(۱) الله عزوجل به این ده شب قسم یاد می کند
الله عزوجل می فرماید: (والفجر ولیال عشر) یعنی: قسم به بامداد و قسم به شب های ده گانه.
جمهور مفسرین بر آنند که شبهای ده گانه همان شبهای دهه ی اول ذی الحجه می باشد.
(۲) الله عزوجل از این روزها به عنوان روزهای مشخص و معلوم یاد می کند
الله عزوجل می فرماید: (وَیَذْکُرُوا اسْمَ اللَّهِ فِی أَیَّامٍ مَعْلُومَاتٍ عَلَى مَا رَزَقَهُمْ مِنْ بَهِیمَهِ الْأَنْعَامِ), یعنی: ” و در ایّام معلوم ومعینی ( یعنی روز عید قربان و دو و یا سه روز بعد از آن است ، به هنگام ذبح قربانی ) نام خدا را بر چهار پایانی ( همچون بز و گوسفند و شتر و گاو ) ببرند که خدا نصیب ایشان کرده است”.
که جمهور مفسرین بر آنند که این روزها ده روز اول ذی الحجه می باشد.
(۳) این روزها بهترین روزهای دنیاست
سیدنا جابر رضی الله عنهما از رسول الله صلی الله علیه وسلم روایت می کند که فرمودند: “أَفْضَلُ أَیَّامِ الدُّنْیَا أَیَّامُ الْعَشْرِ یَعْنِی عَشْرَ ذِی الْحِجَّهِ”. “بهترین روزهای دنیا ده روز ذی الحجه است”.
(امام بَزّار و ابن حِبّان آن را روایت کرده, و آلبانی آن را صحیح لِغَیره دانسته).
(۴) عمل صالح در این أیام نزد الله از جهاد نیز محبوب تر است.
سیدنا عبد الله بن عباس رضی الله عنهما از رسول الله صلی الله علیه و سلم روایت می کند که فرمودند: ” مَا مِنْ أَیَّامٍ الْعَمَلُ الصَّالِحُ فِیهَا أَحَبُّ إِلَى اللَّهِ مِنْ هَذِهِ الْأَیَّامِ» یَعْنِی أَیَّامَ الْعَشْرِ، قَالُوا: یَا رَسُولَ اللَّهِ، وَلَا الْجِهَادُ فِی سَبِیلِ اللَّهِ؟ قَالَ: «وَلَا الْجِهَادُ فِی سَبِیلِ اللَّهِ، إِلَّا رَجُلٌ خَرَجَ بِنَفْسِهِ وَمَالِهِ، فَلَمْ یَرْجِعْ مِنْ ذَلِکَ بِشَیْءٍ”. “انجام دادن اعمال نیکو در هیچ روزی نزد الله محبوبتر از انجام دادنِ آن در این روزها (دهه ی ذی الحجه) نیست؛ گفتند: یا رسول الله, حتی جهاد در راه الله؟ فرمودند: حتی جهاد در راه الله, مگر اینکه شخصی با مال و جان خود خارج شود و با هیچکدام از آنها برنگردد”.
روایت بخاری و ابو داود وتِرمِذی, و این لفظ ابو داود است.
(۵) روز عرفه در این ایام قرار دارد.
روز عرفه روز کامل شدن دین و تمام شدن نعمت است, الله عزوجل می فرماید: (الْیَوْمَ أَکْمَلْتُ لَکُمْ دِینَکُمْ وَأَتْمَمْتُ عَلَیْکُمْ نِعْمَتِی وَرَضِیتُ لَکُمُ الْإِسْلَامَ دِینًا), یعنی: “امروز دینتان را برایتان کامل کردم, و نعمتم را بر شما تمام کردم و اسلام را به عنوان دین برای شما برگزیدم “.
سیدنا عمر بن الخطاب رضی الله عنه می فرماید: این آیه در روز عرفه نازل شده است.
سیدنا ابو قَتادَه انصاری رضی الله عنه می گوید: از رسول الله صلى الله علیه وسلم درباره ی روزه ی روز عرفه پرسیده شد: فرمود: “یُکَفِّرُ السَّنَهَ الْمَاضِیَهَ وَالْبَاقِیَهَ”. سبب بخشش (گناهان) سال گذشته و سال آینده می شود.
روایت امام مسلم
(۶) روز عید قربان در این ده روز قرار دارد.
که نزد عده ای از علما بهترین روز سال می باشد, و رسول الله صلی الله علیه وسلم می فرماید: ” إِنَّ أَعْظَمَ الْأَیَّامِ عِنْدَ اللَّهِ تَبَارَکَ وَتَعَالَى یَوْمُ النَّحْرِ، ثُمَّ یَوْمُ الْقَرِّ”. “همانا بزرگ ترین روزها نزد الله روز نَحر (عید قربان) است, بعد از آن روز قَرّ (یعنی روز استقرار در منی یعنی روز یازدهم) می باشد”.
ابو داود آن را روایت کرده وآلبانی آن را صحیح دانسته.
(۷) در این ده روز مادران عبادات جمع گشته اند.
حافظ ابن حجر رحمه الله می گوید: “آن چیزی که ظاهر است این است که سبب امتیاز دهه ی ذی الحجه نسبت به بقیه روزها این است که در این روزها مادران عبادات (همچون نماز, روزه, صدقه, و حج) جمع شده اند, که این خصوصیت در روزهای دیگر یافت نمی شود”.