عمر در مقابل نص قرآن و برخلاف آن اجتهاد می ‌کرد (۲)

اما آنچه که در نهی عمر از نکاح متعه ذکر شده باید گفت از پیامبر صلى الله علیه وسلم روایت شده است که ایشان نکاح متعه را پس از آنکه حلال بود حرام اعلام کرد. راویان ثقه در صحیحین و کتابهای دیگر از زهری به نقل از عبدالله و حسن دو پسر محمد بن حنیفه به نقل از پدرشان محمد بن حنیفه او هم به روایت از پدرش علی بن ابی طالب رضی الله عنه روایت کرده‌ اند که علی به ابن عباس رضی الله عنهم- گفت: اگر نکاح متعه را حلال بدانی تو گمراه و سرگردان هستی. پیامبر صلى الله علیه وسلم در سال وقوع فتح خیبر، نکاح متعه و گوشت الاغهای اهلی را حرام اعلام کرد. علمای مسلمان در دوران خودشان و داناترین مردم به کتاب و سنت و حافظان آن، چون مالک بن انس، سفیان بن عینیه و دیگران آن را از زهری روایت کرده ‌اند که مسلمانان بر علم، عدل و حافظ بودن آنها اتفاق دارند. علما درباره این حدیث اختلافی ندارند که این حدیث صحیح و مورد قبول است و هیچ عالمی درباره آن تردید نداشته یا نسبت به آن طعن وارد نکرده است.

روایتهای صحیحی آمده است که پیامبر در روز فتح مکه متعه زنان را تا روز قیامت حرام کرده‌ است[صحیح مسلم ۲/۱۰۲۵]. و راویان حدیث علی اختلاف کرده‌ اند آیا «سال خیبر» فقط توقیت تحریم گورخرها (الاغهای اهلی) است یا اینکه متعه نیز شامل آن تحریم است که رأی اول گفته ابن عیینه و دیگران است و گفته‌ اند: که در سال فتح مکه متعه تحریم شده است و کسانی که به رای دیگر رفته ‌اند گفته ‌اند اولا تحریم و سپس تحلیل و سپس تحریم شده است. و طایفه سومی ادعا کرده‌ بعد از آن حلال شده و سپس در حجه الوداع حرام شده است.

روایتهای متواتر بر تحریم متعه بعد از تحلیل آن اتفاق دارد و صحیح این است که بعد از تحریم حلال نشده و در سال فتح مکه حرام شده و بعد از آن حلال نشده است، در سال خیبر حرام نشده و بلکه در آن سال گوشت گورخر (الاغ اهلی) حرام شده است. و ابن ‌عباس متعه و گوشت گورخر(الاغ اهلی) را مباح دانسته که علی بن ابیطالب آن را تقبیح کرده‌ است.

از ابن عباس روایت شده است هنگامی که حدیث نهی به او رسید از آن قول بازگشته است، و اهل سنت از علی و بقیه خلفای راشدین در آنچه از پیامبر روایت کرده ‌اند، پیروی کرده‌ و شیعه با روایت علی از پیامبر مخالفت کرده‌ و قول مخالفان او را پذیرفته است[ منهاج السنه ۴/۱۸۴-۱۹۱].

دهلوی در ضمن مذمت رافضه بر عمر و رد بر آن می ‌گوید: از آن جمله است منع عمر از متعه زنان و متعه حج با اینکه این دو متعه در زمان پیامبر وجود داشته و عمر آنچه را خداوند حلال کرده بود منسوخ نمود، به دلیل آنچه در نزد اهل سنت ثابت شده است که گفته: «دو متعه در دوران رسول خدا بوده و من از آن دو نهی می ‌کنم».

جواب: اینکه صحیح‌ ترین کتب در نزد اهل سنت کتب سته (شش‌گانه) است که صحیح‌ ترین آنها بخاری و مسلم است و مسلم در صحیح خود از سلمه بن اکوع و سبره بن معبد جهنی آورده است که پیامبر متعه را بعد از اینکه برای سه روز اجازه داده بود حرام نمود و تا قیامت حرمت آن را اعلان نمود و شبیه این روایت در کتب دیگر نیز وجود دارد. در صحیحین و بقیه کتب اهل سنت براساس روایت ائمه از علی تحریم آن ثابت شده است اگر شیعه ادعا کند که آن در غزوه خیبر بوده و سپس در جنگ اوطاس حلال شده است، این ادعا مردود است. چون جنگ خیبر مبدأ تحریم گوشت گورخر است نه متعه زنان و گروهی از اهل سنت از عبدالله و حسن دو فرزند محمد بن حنفیه از پدرشان از حضرت علی (کرم الله وجهه) نقل کرده ‌اند که گفته است: «پیامبر به من امر کرده است برای تحریم متعه ندا دهم» پس دانسته شد که تحریم متعه در دوران رسول خدا یک یا دو بار صورت گرفته است، هر آنکه نهی به او رسیده بود از آن امتناع کرده‌ است و هر کس به او نرسیده بود، خیر. هنگامی که در دوران عمر ارتکاب به آن شایع شد حرمت آن را ظاهر و روشن نمود و مرتکب آن را تهدید می ‌کرد و آیه ‌های قرآن بر حرمت متعه دلالت دارد.