توضیحاتی پیرامون اولین گناه مهلک و نابود کننده
شـــــــــرک
الحمدلله
در اصطلاح لغوی، لفظ “کافر” از کلمه “کفر” گرفته شده یعنی “پوشاندن”،
پس “کافر” یعنی “پوشاننده” زیرا او حقیقت ایمان را با اعتقاد باطلش میپوشاند.
در اصطلاح لغوی، لفظ “مشرک” از کلمه “شرک” گرفته شده، زیرا یک شخص مشرک کسی دیگر را در عبادت شریک خداوند قرار داده است.
امام نووی در شرح صحیح مسلم میگوید:
“شرک و کفر ممکن است یک معنی واقع شوند و ممکن است دو معنای جداگانه داشته باشند،
و شرک مخصوص عبادت کردن بتها و یا مخلوقات دیگر باشد در حالیکه به خداوند نیز اعتقاد داشته باشند، مانند کفار قریش، پس در اینحالت کفر معنای عمومی تر از شرک را در بر دارد”.
در عموم میتوان گفت که:کفر دو نوع میباشد:
کفر کوچک مانند جنگ کردن با مسلمان، و هر چند از گناهان کبیره محسوب میشود ولی مسلمان را از دائره اسلام خارج نمیکند، پیامبر صلی الله علیه و سلم فرمود:
“سباب المسلم فسوق و قتاله کفر”.
یعنی: “فحش و ناسزا گفتن به مؤمن فسق است و جنگ کردن با او کفر است”.
پس پیامبر صلی الله علیه و سلم جنگ با مسلمانان را کفر بیان کرده، ولی این کفر آنها را از دایره اسلام خرج نمیکند.
کفر بزرگ مانند انکار کردن اوامر خداوند و غیره، که این نوع کفر شخص را از دائره اسلام خارج میکند.
شرک نیز دو نوع میباشد:
شرک کوچک مانند ریا و خودنمایی در دین،
ولی ریاکار از دائره اسلام خارج نمیشود، پیامبر صلی الله علیه و سلم فرمودند:
“انّ أَخْوَفَ مَا أَخَافُ عَلَیْکُمْ الشِّرْکُ الأَصْغَرُ قَالُوا یَا رَسُولَ اللَّهِ: وَمَا الشِّرْکُ الأصْغَرُ قَالَ: الرِّیَاءُ”.
(روایت احمد رقم ۲۷۷۴۲)
یعنی: “همانا بیشترین چیزی که بر شما میترسم شرک اصغر است” پرسیدند: “ای رسول خدا، شرک اصغر چیست؟” فرمود: “ریاء (خودنمایی)”
شرک اکبر، مانند عبادت بت و مخلوقات دیگر، که اینوع شرک یک شخص را از دائره اسلام خارج میکند.
و در واقع میتوان گفت که یک کافر مشرک هست و یک مشرک کافر است، زیرا خداوند اهل کتاب (یهود و نصاری) را در قرآن کافر خطاب کرده و میگوید:
“إِنَّ الَّذِینَ کَفَرُوا مِنْ أَهْلِ الْکِتَابِ وَالْمُشْرِکِینَ فِی نَارِ جَهَنَّمَ خَالِدِینَ فِیهَا أُولَئِکَ هُمْ شَرُّ الْبَرِیَّهِ”.
یعنی: “بیگمان کسانی که کافر شدهاند از اهل کتاب و نیز مشرکان، در آتش جهنماند” ولی در سوره توبه آنها را مشرک خطاب کرده و میگوید:
{وَقَالَتِ الْیَهُودُ عُزَیْرٌ ابْنُ اللَّهِ وَقَالَتِ النَّصَارَی الْمَسِیحُ ابْنُ اللَّهِ ذَلِکَ قَوْلُهُمْ بِأَفْوَاهِهِمْ یُضَاهِئُونَ قَوْلَ الَّذِینَ کَفَرُوا مِنْ قَبْلُ قَاتَلَهُمُ اللَّهُ أَنَّی یُؤْفَکُونَ (۳۰) اتَّخَذُوا أَحْبَارَهُمْ وَرُهْبَانَهُمْ أَرْبَابًا مِنْ دُونِ اللَّهِ وَالْمَسِیحَ ابْنَ مَرْیَمَ وَمَا أُمِرُوا إِلَّا لِیَعْبُدُوا إِلَهًا وَاحِدًا لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ سُبْحَانَهُ عَمَّا یُشْرِکُونَ (۳۱)}.
“یعنی: “و یهود گفتند: عزیر پسر خداست، و نصاری گفتند: مسیح پسر خداست، این سخن آنان است به دهانهایشان به سخن قومی تشبه میجویند که پیش از این کافرشدند، خدا آنان را بکشد چگونه بازگردانده میشوند؟ اینان دانشمندان و راهبان خود را بجز الله به خدایی گرفتندو مسیح پسر مریم را عزیر با اینکه مأمور نبودند جز اینکه خدای یگانه را بپرستند معبودی جز او نیست، منزه است او از آنچه با او شریک میگردانند”.
پس یک مشرک کافر است زیرا مشرک نیز حقیقت و وحدانیت خداوند را با عمل شرک پوشانده است، و یک کافر مشرک است زیرا هوا و هوس و ضمیر خود را اله قرار داده است و آنرا بجای خداوند میپرستد، خداوند میفرماید:
“أَفَرَأَیْتَ مَنِ اتَّخَذَ إِلَهَهُ هَوَاهُ … ”
(الجاثیه : ۲۳)
یعنی: “پس آیا دیدی کسی را که هوس خویش را خدای خود قرار داده…”
پس در نتیجه کسی که عمدا در اسلام برای مردم حلال را حرام میکند و یا حرام را حلال میکند در واقع هم کافر و هم مشرک هست.
والله أعلم.