قرآن و شب‌ زنده‌داری

هرکس قرآن کریم را با اندیشه و تدبر تلاوت کند، بدون شک در خواهد یافت،
تا چه حد خداوند سبحان در باره‌ی شب‌زنده‌داری تأکید و تشویق فراوان کرده است. خداوند چنان از شب‌زنده‌داران تعریف و تمجید بزرگوارانه می‌کند

که هر انسان مسلمانی آرزو می‌کند که از آن گروه باشد،

به عنوان مثال از شب‌زنده‌داران به عنوان اهل تقوا و احسان یاد می‌کند و می‌فرماید:

{وَعُیُونٍ ١۵ ءَاخِذِینَ مَآ ءَاتَىٰهُمۡ رَبُّهُمۡۚ إِنَّهُمۡ کَانُواْ قَبۡلَ ذَٰلِکَ مُحۡسِنِینَ ١۶

کَانُواْ قَلِیلٗا مِّنَ ٱلَّیۡلِ مَا یَهۡجَعُونَ ١٧} الذاریات: ۱۵ – ۱۸.

بدین ترتیب، قیام و شب‌زنده‌داران نشان پارسایی و نیکوکاری آنان است.

گاهی هم از آنان به عنوان متفکران
و اندیشه‌ورزان در باره‌ی حالات آخرت نام برده می‌شود؛

در جای دیگر به عنوان اهل دانش و علم یاد می‌شوند؛

گاهی هم به عنوان اهل رجا و خوف،
زمانی نیز به عنوان خردمندان و صاحبان عقل یاد می‌شوند.

خداوند متعال نیز در یک آیه تمامی این صفات ارزشمند را به این صورت فرموده است:

{أَمَّنۡ هُوَ قَٰنِتٌ ءَانَآءَ ٱلَّیۡلِ سَاجِدٗا وَقَآیِٔمٗا یَحۡذَرُ ٱلۡأٓخِرَهَ وَیَرۡجُواْ رَحۡمَهَ رَبِّهِۦۗ قُلۡ هَلۡ یَسۡتَوِی ٱلَّذِینَ یَعۡلَمُونَ وَٱلَّذِینَ لَا یَعۡلَمُونَۗ إِنَّمَا یَتَذَکَّرُ أُوْلُواْ ٱلۡأَلۡبَٰبِ} الزمر: ٩.

به همین سبب خداوند سبحان در این آیه و آیات دیگر، بر شب‌زنده‌داری تشویق و تأکید فراوان کرده است.

چون این عمل پربرکت دارای چنان فواید بی‌شمار و آثار پایدار و عمیقی است که پیشوای پیامبران و امام پارسایان، رسول اکرم صلى الله علیه
و آله و سلم ، آن را درک کرده
و جهت تحصیل خیرات و برکات آن کمر همت بسته و آستین‌های جدیت را بالا زده و آن‌چنان برآن مداومت و مواظبت کرده است
که پاهای مبارکش
در اثر طول قیام، متورم می‌شده است.

از این روی است که خداوند منان در بدو دعوت اسلامی، رسول الله صلى الله علیه و آله و سلم و صحابه‌ی کرام رضی الله عنهم را به احیا و شب‌زنده‌داری امر می‌کند، تا هسته‌های اولیه‌ی دعوت اسلام قوی و سرشار از معنویت شود.

چنان‌چه می‌فرماید:

{یَٰأَیُّهَا ٱلۡمُزَّمِّلُ ١}. 
ای جامه به خود پیچیده.

{قُمِ ٱلَّیۡلَ إِلَّا قَلِیلٗا ٢}.
شب را به جز اندکی بیدار بمان.

{نِّصۡفَهُۥٓ أَوِ ٱنقُصۡ مِنۡهُ قَلِیلًا ٣}.

نیمی از شب یا کمی بیشتر را.

{أَوۡ زِدۡ عَلَیۡهِ وَرَتِّلِ ٱلۡقُرۡءَانَ تَرۡتِیلًا ۴}.

درحالی که قران را با ترتیل
میخوانی قیام کن و بیدار باش

(المزمل: ۱ – ۴).

مقاله پیشنهادی

فضیلت سفارش به قرآن

عَنْ طَلْحَهَ ابْنِ مُصَرِّفٍ قَالَ: سَأَلْتُ عَبْدَ اللَّهِ بْنَ أَبِی أَوْفَى: آوْصَى النَّبِیُّ صلی الله …