قاتلان عثمان رصی الله عنه با چه بهانه ای او را به شهادت رساندند

میخواستم بدانم که قاتلان حضرت عثمان با چه بهانه ای او را به شهادت رساندند وچرا پسر حضرت ابوبکر با آنها همکاری کرد؟ آیا او آدم بدی بوده؟ پس چرا حضرت علی او را از نزدیکان خود کرد؟

الحمدلله،

هیچ کدام از صحابه رضی الله عنهم در قتل عثمان شرکت نکرده است، بلکه صحابه رضی الله عنهم از وى دفاع میکردند، مخصوصا حسن و حسین رضی الله عنها که در جلو خانه عثمان رضی الله عنه نگهبانى میکردند، ولى قاتلان وى از پشت خانه وارد شدند و عثمان رضی الله عنه را شهید کردند، ولى از آنجایکه عثمان رضی الله عنه مخالف کشت و کشتار و ریختن خون مردم بود، لذا به صحابه میگفت که در دفاع از وى دست به کشتن کسى ندهند، و براى همین صحابه در دفاع از عثمان رضی الله عنه دست به کشتن کسى نزدند.

و روایاتى وارد شده است که محمد بن ابوبکر در قتل عثمان رضی الله عنه دست داشته است، و تمام این روایات صحیح نیستند، مگر روایت صحیحى که میگوید که محمد بن ابوبکر وارد خانه شد ولى عثمان رضی الله عنه جایگاه پدرش را در اسلام براى وى بازگو کرد و گفت اگر پدرت زنده بود و تو را در چنین وضعى میدید ناراضى میشد، و او نیز شرم کرد و خانه را ترک گفت، بنابراین هیچ دخالتى در قتل عثمان نداشت، و طبق روایات صحیحى که وارد شده است نشانگر اینست که کسى که عثمان را کشت مرد سیاهى از اهل مصر از قبیله بنی دوس بود که لقبش “جبله بن الأیهم ” بود.

کنانه مولى صفیه نقل کرده است که : ” رأیت قاتل عثمان، رجلاً أسود من أهل مصر، وهو فی الدار رافعاً یدیه یقول: أنا قاتل نَعْثل” (حسن – روایت ابن الجعد در مسندش ۲/۹۵۸-۹۵۹) و ابن سعد در الطبقات ۳/۸۳-۸۴)

یعنى: ” قاتل عثمان را دیدم که مرد سیاهى از اهل مصر بود، در حالیکه در خانه (عثمان) بود و دستانش را بالا برده بود و میگفت: ” من قاتل پیرمرد احمق هستم ” (منظورش عثمان رضی الله عنه بود).

ولی برخى از مؤرخین قاتل عثمان رضی الله عنه را عبدالله ابن سبأ یهودى میدانند، زیرا صفات قاتل عثمان که مرد سیاهى بود، مشابه صفات عبد الله ابن سبأ یهودى است، و این بعید نیست زیرا عبد الله ابن سبأ یهودى مؤسس این فتنه است.

بنابراین اتهاماتى که به محمد ابن ابوبکر در قتل عثمان رضی الله عنه میزنند اساسى از صحت ندارد، مگر روایتى که میگوید وارد خانه شد ولى پس از نصیحت عثمان به وى دست بردارد شد، و علت دخول او به خانه عثمان، فتنه هایى بود که منافقین در بدگویى عثمان به راه انداخته بودند.

و علت قتل عثمان فتنه هایى بود که منافقین امثال عبد الله بن سبا یهودى و مالک اشتر و غیره به راه انداخته بودند، و یکى از ایرادهایى که میگرفتند این بود که عثمان رضی الله عنه از بیت المال به نزدیکان خویش عطا میکند و در خلافتش عدل نمیکند، ولى هر چند عثمان رضی الله عنه به نزدیکان خویش صله رحم میکرد و به آنها اموال زیادى عطا میکرد، تمام این اموال از حساب شخصى خودش بود، زیرا عثمان رضی الله عنه یکى از اغنیاء بود، همانطور که در زمان پیامبر صلى الله علیه و سلم در سال نهم هجرى جیش العسره را که براى جنگ تبوک آماده کرد، بطوریکه ۱۰۰۰ سکه طلا نزد بیامبر صلى الله علیه و سلم آورد و پیامبر صلى الله علیه و سلم نیز بشارت عظیمى به او داد و دو بار فرمود: ” ما ضر عثمان ما فعل بعد الیوم ” (روایت احمد)، یعنى: ” از این روز به بعد ضررى به عثمان از آنچه که انجام بدهد نخواهد رسید “، یعنى گناهانش بخشیده میشود.

و اینکه چرا برخى از قاتلان عثمان مانند مالک اشتر در جیش على رضی الله عنه بودند این بود که در مدینه هرج و مرج رخ داده بود، و براى على رضی الله عنه مشکل بود که این منافقین را از دیگران جدا سازد، زیرا آنها نیز داراى قدرت بودند، لذا یکى از علل مخالفت معاویه و على رضی الله عنهما نیز این بود که معاویه درخواست تسلیم قاتلین عثمان براى قصاص بود، ولى على رضی الله عنه مخالفت میورزید زیرا شرایط آن زمان اجازه چنین چیزى را بعلت هرج و مرج نمیداد، لذا على رضی الله عنه این مسئله را به تاخیر انداخت تا اینکه خود او رضی الله عنه زیر دست امثال قاتلین عثمان رضی الله عنه شهید شد.

والله اعلم

وصلی الله وسلم علی محمد و علی آله و اتباعه الی یوم الدین

مقاله پیشنهادی

علم چگونه از بین می‌رود؟

عَنْ أَنَسِ بْنِ مَالِکٍ قَالَ: أَلَا أُحَدِّثُکمْ حَدِیثًا سَمِعْتُهُ مِنْ رَسُولِ اللهِ صلی الله علیه وسلم …