عفو و گذشت رسول الله

الله متعال می‌فرماید: ﴿فَبِمَا نَقۡضِهِم مِّیثَٰقَهُمۡ لَعَنَّٰهُمۡ وَجَعَلۡنَا قُلُوبَهُمۡ قَٰسِیَهٗۖ یُحَرِّفُونَ ٱلۡکَلِمَ عَن مَّوَاضِعِهِۦ وَنَسُواْ حَظّٗا مِّمَّا ذُکِّرُواْ بِهِۦۚ وَلَا تَزَالُ تَطَّلِعُ عَلَىٰ خَآئِنَهٖ مِّنۡهُمۡ إِلَّا قَلِیلٗا مِّنۡهُمۡۖ فَٱعۡفُ عَنۡهُمۡ وَٱصۡفَحۡۚ إِنَّ ٱللَّهَ یُحِبُّ ٱلۡمُحۡسِنِینَ١٣﴾ [المائده: ۱۳].

«پس به [سزای] پیمان‌شکنی‌شان، آنان را از رحمت خویش دور ساختیم و دل‌هایشان  را سخت گرداندیم؛ [زیرا با تغییرِ لفظ و تأویلِ معنا] سخنان [الله] را از جایگاهش تحریف می‌کنند و بخشى از آنچه را به آن پند داده شدند فراموش کردند؛ و [ای پیامبر،] تو پیوسته دربارۀ خیانتى از سوی آنان آگاه مى‌شوى، مگر [شمارى‌] اندک از ایشان [که خیانتکار نیستند]؛ پس از آنان درگذر و چشم‌پوشى کن [که] بی‌تردید، الله نیکوکاران را دوست ‌دارد».

عَنْ عَائِشَهَ قَالَتْ: مَا خُیِّرَ رَسُولُ اللَّهِ صلی الله علیه وسلم بَیْنَ أَمْرَیْنِ إِلَّا أَخَذَ أَیْسَرَهُمَا، مَا لَمْ یَکُنْ إِثْمًا، فَإِنْ کَانَ إِثْمًا کَانَ أَبْعَدَ النَّاسِ مِنْهُ، وَمَا انْتَقَمَ رَسُولُ اللَّهِ ج لِنَفْسِهِ إِلَّا أَنْ تُنْتَهَکَ حُرْمَهُ اللَّهِ، فَیَنْتَقِمَ لِلَّهِ بِهَا.^[۱]

عائشه می‌گوید: هرگاه رسول الله صلی الله علیه وسلم در میان دو گزینه مخیَّر می‌شد، در صورتی‌که گناه نبود آسان‌ترین آن‌ها را انتخاب می‌کرد؛ و اگر گناه بود، بیش از همه مردم از آن دوری می‌جست. رسول الله ج هیچ‌گاه در هیچ موردی برای خود انتقام نگرفت، مگر این‌که حرمت دین الله شکسته می‌شد که در این صورت به خاطر الله انتقام می‌گرفت.

[۱]– متفق علیه؛ بخاری حدیث شماره ۳۵۶۰ و مسلم حدیث شماره ۲۳۲۷ با لفظ بخاری