الله متعال میفرماید: ﴿فَبِمَا رَحۡمَهٖ مِّنَ ٱللَّهِ لِنتَ لَهُمۡۖ وَلَوۡ کُنتَ فَظًّا غَلِیظَ ٱلۡقَلۡبِ لَٱنفَضُّواْ مِنۡ حَوۡلِکَۖ فَٱعۡفُ عَنۡهُمۡ وَٱسۡتَغۡفِرۡ لَهُمۡ وَشَاوِرۡهُمۡ فِی ٱلۡأَمۡرِۖ فَإِذَا عَزَمۡتَ فَتَوَکَّلۡ عَلَى ٱللَّهِۚ إِنَّ ٱللَّهَ یُحِبُّ ٱلۡمُتَوَکِّلِینَ١۵٩﴾ [آل عمران: ۱۵۹].
«[ای پیامبر،] به [سببِ] رحمت الهی است که تو با آنان [= اصحاب،] نرمخو [و مهربان] شدی؛ و اگر تندخو و سنگدل بودی، قطعاً از اطرافت پراکنده میشدند؛ پس از آنان درگذر و برایشان آمرزش بخواه و در کارها با آنان مشورت کن و آنگاه که تصمیم [بر انجام کاری] گرفتی، بر الله توکل کن؛ [چرا که] بیتردید، الله توکلکنندگان را دوست دارد».
عَنْ جَرِیرِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلی الله علیه وسلم: «لاَ یَرْحَمُ اللَّهُ مَنْ لاَ یَرْحَمُ النَّاسَ».[۱]
از جریر بن عبدالله روایت شده است که پیامبر صلی الله علیه وسلم فرمود: «هرکس به مردم رحم نکند، الله به او رحم نخواهد کرد».
فضیلت نیکی کردن با نزدیکان مشرک زمانی که به مسلمانان اذیت و آزار نرسانند
الله متعال میفرماید: ﴿لَّا یَنۡهَىٰکُمُ ٱللَّهُ عَنِ ٱلَّذِینَ لَمۡ یُقَٰتِلُوکُمۡ فِی ٱلدِّینِ وَلَمۡ یُخۡرِجُوکُم مِّن دِیَٰرِکُمۡ أَن تَبَرُّوهُمۡ وَتُقۡسِطُوٓاْ إِلَیۡهِمۡۚ إِنَّ ٱللَّهَ یُحِبُّ ٱلۡمُقۡسِطِینَ٨﴾ [الممتحنه: ۸].
«الله شما را از نیکی کردن و رعایت عدالت نسبت به کسانی که در [امر] دین، با شما نجنگیدهاند و شما را از دیارتان بیرون نکردهاند، نهی نمیکند. بیگمان، الله عدالتپیشگان را دوست دارد».
عَنْ أَسْمَاءَ بَنْتِ أبِی بَکْرٍ الصِّدِّیقِ قَالَتْ: قَدِمَتْ عَلَیَّ أُمِّی وَهِیَ مُشْرِکَهٌ فِی عَهْدِ رَسُولِ اللَّهِ صلی الله علیه وسلم، فَاسْتَفْتَیْتُ رَسُولَ اللَّهِ صلی الله علیه وسلم، قُلْتُ: وَهِیَ رَاغِبَهٌ، أَفَأَصِلُ أُمِّی؟ قَالَ: «نَعَمْ صِلِی أُمَّکِ».[۲]
از اسماء دختر ابوبکر صدیق روایت شده است که گفت: مادرم، در حالی که مشرک بود، در حیات پیامبر صلی الله علیه وسلم نزدم آمد؛ از پیامبر صلی الله علیه وسلم سؤال کردم: مادرم نزدِ من آمده است و از من انتظار (نیکی و هدیه) دارد؛ آیا با او ارتباط بگیرم (و به او نیکی کنم)؟ فرمود: «بله؛ با مادرت ارتباط بگیر».
[۱]– متفق علیه؛ بخاری حدیث شماره ۷۳۷۶ و مسلم حدیث شماره ۲۳۱۹ با لفظ بخاری
[۲]– متفق علیه؛ بخاری حدیث شماره ۲۶۲۰ و مسلم حدیث شماره ۱۰۰۳ با لفظ بخاری