفتار دیگری در زن هست که مورد رضایت و پسند اوست».
من ذا الذی ما ساء قط | ومن له الحسنی فقط |
«چه کسی هست که هرگز بد نکرده و کیست که فقط خوبی و زیبایی داشته باشد»؟!
چه کسی هست که شمشیر خوبیهایش به خطا نرفته و چه کسی وجود دارد که زیباییهایش رنگ نباخته باشد؟ ﴿وَلَوۡلَا فَضۡلُ ٱللَّهِ عَلَیۡکُمۡ وَرَحۡمَتُهُۥ مَا زَکَىٰ مِنکُم مِّنۡ أَحَدٍ أَبَدٗا﴾ [النور: ۲۱] «اگر فضل و رحمت خدا بر شما نمیبود، هیچکس از شما پاکیزه نمیشد».
بیشتر مشکلات خانهها، به خاطر حساسیت به مسایل پیش پا افتاده و پرداختن به امور جزئی و کوچک است. دهها مورد را شاهد بودهام که زن و مرد، به خاطر چیزهای ساده و معمولی از هم جدا شدهاند؛ مثلاًخانه مرتب نبوده، غذا به موقع آماده نشده، یا اینکه زن، از شوهرش خواسته تا زیاد مهمان به خانه نیاورد و مسایلی از این قبیل که باعث رنج و مشکلات در خانه میشوند. همه ما باید به واقعیت و وضعیت و ضعف خود اعتراف کنیم و نباید با اوهام و خیالات زندگی نماییم و آرزوهایی را در سر بپرورانیم که فقط افراد قاطع و بلندهمت به آن دست یافتهاند.
ما، انسان هستیم؛ ناراحت میشویم، خشمگین میگردیم و استباه میکنیم؛ از اینرو باید در راستای توافق و سازگاری در زندگی زناشویی امور را به صورت نسبی بررسی کنیم و پس از گذشت سالها، از یک سلام ساده هم نگذریم.
احمد بن حنبل بعد ازمرگ همسرش، ام عبدالله میگوید: چهل سال با او زندگی کردم و حتی در یک مورد یا کلمه با او اختلاف و ناسازگاری نکردم.
هنگامی که زن، خشمگین میشود، مرد باید سکوت کند و زمانی که شوهر ناراحت و خشمگین میشود، زن باید سکوت نماید تا بدین سان خشم، فرو نشیند و اضطرابات فروکش کنند. ابن جوزی در صیدالخاطر میگوید: وقتی دیدی که همراه ودوست تو خشمگین شده و سخنان ناشایستی به زبان میآورد، به او توجه نکن و او را به خاطر حرفهایش مورد مؤاخذه قرار نده. چون او، مانند فرد مستی است که نمیداند چه میکند؛ بلکه حتی اگر شده مدتی صبرکن؛ چون شیطان، بر او چیره شده و طبیعت او، خُرد شده و عقلش پنهان گشته است؛ اگر تو، به مقتضای کارش پاسخ او را بدهی، تو همانند عاقلی هستی که با دیوانهای درگیر شده و یا فرد هوشیار و بیداری هستی که با فرد بیهوشی در آویختهای. پس مقصر، تو هستی؛ بلکه باید با نگاه رحمت و مهر به او بنگری و بدانی که وقتی او، به خود آید، از آنچه اتفاق افتاده، پشیمان میگردد و میداند که تو از فضیلت شکیبایی برخورداری؛ حداقل این است که او را بگذاری تا عقده دل و خشم خود را خالی کند و راحت شود.
فرزند، هنگام خشمگین شدن پدر و زن، هنگام ناراحت شدن شوهر، باید همین کار را بکنند و بگذارند تا پدر و شوهر هرچه میخواهند بگویند و خود را راحت کنند. آن وقت است که پشیمان شده و عذرخواهی میکنند؛ اگر با آنها از در مقابله در آیی، خشم، ریشه میدواند و چون به خود آیند، در صدد انتقام و تلافی کاری بر میآیند که در وقت ناراحتی و بیهوشی با آنها کردهای.
بیشتر مردم اینگونه نیستند؛ هرگاه فرد خشمگینی را ببینند، هرچه بگوید و بکند، در مقابل با او همان کار را میکنند و این، برخلاف حکمتی است که بیان شد و فقط خردمندان، آن را میفهمند.