علامات و نشانه‌های تشهیر در فقه مالکی (مشهور و معروف نشان دادن قولی)

علامات و نشانه‌های تشهیر در فقه مالکی (مشهور و معروف نشان دادن قولی)

برخی از علامات و نشانه‌های تشهیر، عبارتند از:[۱]

• «المشهور کذا» (مشهور این است که…).
• «المذهب کذا»، (مذهب این است که…): این واژه بر آراء و نظریات و اجتهادات امام مالک و دیگر علماء و فقهایی که پس از وی پا به عرصه‌ی وجود گذاشته‌اند، اطلاق می‌گردد.

و در نزد متأخرین مذهب، مراد از «المذهب کذا» قول «مُفتی به» می‌باشد.

• «الظاهر کذا» (ظاهر امر همین است).
• «الراجح کذا» (قول راجح همین است).
• «المفتی به کذا» (قول مفتی به همین است): مراد از این واژه «قول راجح» یا «قول مشهور» می‌باشد.
• «الذی علیه العمل کذا» (قول مفتی به که برآن عمل می‌شود همین است):

این اصطلاح زمانی استعمال می‌گردد که یکی از علمای متأخر که اهل ترجیح و نظر است، قول غیرمشهور و راجح را به جهت رعایت مصلحت، و یا تقاضای عرف، صحیح قلمداد کند و بر آن صحّه گذارد و بدان فتوا دهد، در این صورت اگر مصلحتی در کار بود و یا عرف متقاضی چنین قول و نظری بود، بدان عمل می‌کنیم.

• «المعروف کذا»: این اصطلاح بر قولی اطلاق می‌گردد که از امام مالک و یا از یکی از شاگردان ایشان ثابت شده باشد.
• «المُعتمد کذا» (قول معتمد همین است): این واژه بر قول (معتبر و درست) اطلاق می‌گردد، خواه قوت این قول به جهت «رجحانش» باشد و یا به جهت «شهرتش».

[۱]– مواهب الجلیل (۱/۳۶) و «حاشیه الدسوقی علی الشرح الکبیر و تقریرات الشیخ علیش علیها» (۱/۲۳) و «البحث الفقهی»، ص ۲۱۵