انسان طبعاً مال و ثروت را دوست دارد و این علاقه و دوستی، صاحبش را به سوی حرص و حسادت و خودخواهی و کار زشت میکشاند و معلوم است صفات ناپسند، انسان را به درجه پایینتر از حیوان میآورد. به این جهت حضرت رسول صلی الله علیه و سلمفرمود: «بدترین دردها حسادت است و بدترین اخلاق در شخص آنست که از شدت بخالت دائماً آه و ناله کند و از شدت ترس به هیچ کاری مبادرت ننماید».
انسان از این رذایل و پستیها نجات نمییابد، مگر به کوشش و جوانمردی و تمرین در بذل و بخشش، پس زکات، مالیاتی اجباری است که باید ادا شود و نباید انسان به آن بیاعتبار باشد، و به این معنی که قرآن بیان کرده اهمیت داده شود:
﴿خُذۡ مِنۡ أَمۡوَٰلِهِمۡ صَدَقَهٗ تُطَهِّرُهُمۡ وَتُزَکِّیهِم بِهَا﴾ [التوبه: ۱۰۳].
«از اموال آنان صدقه بگیرید تا به وسیله آن پاک و پاکیزهشان سازید».
و در حدیث رسول صلی الله علیه و سلمروایت شده که فرمود: «الصدقهُ بُرهانٌ» صدقهدادن دلیل است، یعنی صدقهدادن دلیل و گواه بر قوت ایمان و کمال یقین است. همین که انسان غالب بر هوای نفس شد، مطیع حکم عقل و قادر و توانا بر دفع امیال و آرزوی نفسانی و حاضر برای اطاعۀ خداوند است.