فخرفروشی به پدران و قبایل و نیاکان

پیامبر صلی الله علیه وسلم نیز، در سخنان جامعه­ ی خود، (مسلمین را) از خطر تعصب برحذر داشته است و هشدار داده است و این هشدار و حذر را با تذکردادن اصل و سرچشمه‌ی مردم به آنان و با تذکر وجوب انتساب به خداوند به وسیله‌ی بندگی، همراه کرده است و چنان‌که ابوداوود و ترمذی از ابوهریره روایت کرده‌اند، فرموده است:

«إِنَّ اللَّهَ قَدْ أَذْهَبَ عَنْکُمْ عُبِّیَّهَ الْجَاهِلِیَّهِ، وَفَخْرَهَا بِالْآبَاءِ مُؤْمِنٌ تَقِیٌّ، وَفَاجِرٌ شَقِیٌّ، أَنْتُمْ بَنُی آدَمَ وَآدَمُ مِنْ تُرَابٍ، لَیَدَعَنَّ رِجَالٌ فَخْرَهُمْ بِأَقْوَامٍ، إِنَّمَا هُمْ فَحْمٌ مِنْ فَحْمِ جَهَنَّمَ، أَوْ لَیَکُونُنَّ أَهْوَنَ عَلَى اللَّهِ مِنَ الْجِعْلَانِ الَّتِی تَدْفَعُ بِأَنْفِهَا النَّتِنَ».[۱]

«در واقع، خداوند خودخواهی و تکبر و افتخارات جاهلیت و فخرفروشی آنان به پدران خویش را از شما برداشته است؛ (و بر این اساس)، انسان یا مؤمنی پرهیزگار است و یا فاجری بدبخت. شما فرزندان آدم هستید و آدم هم از خاک است. باید آن کسانی که به پدران و قوم‌هایی افتخار و فخرفروشی می‌کنند که تنها زغالی از زغال‌های جهنم هستند، دست بردارند و یا آنکه در نزد خداوند از حشره‌ی سرگین‌غلتان پست‌تر خواهند بود»؛ احمد و طیالسی هم حدیثی مانند این را روایت کرده‌اند.

[۱]– ابو داود (۵۱۱۶) و ترمذی (۳۹۵۶)، آلبانی گوید: حسن.