فواید و نتایج ازدواج

ازدواج دروازه ای به سوی نیکی ها و درآمدی بر دستاوردهای متعدد فردی و اجتماعی است. بنابراین کسی که در امر ازدواج اطاعت پروردگار و پیروی از پیامبر صلی الله علیه وسلم را راه و رسم خود قراردهد، خداوند او را یاری خواهد داد. پیامبر صلی الله علیه و سلم فرموده اند: (ثلاثه حق على الله عونهم: المجاهد فی سبیل الله، والمکاتب الذی یرید الأداء، والناکح الذی یرید العفاف) [ترمذی، وأحمد، والحاکم]، یعنی: « کمک و مدد سه دسته از افراد را خداوند بر عهده ی خود گرفته است: مجاهد فی سبیل الله، مکاتبی (کسی که بعلت بدهی تا پرداخت آن به بردگی فرد طلبکار در می آمد.) که می کوشد بدهی اش را پرداخت نماید و کسی که برای حفظ پاکدامنی خویش قصد ازدواج داشته باشد.» به این ترتیب ازدواج به عبادتی خالص برای خداوند تبدیل می شود که عامل آن پاداش می گیرد.

اما در مورد منافع بسیار زیاد ازدواج؛ ازدواج صحیح و شرعی بهره بردن زوجین از همدیگر و برآوردن نیاز جنسی آن ها بگونه ای که مورد رضایت خدا و پیامبر قراربگیرد، می باشد. پیامبر صلی الله علیه و سلم فرموده اند: (حُبِّب إلیَّ من دنیاکم: النساء والطیب، وجُعلتْ قرَّه عینی فی الصلاه) [أحمد، والنسائى، والحاکم] معنی حدیث: ” از دنیای شما این ها را دوست می دارم: زن، بوی خوش و روشنی چشم ممن در نماز است. ”

ازدواج چشمه ای گوارا برای دست یافتن به نعمت های نیکو می باشد. پیامبر خدا صلی الله علیه و سلم می فرماید: (وفی بُضْع (کنایه عن الجماع) أحدکم صدقه). قالوا: یا رسول الله، أیأتی أحدنا شهوته، ویکون له فیها أجر؟ قال: (أرأیتم، لو وضعها فی حرام، أکان علیه وِزْر؟). قالوا: بلى. قال: (فکذلک إذا وضعها فی الحلال کان له أجر) [مسلم]، یعنی: « و در همبستری با زن صدقه است. گفتند: یا رسول الله! یکی از ما شهوت خود را برآورده می سازد در آن اجر و مزد است؟ فرمود: بگوئید هرگاه آن را در حرام بنهد آیا بر وی گناه است؟ همچنان اگر آنرا در حلال بنهد برای او اجر است. ” باز از آنحضرت صلی الله علیه و سلم نقل شده است که فرمود: (و إنک لن تنفق نفقه تبتغى بها وجه الله إلا أجرت علیها، حتى ما تجعل فی فی (فم) امرأتک) [متفق علیه] معنی حدیث: ” آنچه تو مصرف می کنی، برای دریافتن رضای او تعالی برایت اجر داده می شود، حتی آنچه را که در دهن همسرت می گذاری.»

ازدواج امکان پاکدامنی و عفاف فرد مسلمان را افزوده و او را در پرهیز از زنا و عمل ناشایست یاری داده و او را از وسوسه های شیطان مصون می دارد. پیامبر خدا صلی الله علیه و سلم فرمودند: (إن المرأه تقبل فی صوره شیطان، وتدبر فی صوره شیطان (أی أن الشیطان یزینها لمن یراها و یغریه بها) فإذا رأى أحدکم من امرأه (یعنی: أجنبیه) ما یعجبه، فلْیَأتِ أهله، فإن ذلک یردُّ ما فی نفسه) [مسلم] یعنی: ” زن در صورت شیطان آمده و در صورت شیطان پشت کرده و می رود ( یعنی شیطان او را برای آنان که او را می نگرند می آراید و آنان را بواسطه ی او می فریبد) پس هرکدام از شما که زنی (بیگانه) را، که او را به شگفت می آورد، ببیند، پیش همسرش برود، چراکه این کار چیزی را که درون اوست بازپس می زند. ”

درضمن شیوه ی حفظ نسل بشر و ماندگاری آن و ادامه ی وجود انسان است. خداوند می فرماید: {یا أیها الناس اتقوا ربکم الذی خلقکم من نفس واحده و خلق منها زوجها و بث منهما رجالا کثیرًا و نساء} [نساء: ۱] معنی آیه:‌ ” اى مردم از پروردگارتان که شما را از نفس واحدى آفرید و جفتش را [نیز ] از او آفرید و از آن دو مردان و زنان بسیارى پراکنده کرد پروا دارید… “.

نیز وسیله ی تداوم زندگی و آبادی زمین و تحقق حس مسئولیت پذیری بین فرزندان و پدران است، از آنجا که والدین به صرف پول و وقت خویش برای تربیت فرزندان پرداخته و فرزندان نیز به نوبه ی خود به بزرگداشت والدین و نیکی و احسان با آنان در هنگام ناتوانی و کهولت سن آنان می پردازند.
فرزند صالح ادامه ی اعمال نیک زوجین بعد از وفات شان می باشد. پیامبر صلی الله علیه و سلم می فرمایند: (إذا مات ابن آدم انقطع عمله إلا من ثلاث: صدقه جاریه، أو علم یُنْتفَع به، أو ولد صالح یدعو له) [مسلم] بدین معنا که: « چون انسان بمیرد، عمل او قطع می شود، جز در سه چیز: صدقهء که جاری باشد. یا عملی که از آن سود برند. یا فرزند صالحی که برای او دعا کند.»

ازدواج راهی است برای همیاری و تعاون. زن در منزل تدارک امور منزل و آماده ساختن خورد و خوراک را به عهده گرفته و شوهر مسئولیت های کسب درآمد و تدبیر و ساماندهی مسائل زندگی خانوادگی را به عهده می گیرد. خداوند کریم در قرآن می فرماید: {وجعل بینکم موده ورحمه} [الروم: ۲۱] یعنی: ” … و میانتان دوستى و رحمت نهاد …”

ازدواج پیوندی شرعی است که حق و حقوق افراد و اصل و نسب و نوامیس و حریم آنان را محفوظ نگه داشته و نیز نفس انسان را پلیدی پاک نموده فضیلت و اخلاق را در میان انسان ها می پراکند. خداوند متعال می فرماید:  : {والذین هم لفروجهم حافظون. إلا على أزواجهم أو ما ملکت أیمانهم فإنهم غیر ملومین. فمن ابتغى وراء ذلک فأولئک هم العادون} [المعارج: ۲۹-۳۱] معنی آیات: ” و کسانى که دامن خود را حفظ مى‏کنند. مگر بر همسران خود یا کنیزانشان که [در این صورت] مورد نکوهش نیستند. و هر کس پا از این [حد] فراتر نهد آنان همان از حد درگذرندگانند.”

پیامبر صلی الله علیه و سلم فرمودند: (کلکم راع و کلکم مسئول عن رعیته، الإمام راع و هو مسئول عن رعیته، و الرجل راع فی أهله و هو مسئول عن رعیته، و المرأه راعیه فی بیت زوجها و هی مسئوله عن رعیتها، و الخادم راع فی مال سیده و هو مسئول عن رعیته، و الرجل راعٍ فی مال أبیه و هو مسئول عن رعیته، فکلکم راع، و کلکم راع و مسئول عن رعیته) [متفق علیه] یعنی: ” همه ی شما شبانید، و همه ی شما مسئول رعیت خویشید. امام شبان است و مسئول رعیت خویش است و مرد در خانواده اش شبان است و مسئول است از رعیتش، و زن در خانه ی شوهرش شبان است و مسئول است از رعیتش، و خادم در مال آقایش شبان است و مسئول است از رعیتش، و فرزند در خانه ی پدرش شبان است و مسئول رعیت خویش است، و همه ی شما شبانید و مسئول رعیت خویشید.”
به همان اندازه که ازدواج در تقویت رشته های محبت و همیاری بواسطه ی نسبی و داماد شدن و گستراندن دایره ی خویشاوندان، تاثیر دارد، سنگ بنای نیرو و انسجام جامعه می باشد. پروردگار متعا می فرماید: {و هو الذی خلق من الماء بشرًا فجعله نسبًا و صهرًا و کان ربک قدیرًا} [الفرقان: ۵۴] یعنی: ” و اوست کسى که از آب بشرى آفرید و او را [داراى خویشاوندى] نسبى و دامادى قرار داد و پروردگار تو همواره تواناست.”

در نبرد پیامبر صلی الله علیه و سلم با قبیله ی بنی مصطلق در غزوه ی مریسیع، که افراد بسیاری به اسارت مسلمانان در آمدند، آن حضرت صلی الله علیه و سلم بانو جویریه بنت حارث( که جزو اسرا بود) را به همسری گرفتند. اصحاب نیز بخاطر گرامیداشت پیامبر صلی الله علیه و سلم و خویشاوندانش اسرای سهم خود را آزاد کردند. درنتیجه ازدواج این بانو باعث خیر و برکت برای قوم خویش وی شد.

آنچه بیان شد گوشه ای از فواید بیشمار ازدواج بود، که دین اسلام بسیار خواستار رسیدن هر مرد و زنی به بهره هایی از این فواید بوده ولذا بر ازدواج تاکید نموده و بر آن اصرار می ورزد. به سرپرست دختر امر می کند تا او را شوهر دهد. در قرآن کریم آمده است: {و انکحوا الأیامى منکم والصالحین من عبادکم و إمائکم إن یکونوا فقراء یغنهم الله من فضله و الله واسع علیم} [النور: ۳۲] یعنی: ” و بى‏همسران خود و غلامان و کنیزان درستکارتان را همسر دهید، اگر تنگدستند خداوند آنان را از فضل خویش بى‏نیاز خواهد کرد و خدا گشایشگر داناست.” اسلام کسی را که از به ازدواج در آوردن دختر یا موکل خود – درصورت پیدا شدن همسر مناسب برایش – ممانعت کند،  مفسد فی الارض می شناسد. رسول خدا صلی الله علیه و سلم می فرمایند: (إذا جاءکم من ترضون دینه و خلقه فأنکحوه، إلا تفعلوا تکن فتنه فی الأرض و فساد) [الترمذی] معنی حدیث: « وقتی کسی که از دین(داری) و اخلاق او راضی هستید (برای خواستگاری دخترتان) نزد شما آمد، او را به ازدواج در آورید، در غیر اینصورت باعث  ایجاد فتنه و فساد در زمین خواهد شد. »