گمان نیک داشتن به( خداوند متعال و به مؤمنان ) جزو گمان واجب است که بدان امر شده است:
در حدیث شریف آمدهاست:
«لا یموتن أحدکم إلا وهو یحسن الظن بالله:
هرگز یکی از شما نمیرد، مگر اینکه به خداوند گمان نیک داشته باشد»
همچنین در حدیث شریف قدسی آمده است:
«أنا عند ظن عبدی بی:
من نزد گمان بنده خود در حق خود هستم».
اما گمانی که ممنوع یا حرام است:
چون سوءظن نسبت به خداوند متعال، نسبت به اهل صلاح و نسبت به مسلمین پوشیده حالی که ظاهر حال آنها بازتابگر نیکی و عدالتشان است.
چنانکه در حدیث شریف آمده است:
«خداوند حرام کرده است از مسلمان خون وی را، آبروی وی را و اینکه به وی گمان بد زده شود»
اما سوءظن نسبت به کسی که آشکارا مرتکب اعمال پلید میشود، یا خود را در موضع شک و تهمت قرار میدهد، حرام نیست.