حیا و شرم از خداوند سبحانه وتعالی : یعنی آنکه بدانی که خداوند سبحانه وتعالی همراه و ناظر اعمال توست همانطوری که خداوند سبحانه وتعالی می فرماید
( ﻭَﻫُﻮَ ﻣَﻌَﻜُﻢْ ﺃَﻳْﻦَ ﻣَﺎ ﻛُﻨْﺘُﻢْ )
وهر کجا باشید او باشماست
پس قرار نده خداوند سبحانه وتعالی را آسان ترین نگاه کننده بسوی خود ، پس آیا حیا وشرم نمی کنی آنکه مرتکب گناه شوی در حالی که در ملک خداوند سبحانه وتعالی هستی و می خوری از رزق و روزی خداوند و استفاده می کنی از تمامی خصوصیات هایی که خداوند سبحانه و تعالی به شما عطا کرده ، دست ، پا ، چشم ، گوش ، زبان ، و غیره ، بجای اینکه این نعمت ها را در طاعت و بندگی او استفاده کنی آن را در گناه و نافرمانی او استفاده می کنی . پس هنگامی که انسان دانست به آنکه خداوند سبحانه و تعالی ناظر اوست و شناخت نعمت های خداوند سبحانه و تعالی که به او عطا شده ، پس حیا وشرم بر او غالب می شود و او را از ارتکاب گناه منع می کند .
از عبدالله بن مسعود رضی الله عنه روایت است که رسول الله صلی الله علیه وسلم فرموده اند :
(استحیوا من الله حق الحیاء)
یعنی: “از خداوند آنچنان که شایسته ی او است شرم داشته باشید.”
گفتند: یا رسول الله، شکر خدا، ما از خداوند شرم داریم.
فرمود: (لیس ذاک، ولکن الاستحیاء من الله حق الحیاء: أن تحفظ الرأس وما وَعَی، والبطن وما حَوَی، ولْتذْکر الموت والْبِلَی، ومن أراد الآخره ترک زینه الحیاه الدنیا، فمن فعل ذلک فقد استحیا من الله حق الحیاء) [ترمذی و احمد]
یعنی: “نه بدان گونه، و اما شرم از خداوند آنچه سزاوار اوست اینست که: سر خویش و هرچه می اندوزد، شکم خویش و آنچه دربرمی گیرد را نگاه داشته و مرگ و کهنگی آن را به خاطر آورد. و اگر خواستار آخرت است زینت زندگانی دنیا را رها نماید، آنکه چنین عمل کرد، پس قطعا از خداوند شرم داشته آنچنان که شایسته اوست .”