بزرگترین عامل وقوع فتنه ها، قلت علم و کثرت جهل. ترک اسلام و ارتکاب گناه و هتک حرمت ها است. از حضرت عبدالله بن مسعود و ابی موسی اشعری روایت شده که رسول خدا – صلى الله علیه وسلم – فرمود:
[إِنَّ مِنْ أَشْرَاطِ السَّاعَهِ أَنْ یُرْفَعَ الْعِلْمُ وَیَکْثُرَ الْجَهْلُ یَکْثُرَ الْهَرْجُ]همانا علامت قیامت، جهل فراوان و برداشتن علم است و هرج زیاد می گردد. منظور از هرج کشتار است.
جامع الاصول (۱۱/۴۰۸) شماره ۷۹۲۴