اعجاز علمی قرآن به مطالب و اسرار علمیگفته می شود که در قرآن کریم ذکر شده و در عصر نزول قرآن برای انسانها ناشناخته بوده و پس از پیشرفت علوم در قرن های اخیر اکتشاف شده است. هر چند تفسیر علمی قرآن کریم سابقهای هزار چهارصدساله دارد، ولی ادعای اعجاز علمی قرآن در دو قرن اخیر مطرح شده است. در این دوره برخی از کشفیات علوم تجربی توسط دانشمندان بر آیات قران منطبق شده و صحت و اتقان این کتاب الهی بیش از پیش به اثبات رسیده است. در قرآن کریم آیات بسیاری است که انسان را به تفکر در آفرینش آسمان و خورشید و ماه و ستارگان و زمین و کوهها و دریاها ونباتات و حیوانات و انسان دعوت می کند و نظام شگفت آوری را که در هر یک از انواع حکومت می کند، گوش زد می فرماید .{ ثمَّ اسْتَوَى إِلَى السَّمَاء وَهِیَ دُخَانٌ فَقَالَ لَهَا وَلِلْأَرْضِ اِئْتِیَا طَوْعاً أَوْ کَرْهاً قَالَتَا أَتَیْنَا طَائِعِینَ} [فصلت : ۱۱] سپس ارادۀآفرینش آسمان کرد،در حالی که دود( گونه،وبه شکل سحابیها در گسترۀفضای بی انتهاء پراگنده) بود. به آسمان وزمین فرمود: چه بخواهید وچه نخواهید پدید آئید گفتند: فرمانبردارانه پدید آمدیم.
(درتصویر زیر ستاره ای جدید را در حال شکل گیری از گاز و غبار, از بقایای گازی که منشاء پیدایش کل جهان بوده است نشان می دهد.)
پیدایش جهان:
جهان در ابـتدا ابر بوده که شامل دود و گاز و غبار و برخی عناصر بوده، و در فضای منظومه شمسی پراگنده بوده است. بعد بادی که ظاهراً مـوج ناشی از انـفـجار سـتـاره ای بـوده ابعاد و جوانب آن را بهم آورده و مـنـظـومـه شـمـسی بصورت یک دیسک در آمده بوده که بدور خود می چرخیده است. بعد در قـسـمـت مرکزی آن ابر که کلفـت تر بوده، نـیروی جاذبه مـواد بیشتری را جـذب نـمـوده و در آن ناحیه متراکم گرمای لازم برای ایجاد واکنشهای هسته ای فراهم گشته و خـورشـیـد شکـل گرفـتـه است. و در اطراف آن حـلـقـه هـای دیگری از گاز و غـیره به چرخش در آمده که رفـته رفـته به کره های بزرگتری تبدیل شده اند که همان سیارات را منظومه شمسی می نامند، وطریقه تکوین منظومه شمسی چنین است قطعات گاز و غباری که گرداگرد خورشید را هالهوار، فرا گرفته بود از هم پاشید و هر پاره از آن به صورت گردابی درآمد. هر گرداب مسیری جداگانه داشت و در آن مسیر به دور خورشید میگردید. در گردابهای نزدیک به خورشید گرما و در گردابهای دوردست سرما حکم می کرد. همانطور که میدانیم پیدایش کائنات براى انسان یک نادانسته بود وانسان مى خواست بداند که این پیدایش از کجا شروع شد.آیا به صورت یک نواخت بوده و همین گونه نیز ادامه دارد یا نه؟ چنان که برخى اعتقاد داشته اند که کائنات همین ساختار را داشته و بدون تغییر باقى مى ماند. خب نتیجه اینکه نظریه هاى مختلفى در این رابطه وجود داشت و نظریه پردازیهاى زیادى مى شد. یکى از این نظریه ها که حدود چهل سال قبل ارائه شد انفجار بزرگ نام داشت که توانست به خیلى از ابهامات پاسخ بدهد. این نظریه، آغاز کائنات را از یک هسته اتم در فضا و زمان صفر مى داند زیرا آن هنگام هنوز فضا وزمان آغاز نشده بود. تصور بکنید که تمام کائنات در یک هسته اتم یاحتى کوچکتر از آن جاى داشت و در یک لحظه این فضا و زمان آغاز مى شود یعنى اینکه یک انفجار بزرگ که حاصل گرانش شدید ناشى از فشردگى بوده، شروع شد
حتی کودکان ونیز آنان که عامی هستند هم در مورد انفجار بزرگ کمابیش اطلاعاتی دارند. می دانیم تمامی جهان پس از انفجار بزرگ بوجود آمده و از آن زمان تا کنون همچنان در حال انبساط است.حقیقتاً نیز دستگاه آفرینش و نظامی که فعالیتهای گوناگون جهان را به سوی هدفهای آفرینش و آرمانهای هستی پیش می راند بسیار شگفت آور و حیرت بخش است خداوند متعال می فرماید:{ أَوَلَمْ یَرَ الَّذِینَ کَفَرُوا أَنَّ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ کَانَتَا رَتْقاً فَفَتَقْنَاهُمَا وَجَعَلْنَا مِنَ الْمَاء کُلَّ شَیْءٍ حَیٍّ أَفَلَا یُؤْمِنُونَ} [الأنبیاء : ۳۰] آیا کافران نمی بینند که آسمانها وزمین بهم متصل بوده وسپس آنهارا از هم جدا ساخته ایم وهر چیز زنده ای را از آب آفریده ایم. آیا ایمان نمی آورند؟.
مرحله رتق وفتق:در مورد ” رتق ” و “قتق ” که دراینآیه مبارکه به کار رفته در اصل به معنی ” پیوستگی و “جدایی” است. بعضی همان معنی بالا را بر گزیده اند که زمین و آسمان در آغاز خلقت ، به صورت توده واحد عظیمی از بخار وگاز سوزان که بر اثر انفجارات درونی و حرکت به دور خود تدریجاً تجزیه شده و کواکب وستارگان ،از جمله منظومه شمسی به وجود آمد ،بعضی دیگر ان را اشاره به یکنواخت بودن مواد جهان می دانند که چنان در آغاز درهم فرو رفته بود که به صورت ماده واحدی خود نمایی می کرد ، اما با گذشت زمان مواد از هم جدا شدند وترکیبات تازه ای آشکار گشت . در آیه فوق خدای بزرگبه انفجار اولیه ای که بااراده او باعث ایجاد اسمانها و زمین شد اشاره می فرماید. چگونه در زمانی که هیچگونه دانشی بجز خرافات درمورد نحوه بوجود آمدن کائنات وجود نداشت میتوان تصورنمود که بشری یکی از بزرگترین اکتشافات قرن بیستم رابرجهان آشکارسازد؟ نه هر گز
این آیه کلام یک انسان نبود که صفحه ای از قرآن عظیم را زینت داد. قرآن بجز کلام آن دانایبی ابتدا و بی انتها نیست. در این آیهدرباره آفرینش جهان و موجودات زنده اشاره شده است. جهان در آغاز به صورت گاز و دود بود. آغاز آفرینش موجودات زنده از آب است. گرچه درباره کیفیت پیدایش جهان ونحوه آن فرضیات مختلفی وجود دارد که از حدود فرضیه تجاوز نمی کند ،ولی با توجه به مطالعاتی که روی
کهکشانها ومنظومه هایی که در حال پیدایش وشکل گیری هستند به عمل آمده ثابت است که چنانکه دانستیم جهان در آغاز به شکل توده گازی ابر مانند فشرده ای بود که بر اثر گردش به دور خود ،پارچه هایاز آن جدا شده وبه اطراف پراگنده گشته است واین پارچه ها تدریجاً سرد شده و به شکل مایع و در موارد زیادی به صورت جامد در آمده ، و تشکیل کرات مسکونی وغیر مسکونی را داده است، واین انبساط جهان به قدرى شدید رخ داده است که از اندازه کوچکتر از یک هسته اتم در یک لحظه به اندازه کره زمین بزرگ مى شده، یعنى انبساط و تورم بعد از بیگ بنگ شروع شده بود اما هنوز کهکشانها به وجودنیامده بودند. نور آغاز کائنات بود سپس بعداز نور، ماده ایجاد شد و شاید بعد از دو میلیارد سال از انفجار بزرگ کهکشانها شکل گرفتند و خورشید ما یکى از ذرات کوچک آنهاست.مراقبت دانشمندان نجومیدر مورد ” سحابیها” ، این مسأله را که در دنیا در آغاز به شکل توده گاز دود مانندی بوده،به عنوان یک نظریه قطعی معرفی می کند ، این چیزی است که محافل عملی جهان ،آن را پذیرفته اند .
درنخستین آیه فوق خواندیم که{کَانَتَا رَتْقاً…آسمانها درآغاز مانند دود بودند” هماهنگی این آیه با اکتشافات دانشمندان که چندان از اکتشافات آنها وقتى نمی گذرد نشانه ای ازاعجازعلمی قرآن می باشد که پرده ازروی تفکیریکه درعصرنزول قران کاملاً ناشناخته بوده است برمی دارد .واین آیه مبارکه نیز سخن به هم پیوستگی جهان درآغاز امر وسپس جدا شدن اجزای آن ازیکدیگرمی گوید.پیدایش موجودات زنده اعم از گیاهی وحیوانی در نخستین بار از آب اوقیانوسها نیز، امروز یک نظریه معروف علمی است .
پند: آیا ایمان نمی آورید؟
درخلقت کون از برای اهل ایمان آیه هاونشانه هایی است که آنانرا به سوی توحید رهبری می نماید و در آفرینش خودتان و این همه جنبندگان که در زمین پراگنده می باشند علائم و آثاری است که ارباب یقین را به یکتا پرستی حق می رساند و در اختلافاتی که شب و روز پیدا می کنند ودر نتیجه گاهی با هم برابر و گاهی از یکدیگر درازتر و کوتاه تر و گرمتر و سردتر می شوند.
تهیه کننده: هارون یحیى