عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عُمَرَ قَالَ: سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ صلی الله علیه وسلم یَقُولُ: «کُلُّکُمْ رَاعٍ وَکُلُّکُمْ مَسْئُولٌ عَنْ رَعِیَّتِهِ، الإِمَامُ رَاعٍ وَمَسْئُولٌ عَنْ رَعِیَّتِهِ، وَالرَّجُلُ رَاعٍ فِی أَهْلِهِ وَهُوَ مَسْئُولٌ عَنْ رَعِیَّتِهِ، وَالْمَرْأَهُ رَاعِیَهٌ فِی بَیْتِ زَوْجِهَا وَمَسْئُولَهٌ عَنْ رَعِیَّتِهَا، وَالْخَادِمُ رَاعٍ فِی مَالِ سَیِّدِهِ وَمَسْئُولٌ عَنْ رَعِیَّتِهِ».[۱]
عبدالله بن عمر میگوید: رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمود: «همه شما، مسئولید و هر یک از شما درباره زیردستانش بازخواست میشود؛ رهبر یا حاکم، مسئول رعیت است و مرد، مسئول خانوادهاش میباشد و درباره خانوادهاش بازخواست میشود؛ و زن، درباره خانه شوهرش و فرزندان خود مسئول است و خدمتکار، درباره اموالِ آقای خود و مسئولیتی که به او سپرده شده است، مسئولیت دارد».
عَنْ مَعْقِلِ بْنِ یَسَارٍ قَالَ: سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ صلی الله علیه وسلم یَقُولُ: «مَا مِنْ عَبْدٍ یَسْتَرْعِیهِ اللَّهُ رَعِیَّهً، یَمُوتُ یَومَ یَمُوتُ وهُوَ غَاشٌ لِرَعِیَّتِهِ، إلاَّ حَرَّمَ اللَّهُ عَلَیهِ الْجَنَّهَ».[۲]
از مَعقِل بن یسار روایت شده است که فرمود: از پیامبر صلی الله علیه وسلم شنیدم که میفرمود: «هر بندهای که الله، گروهی را تحت سرپرستی او قرار داده، اگر در حالی بمیرد که به زیردستانش خیانت کرده است، الله متعال بهشت را بر او حرام میگرداند».
[۱]– متفق علیه بخاری حدیث شماره ۸۹۳ و مسلم حدیث شماره ۱۸۲۹ با لفظ بخاری
[۲]– متفق علیه؛ بخاری حدیث شماره ۷۱۵۰ و مسلم حدیث شماره ۱۴۲ با لفظ مسلم