حدیث: «أَبِی هُرَیْرَهَ، أَنَّ رَسُولَ اللهِ ﷺ ، قَالَ: یَتَعَاقَبُونَ فِیکُمْ، مَلاَئِکَهٌ بِاللَّیْلِ وَمَلاَئِکَهٌ بِالنَّهَارِ، وَیَجْتَمِعُونَ فِی صَلاَهِ الْفَجْرِ وَصَلاَهِ الْعَصْرِ، ثُمَّ یَعْرُجُ الَّذِینَ بَاتُوا فِیکُمْ فَیَسْأَلُهُمْ رَبُّهُمْ، وَهُوَ أَعْلَمُ بِهِمْ، کَیْفَ تَرَکْتُمْ عِبَادِی فَیَقُولُونَ تَرَکْنَاهُمْ وَهُمْ یُصَلُّونَ، وَأَتَیْناهُمْ وَهُمْ یُصَلُّونَ»(۱)
یعنی: «ابوهریره رضی الله عنه گوید: پیغمبر ﷺ فرمود: (دو دسته) از فرشتگان بدنبال هم پیش شما مىآیند و مىروند دستهاى در شب مىآیند (و در روز مىروند) دسته دیگر در روز مىآیند (و در شب مىروند) و به هنگام نماز صبح و عصر هر دو دسته با هم جمع مىشوند آن دسته که پیش شما بودهاند به ملکوت اعلا بر مىگردند، و پروردگار عالم که از همه آگاهتر است از ایشان مىپرسد، در چه حالى بنده مرا ترک نمودید؟ فرشتگان مىگویند: ما که آنان را ترک کردیم نماز مىخواندند؛ و وقتى که پیش آنان رفتیم باز نماز مىخواندند».
«باتوا: باحتمال قوى به معنى (اقاموا) است، یعنى پیش شما بودند».
حدیث: «جَرِیرٍ، قَالَ: کُنَّا عِنْدَ النَّبِیِّ ﷺ فَنَظَرَ إِلَى الْقَمَر لَیْلَهً، یَعْنِی الْبَدْرَ، فَقَالَ: إِنَّکُمْ سَتَرَوْنَ رَبَّکُمْ کَمَا تَرَوْنَ هذَا الْقَمَرَ، لاَ تُضَامُّونَ فِی رُؤْیَتِهِ، فَإِنِ اسْتَطَعْتُمْ أَنْ لاَ تُغْلَبُوا عَلَى صَلاَهٍ قَبْلَ طُلُوعِ الشَّمْسِ وَقَبْلَ غُرُوبِهَا فَافْعَلُوا ثُمَّ قَرَأَ: (وَسَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّکَ قَبْلَ طُلُوعِ الشَّمْسِ وَقَبْلَ الْغُرُوبِ)»(۲)
یعنی: «جریررضی الله عنه گوید: شبى در حضور پیغمبر ﷺ بودیم و به سوى ماه که شب چهارده بود نگاه کرد و گفت: شما در قیامت پروردگار خودتان را مىبینید همانگونه که این ماه شب چهارده را مىبینید و هیچ فشار و مشکلى در دیدن او برایتان پیش نخواهد آمد، پس تا امکان دارید پیش از طلوع خورشید و قبل از غروب آن از خواندن نماز (صبح و عصر) غافل نشوید (و خواب و تنبلى و موانع دیگر شما را از این نمازها باز ندارد، و به هر نحوى که برایتان ممکن است) این کار را بکنید».
آنگاه پیغمبر ﷺ آیه ۵۰ سوره ق را خواند (همراه با تعظیم و تمجید، پروردگارت را از هر عیب و نقصى پاک و منزه دان و این تسبیح و تمجید را همیشه پیش از طلوع و غروب خورشید انجام بده).
(یعنى کسى که نماز صبح و عصر را مىخواند این تسبیح و تمجید را به جا مىآورد).
حدیث: «أبِی مُوسى، أَنَّ رَسُولَ اللهِ ﷺ، قَالَ: مَنْ صَلَّى الْبَرْدَیْنِ دَخَلَ الْجَنَّهَ»(۳)
یعنی: «ابو موسى گوید: پیغمبر ﷺ فرمود: کسى که نماز صبح و عصر را بخواند داخل بهشت مىشود»
«بردین: تثنیه برد، به معنى سرما است، و نماز صبح و عصر چون در وقتى خوانده مىشود که هوا سرد است به بردین معروفند».
۱- أخرجه البخاری فی: ۹ کتاب مواقیت الصلاه: ۱۶ باب فضل صلاه العصر.
۲- أخرجه البخاری فی: ۹ کتاب مواقیت الصلاه: ۱۶ باب فضل صلاه العصر.
۳- أخرجه البخاری فی: ۹ کتاب مواقیت الصلاه: ۲۶ باب فضل صلاه الفجر.