فواید زکات

الحمدلله

زکات یکی از ارکان اسلام است، که شخص توانگر بدون پرداخت زکات اسلامش کامل نمی‌شود، رسول الله ص می‌فرماید: «بُنِیَ الإِسلامُ عَلی خَمْسٍ: شَهادَهِ أَنْ لا إِلهَ إلاَّ الله، وَأَنَّ محمداً رسولُ الله، وَإقامِ الصلاهِ، وإِیتاءِ الزَّکاهِ، وَحَجِّ الْبیْتِ، وصَوْمِ رَمَضانَ» روایت بخاری و مسلم.. «اسلام بر پنج اصل بنا نهاده شده است: شهادت دادن به اینکه نیست معبودی که شایسته پرستش باشد بحق مگر الله، و اینکه محمد ص فرستاده خداست، و نمازگزاردن، و دادن زکات، و رفتن بسوی خانه خدا برای ادای حج و عمره، و روزه رمضان گرفتن». و چنانچه کسی وجوب زکات را انکار نماید کافر و مرتد شناخته می‌شود.

و همچنین اگر فردی در پرداخت آن بخل ورزد و یا کامل پرداخت ننماید مستحق عذاب خداوند خواهد شد، خداوند می‌فرماید: {وَلاَ یَحْسَبَنَّ الَّذِینَ یَبْخَلُونَ بِمَا آتَاهُمُ اللّهُ مِن فَضْلِهِ هُوَ خَیْرًا لَّهُمْ بَلْ هُوَ شَرٌّ لَّهُمْ سَیُطَوَّقُونَ مَا بَخِلُواْ بِهِ یَوْمَ الْقِیَامَهِ وَلِلّهِ مِیرَاثُ السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضِ وَاللّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِیرٌ}[آل عمران:۱۸۰].

«آنان که نسبت به آنچه خدا از فضل خویش به آنان عطا فرموده بخل می‌ورزند، گمان نکنند که این کار به سود آنها است، بلکه برای آنها شر است؛ بزودی در روز قیامت آنچه را در باره آن بخل ورزیده‌اند طوق گردنشان می‌شود و میراث آسمانها و زمین از آنِ خداست، و خداوند، از آنچه انجام می‌دهید، آگاه است». و می‌فرمـایـد: {وَالَّذِینَ یَکْنِزُونَ الذَّهَبَ وَالْفِضَّهَ وَلاَ یُنفِقُونَهَا فِی سَبِیلِ اللّهِ فَبَشِّرْهُم بِعَذَابٍ أَلِیمٍ * یَوْمَ یُحْمَی عَلَیْهَا فِی نَارِ جَهَنَّمَ فَتُکْوَی بِهَا جِبَاهُهُمْ وَجُنوبُهُمْ وَظُهُورُهُمْ هَذَا مَا کَنَزْتُمْ لأَنفُسِکُمْ فَذُوقُواْ مَا کُنتُمْ تَکْنِزُونَ} [التوبه: ۳۴- ۳۵].

«و مردمی که زر و سیم را می‌اندوزند، و آن را در راه خدا انفاق نمی‌کنند، به عذابی دردناک بشارتشان ده، روزی که آن زر و سیم در آتش جهنم گداخته شود، و پیشانی و پهلو و پشت آنها با آن داغ کرده شود، و گفته شود: اینست آنچه اندوخته کردید برای خویش، پس بچشید سزای آنچه اندوختید».

در صحیح بخاری آمده است که پیامبر صلی الله علیه وسلم فرمودند: «مَنْ آتَاهُ الله مَالاً فَلَمْ یُؤَدِّ زَکَاتَهُ، مُثِّلَ لَهُ مَالُهُ شُجَاعًا أَقْرَعَ، لَهُ زَبِیبَتَانِ یُطَوِّقُهُ یَوْمَ الْقِیَامَهِ، یَأْخُذُ بِلِهْزِمَتَیْهِ یَعْنِی بِشِدْقَیْهِ یَقُولُ: أَنَا مَالُکَ أَنَا کَنْزُکَ» روایت بخاری و مسلم. «کسی که خداوند به او مالی عطـا فرمایـد و زکاتش را ندهد، روز قیامت آن مال بصورت مار کچلی که دو نقطه سیاه بر روی چشم دارد ظاهر می‌شود، و دور گردنش می‌پیچد سپس استخوان بیخ دو گوشش را می‌گیرد و می‌گوید: من مال تو ام من گنج تو ام». همچنین امام مسلم روایت می‌کند که پیامبر صلی الله علیه وسلم فرمودند: «مَا مِنْ صَاحِبِ ذَهَبٍ وَلاَ فِضَّهٍ لاَ یُؤَدِّیْ مِنْهَا حَقَّهَا إِلاَّ إِذَا کَانَ یَوْمُ الْقِیَامَهِ صُفِّحَتْ لَهُ صَفَائِحَ مِنْ نَارٍ فَأُحْمِیَ عَلَیْهَا فِی نَارِ جَهَنَّمَ فَیُکْوَی بِهَا جَنْبُهُ وَجَبِینُهُ وَظَهْرُهُ، کُلَّمَا بَرَدَتْ أُعِیدَتْ لَهُ فِی یَوْمٍ کَانَ مِقْدَارُهُ خَمْسِینَ أَلْفَ سَنَهٍ حَتَّی یُقْضَی بَیْنَ الْعِبَادِ». «هر دارنده طلا و نقره‌ای که حق آن (زکاتش) را پرداخت نکند، روز قیامت برایش قطعه‌هائی از آتش ساخته می‌شود که در آتش جهنم داغ مـی‌گـردد، و پـهلـو و پیشـانـی و پشتش با آن داغ کرده شود، و چون سرد شود دوباره داغ کرده شود، در آن روزی که به اندازه پنجاه هزارسال است، تا در میان بندگان حکم صورت گیرد».

زکات دارای فوائد دینی، تربیتی، و اجتماعیست که بشرح زیر است:

أ‌- فوائد دینی که از آن جمله است:

۱) به انجام رسیدن یکی از ارکان اسلام که سعادت دنیا و آخرت انسان در گرو آن است.

۲) تقرب جستن به خداوند و افزوده شدن ایمان، که انجام هر عبادتی این نتیجه را به همراه خواهد داشت.

بدست آوردن ثوابی بزرگ، خداوند می‌فرماید: {یَمْحَقُ اللّهُ الْرِّبَا وَیُرْبِی الصَّدَقَاتِ}[البقره: ۲۷۶]. «خداوند ربا را نابود می‌کند، و صدقات را افزونی می‌بخشد». و می‌فرماید: {وَمَا آتَیْتُم مِّن رِّبًا لِّیَرْبُوَ فِی أَمْوَالِ النَّاسِ فَلَا یَرْبُو عِندَ اللَّهِ وَمَا آتَیْتُم مِّن زَکَاهٍ تُرِیدُونَ وَجْهَ اللَّهِ فَأُوْلَئِکَ هُمُ الْمُضْعِفُونَ} [الروم: ۳۹].

«وآنچه داده باشید از راه ربا برای اینکه با مال مردم به مال خود بیفزائید نزد خدا زیاد نخواهد شد و آنچه را که از زکات لوجه الله بدهید، پس اینگونه کسانی دارای پاداش مضاعف اند».

و رسول الله ص می‌فرماید: «مَنْ تَصَدَّقَ بِعَدْلِ تَمْرَهٍ مِنْ کَسْبٍ طَیِّبٍ وَلاَ یَقْبَلُ الله إِلاَّ الطَّیِّبَ وَإِنَّ الله یَتَقَبَّلُهَا بِیَمِینِهِ، ثُمَّ یُرَبِّیهَا لِصَاحِبهِ کَمَا یُرَبِّی أَحَدُکُمْ فَلُوَّهُ حَتَّی تَکُونَ مِثْلَ الْجَبَلِ» روایت بخاری ومسلم.