پیامبر صلی الله علیه و سلم در احادیث بسیاری آنها را ستایش میکند که از جمله مسلم از جابر بن عبدالله رضی الله عنه روایت میکند که پیامبر صلی الله علیه و سلم فرمودند: «لَا یَدْخُلُ النَّارَ إِنْ شَاءَ اللَّهُ مِنْ أَصْحَابِ الشَّجَرَهِ أَحَدٌ الَّذِینَ بَایَعُوا تَحْتَهَا»[۱] «هیچیک از کسانی که زیر درخت بیعت نمودند ان شاء الله داخل آتش نمیشوند». بعضی از احادیث بصورت عام و در مورد فضل و بزرگی تمام صحابه و بعضی از آنها در فضل اهل بدر و بعضی از آنها بصورت خاص در مورد تک تک صحابه آمده است.
بر مسلمان واجب است که این نصوص را تطبیق دهد و تمام صحابه را دوست داشته باشد و نسبت به آنها محبت داشته و از آنها راضی باشد و از آنها به نیکی یاد کند و به آنها اقتدا نماید و بر راه و منهج آنها گام بردارد.
واجب است از مشاجراتی که بین صحابه روی داده دست برداریم و حکم کسی که به آنها دشنام دهد:
دانستیم که اصحاب پیامبر صلی الله علیه و سلم بعد از او نمونههای برگزیده از این امت هستند؛ آنها سبقت گیرندگان در اسلام و پرچم هدایت و چراغ تاریکی هستند و ایشان کسانی هستند که در راه خدا به بهترین شیوه جهاد نمودند و از آزمایش به بهترین شیوه در حمایت و پشتیبانی از کیان اسلام در آمدند تا آنجا که خداوند بر دست آنها در زمین دین را ثابت و استوار گرداند. پس کسی که از مقام و منزلت آنها بکاهد یا به آنها دشنام دهد یا به یکی از آنها دشنام دهد او از بدترین مخلوقات است زیرا عمل او تجاوز و دست درازی به تمام دین است. و هرکس آنها را کافر یا معتقد به مرتد بودن آنها باشد پس او اولی تر به کفر و رده است زیرا هرکس بعد از آنها هر عملی انجام دهد هرگز به درجات پایین آنها نیز نخواهد رسید. در صحیحین از ابوسعید خدری رضی الله عنه ثابت است که رسول الله صلی الله علیه و سلم فرمودند: «لَا تَسُبُّوا أَحَدًا مِنْ أَصْحَابِی فَإِنَّ أَحَدَکُمْ لَوْ أَنْفَقَ مِثْلَ أُحُدٍ ذَهَبًا مَا أَدْرَکَ مُدَّ أَحَدِهِمْ وَلَا نَصِیفَهُ»[۲] «اصحاب مرا دشنام ندهید. زیرا اگر یکی از شما به اندازه کوه احد، طلا انفاق کند، با یک یا نصف مدی که اصحاب من انفاق میکنند، برابری نمیکند[۳]». حدیث بر تحریم دشنام دادن اصحابن دلالت دارد و تأکید دارد بر اینکه هیچکس به درجه آنها نمیرسد گرچه هر عمل بزرگی را انجام دهد.
بر مسلمانان واجب است که به عدالت آنها معتقد و از آنها راضی باشند و از مشاجرات بین آنها دست بردارند و در اختلافی که بین آنها روی داده داخل نشوند نهانیهای آنها را به خداوند متعال بسپارند. عمر بن عبدالعزیز: میگوید: (أولئک قوم طهر الله أیدینا من دمائهم، فلنطهر ألسنتنا من أعراضهم) «آنها دستهای بودند که خداوند دست ما را از خونشان محفوظ نمود پس زبانمان را از ایراد گرفتن آنها بپرهیزیم».
خلاصه سخن اینکه اهل سنت تمام اصحاب را دوست دارند و به منازل و جایگاهی که استحقاق آن را دارند از روی عدل و انصاف و نه از روی تعصب و آرزو میدهد. که تمام تعصب و آرزو از ظلمی است که از حد گذشته است.
[۱] صحیح مسلم : حدیث برقم (۲۴۹۶)
[۲] صحیح البخاری حدیث برقم(۳۶۷۳)، ومسلم کتاب الفضائل حدیث رقم (۲۵۴۰، ۲۵۴۱).
[۳] (مد، پیمانه ای است که برخی آن را به اندازه پُری دوکفِ دست دانستهاند)